Από τη «Βραδυνή της Κυριακής»: Πολύ πιθανό τουρκικά ερευνητικά σκάφη το φθινόπωρο στην Αν. Μεσόγειο
«Να προσφύγουμε τώρα από κοινού με την Αίγυπτο στο Διεθνές Δικαστήριο και να ζητήσουμε οριοθέτηση της μεταξύ μας περιοχής»
«Είναι πολύ πιθανό να δούμε τουρκικά σκάφη στην Ανατολική Μεσόγειο, το φθινόπωρο», αναφέρει στη συνέντευξή του στη «Βραδυνή της Κυριακής» ο βουλευτής Α’ Αθήνας της Νέας Δημοκρατίας Άγγελος Συρίγος.
Της Ειρήνης Μπέλλα
Ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, εξηγεί τι σηματοδοτεί η απόφαση του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι θα καθυστερήσουν συγκεκριμένες κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Επίσης, εκτιμά ότι η «κόκκινη» περίοδος για θερμές καταστάσεις με τη γείτονα χώρα θα είναι από το φθινόπωρο μέχρι τέλος Ιανουαρίου, και την εκλογή Αμερικανού προέδρου.
Σε σχέση με το τουρκολιβυκό σύμφωνο και την ανατροπή του, η πεποίθησή του είναι ότι σε περίπτωση μη συμφωνίας ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου θα πρέπει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα οι δύο χώρες να προσφύγουμε από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Τι μήνυμα στέλνει η απόφαση του Ερντογάν, να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος, προς την Ελλάδα, προς τη Δύση και προς το εσωτερικό της Τουρκίας;
«Στο εσωτερικό της Τουρκίας σηματοδοτεί μία ακόμη επίθεση κατά του κεμαλισμού, σε ένα εξόχως συμβολικό σημείο. Στον μουσουλμανικό κόσμο την προσπάθεια του Ερντογάν να θεωρηθεί ως ο ηγέτης των σουνιτών πιστών. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Δύση σηματοδοτεί τη στροφή του Ερντογάν μακριά από τις αξίες της Δύσης, και σε επίπεδο ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι ένα μεγάλο πλήγμα».
Μετά από αυτό, ποιες κινήσεις μπορεί να περιμένει η Ελλάδα από τον Ερντογάν σε σχέση με τα κυριαρχικά της δικαιώματα;
«Η Τουρκία θέλει να αποδείξει ότι είναι μια χώρα η οποία αποκτά ό,τι την ενδιαφέρει και δεν ζητά τη γνώμη άλλων κρατών. Αυτό σημαίνει ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει τους επόμενους μήνες στους σχεδιασμούς του, όπως έχει προγραμματίσει εδώ και πολύ καιρό. Είναι πολύ πιθανό να δούμε τουρκικά σκάφη στην Ανατολική Μεσόγειο, το φθινόπωρο».
Η Ελλάδα ζητά κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Πόσο εφικτό είναι να επιτευχθεί αυτό, σε σχέση και με τη στάση της Γερμανίας;
«Ζητάμε να υπάρξει αναφορά σε συγκεκριμένες κυρώσεις, οι οποίες θα ληφθούν όχι για το ζήτημα της Αγίας Σοφίας, αλλά σε περίπτωση που υπάρξει παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Γερμανία δε θέλει να συνδέσει την αρχή της Προεδρίας της με κυρώσεις εις βάρος της Τουρκίας. Μπορεί να περιγραφούν κάποιες κυρώσεις, αλλά να μην υπάρχει κάποια απόφαση για το πότε θα επιβληθούν και να τις δούμε να τρέχουν από το φθινόπωρο και μετά, σε περίπτωση που η Τουρκία βγει στην Ανατολική Μεσόγειο».
Πολλοί κατηγορούν την Ε.Ε. για ατολμία, την οποία εκμεταλλεύεται η Τουρκία. Ισχύει;
«Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αισθάνονται ότι έχουν διαφορετικά συμφέροντα έναντι της Τουρκίας. Αυτή τη στιγμή, από τα μεγάλα κράτη, μόνο η Γαλλία είναι εκείνη η οποία αισθάνεται ότι η Τουρκία αναδεικνύεται σε απειλή για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τον ευρωπαϊκό κόσμο. Οι υπόλοιπες χώρες βλέπουν το ζήτημα μέσα από το πρίσμα του Μεταναστευτικού ή των εξαγωγών που κάνουν στην Τουρκία. Είναι δύσκολο όλες αυτές οι διαφορετικές αντιλήψεις να μπορέσουν να καταλήξουν εύκολα σε συγκεκριμένες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας. Για αυτό λέω ότι θα απαιτηθούν κάποιοι μήνες μέχρι να δούμε αυτές τις κυρώσεις να υλοποιούνται».
Εσείς θεωρείτε, από την εμπειρία σας, ότι θα έχουμε ένα θερμό φθινόπωρο;
«Πιστεύω ότι από το φθινόπωρο και μέχρι τις αμερικανικές εκλογές, ή σε περίπτωση που κερδίσει ο αντίπαλος του Τραμπ, ο Μπάιντεν, μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2021 που αναλαμβάνει ο νέος πρόεδρος της Αμερικής, θα είναι πολύ δύσκολα».
Πριν από ημέρες υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ερντογάν. Ωστόσο, μετά ο Ερντογάν προέβη στην προκλητική απόφαση για την Αγία Σοφία. Έχουν νόημα αυτές οι συνομιλίες αφού στο τέλος ο Ερντογάν κάνει αυτό που θέλει; Είδαμε και την τριμερή συνάντηση στη Γερμανία, που διέρρευσε από την τουρκική πλευρά.
«Από το 1981 μέχρι το 1987 δεν υπήρχαν δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο κρατών. Έτσι φτάσαμε στην κρίση του 1987, που ήταν και αποτέλεσμα παρανοήσεων. Έκτοτε, έχουμε καταλήξει ότι πρέπει να υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας με την Τουρκία. Αυτό δε σημαίνει ότι οι Τούρκοι ή εμείς θα αλλάξουμε τα σχέδιά μας. Η συζήτηση δε σημαίνει ότι ανατρέπεται ο σχεδιασμός της μίας ή της άλλης πλευράς. Επομένως, η Τουρκία δεν πρόκειται να αλλάξει το σχεδιασμό της γιατί ο Έλληνας πρωθυπουργός συνομίλησε με τον Τούρκο πρόεδρο».
Στο λυβυκό ζήτημα παρατηρούμε ότι η Ιταλία «συμμαχεί» με την Τουρκία. Ποια είναι η θέση της Ελλάδας. Βγαίνει χαμένη;
«Η Ιταλία ενδιαφέρεται για το Μεταναστευτικό. Θέλει η Λιβύη να σταματά τις μεταναστευτικές ροές προς το έδαφός της και όποιος αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας να σεβαστεί τα συμβόλαια που έχει υπογράψει η λιβυκή κυβέρνηση με ιταλικές εταιρίες. Σαφώς συνομιλεί με την Τουρκία, καθώς κατέχει επιρροή στο Λιβυκό. Είναι αρνητικό που η Ιταλία αυτή τη στιγμή μιλά τόσο συχνά με την Τουρκία, αλλά πρέπει να αντιληφθούμε τους λόγους».
Υπάρχει δυνατότητα να ανατρέψουμε το τουρκολιβυκό σύμφωνο; Μόνο αν υπάρξει διευθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο μπορούμε να το κάνουμε;
«Ένας τρόπος είναι αυτός. Όπου εκεί θα έχουμε δύο αντιτιθέμενα σύμφωνα. Ένα δικό μας, που θα είναι σύμφωνο με το Διεθνές Δίκαιο, και ένα τουρκολιβυκό που θα είναι αντίθετο. Την υπόθεση θα επιλύσει τότε ένα Διεθνές Δικαστήριο. ‘Η αν προσφύγουμε τώρα από κοινού με την Αίγυπτο στο Διεθνές Δικαστήριο και ζητήσουμε οριοθέτηση τις μεταξύ μας περιοχής, οπότε εμμέσως πλην σαφώς θα υποχρεωθούν η Τουρκία και η Λιβύη να μπουν και αυτές σε αυτή τη διαδικασία».
Θεωρείτε ότι θα ήταν προς το ελληνικό συμφέρον να γίνει αυτό; Ακόμη και αν δεν καθοριστεί η ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου, θα πρέπει να γίνει αυτή προσφυγή;
«Αν δεν υπάρξει συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου θεωρώ ότι πρέπει να επισπεύσουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να προσφύγουμε από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».
Ήρθε ο Κύπριος Πρόεδρος στην Αθήνα μέσα στην εβδομάδα. Με την Κύπρο ποια βήματα πρέπει να συντονίσουμε;
«Με την Κύπρο πρέπει να συντονίσουμε πάρα πολλά βήματα, διότι αυτή τη στιγμή, ό,τι συμβεί στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει ως στόχο τόσο την Ελλάδα όσο και την Κύπρο. Είναι πολύ πιθανό οι Τούρκοι το φθινόπωρο να βγάλουν τουρκικά ερευνητικά σκάφη τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα».