Από την «Βραδυνή της Κυριακής»:Γιώργος Τσιρώνης:«Τα κρούσματα δεν θα υπερβούν τα 3.000»

Θετικές είναι οι προβλέψεις του Γιώργου Τσιρώνη, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Κρήτης, ο οποίος μαζί με την ομάδα του ανέλυσαν την καμπύλη της πορείας της πανδημίας στην χώρα μας. Ο καθηγητής τονίζει πως ο ορίζοντας τέλους της διασποράς του ιού είναι πριν από τα μέσα Μαΐου και Θεωρεί ότι θα υπάρξουν και άλλες προβλέψεις, καθώς μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας ασχολείται με το θέμα αυτό.

Τι ακριβώς είναι το μαθηματικό μοντέλο που έχετε φτιάξει. Ποιες είναι οι παράμετροι που υπολογίζει;

Ένα απλό μαθηματικό μοντέλο επιδημίας παρακολουθεί τη δυναμική τριών ομάδων πληθυσμών που αποτελούνται από άτομα επιδεκτικά μόλυνσης, άτομα μολυσμένα, και από τα άτομα που είτε νόσησαν και ιάθηκαν είτε απεβίωσαν. Όταν ένα επιδεκτικό στη μόλυνση άτομο έρθει σε επαφή με ένα μολυσμένο μπορεί και αυτό να νοσήσει. Όσο περισσότερες οι επαφές, τόσο περισσότεροι οι νοσούντες, και τόσο μεγαλύτερη η αύξηση της επιδημίας. Με τη σταδιακή εφαρμογή μέτρων απομόνωσης και περιορισμού, οι επαφές λιγοστεύουν και μαζί τους η πιθανότητα μετάδοσης του ιού.

Σε κάθε χώρα, ο αριθμός των κρουσμάτων ακολουθεί στην αρχή μια γρήγορη αυξητική συμπεριφορά, φτάνει σε ένα μέγιστο, και στη συνέχεια αρχίζει σταδιακά να φθίνει. Η επιβολή διαφόρων μέτρων μπορεί να αλλάξει τη δυναμική της επιδημίας και άρα να τροποποιήσει την καμπύλη. Με τον κ. Γιώργο Μπαρμπαρή, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, βρήκαμε ότι η εξέλιξη της επιδημίας με κλιμακούμενα μέτρα απομόνωσης περιγράφεται με καλή ακρίβεια από μια συνάρτηση Gauss, δηλαδή μια συνάρτηση που εμφανίζεται συχνά στη στατιστική όταν έχουμε έναν μεγάλο αριθμό από τυχαία γεγονότα. Χρησιμοποιώντας τα επίσημα δεδομένα της κάθε χώρας, βρήκαμε τις καμπύλες εξέλιξης του ημερήσιου αριθμού κρουσμάτων, και από αυτές τον χρονικό ορίζοντα για τη μεγιστοποίηση του φαινομένου και την τελική ελαχιστοποίησή του.

Τα κρούσματα-θάνατοι ήταν αυτά που είχατε προβλέψει;

Η Γκαουσιανή υπόθεση είναι απλή, έχει μεγάλη προβλεπτική ισχύ και χρησιμοποιήθηκε με σχετική επιτυχία σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, προβλέψαμε ότι η κορύφωση της πανδημίας στη χώρα μας θα ήταν προς τα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, γύρω στις 30/3/2020, πρόβλεψη που επαληθεύτηκε, ενώ το τέλος της πανδημίας θα επέλθει με βάσει τα

τελευταία δεδομένα στα μέσα Μαΐου, και συγκεκριμένα κατά τις 11/5/2020, ημερομηνία που πλέον φαίνεται αρκετά πιθανή. Όσον αφορά στον αριθμό των κρουσμάτων, στην περίπτωση της Ελλάδας υπάρχει μια σχετική απόκλιση η οποία οφείλεται σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις με μεγάλο αριθμό κρουσμάτων τα οποία έγιναν γνωστά μέσα σε διάστημα εικοσιτετραώρου και προήλθαν από «περιφερειακές» σε σχέση με την υπόλοιπη κοινωνία δομές [από αυτόνομες και/ή περίκλειστες δομές]. Στις υπόλοιπες χώρες, τα δύο νούμερα είναι πολύ κοντά. Σε γενικές γραμμές, το μοντέλο φαίνεται να έχει καλή προβλεπτική ικανότητα. Να σημειώσω εδώ ότι το μοντέλο μας επικεντρώθηκε στην πορεία της πανδημίας και όχι στην πρόβλεψη των θανάτων, η οποία είναι πολυπαραγοντική και αφορά σε πολλές και διαφορετικές παραμέτρους.

Τα συγκεκριμένα μαθηματικά μοντέλα «δουλεύουν» και για το καλοκαίρι;

Ναι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και το καλοκαίρι με κατάλληλη τροποποίηση των παραμέτρων.

Ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας για το τέλος της διασποράς του ιού και πότε αναμένεται να ξεκινήσει ξανά;

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο ορίζοντας είναι πριν από τα μέσα Μαΐου για την Ελλάδα, και αργότερα για άλλες χώρες. Το μοντέλο μας δείχνει ότι η Ελλάδα βγαίνει πρώτη από αυτή τη φάση της επιδημίας σε σχέση με τις άλλες επτά χώρες που παρακολουθούμε. Βάσει των γενικών πληροφοριών που μας δίνει η ιατρική σε σχέση με τους ιούς και τη διασπορά τους, δεν αναμένεται να έχουμε έξαρση της επιδημίας προτού αρχίσουν να πέφτουν και πάλι οι θερμοκρασίες.

Πόσα πιστεύετε πως θα είναι τα επιβεβαιωμένα κρούσματα στο τέλος της φάσης;

Η αρχική μας πρόβλεψη ήταν περίπου 3.700. Ο αριθμός αυτός εμφανίζεται μεν αρκετά μειωμένος τώρα, υπάρχει ωστόσο και ένα σφάλμα της τάξης του 20%, κυρίως λόγω των ιδιαζουσών περιπτώσεων κατά τις οποίες μέσα σε διάστημα είκοσι τεσσάρων μόλις ωρών ανέκυψε μεγάλος αριθμός εντοπισμένων κρουσμάτων, όπως για παράδειγμα το πλοίο στον Πειραιά, τα κρούσματα μεταναστών στο Κρανίδι, αυτά στα γηροκομεία κλπ. Με βάση την παρούσα εικόνα, δεν θεωρώ ότι τα κρούσματα θα υπερβούν τις 3.000, εκτός φυσικά και αν εντοπιστούν και άλλες μεμονωμένες περιπτώσεις όπως οι παραπάνω ή υπάρξει μια μικρή έξαρση λόγω άρσης των μέτρων.

Για το δεύτερο κύμα του ίου μπορούν να γίνουν προβλέψεις;

Το δεύτερο κύμα θα εξαρτηθεί κατά πολύ από την γενική ανοσία του πληθυσμού στον ιό και φυσικά από τις συνθήκες επαφής ανάμεσά μας. Θεωρώ ότι θα υπάρξουν προβλέψεις, μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας ασχολείται με το θέμα αυτό, οπότε ελπίζω ότι η σχετική γνώση θα παραχθεί έγκαιρα.