Στολή στο σχολείο

Η ιδέα είχε την αφετηρία της το καλοκαίρι του 2023, μόλις ανέλαβε υπουργός Παιδείας ο νυν πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ.

Από τις 26 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, οι μαθηταί του Δημοτικού της πόλεως Μπεζιέ της Γαλλίας θα φορούν υποχρεωτικώς στολή. Η ιδέα είχε την αφετηρία της το καλοκαίρι του 2023, μόλις ανέλαβε υπουργός Παιδείας ο νυν πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ. Φυσικώ τω λόγω, είχε την υποστήριξη, πριν ξεκινήσει την δημόσια διαβούλευση, του προέδρου Μακρόν.

Ο τελευταίος, μέσω του λογαριασμού του στο Χ (πρώην Twitter), εμοιράσθη τον κατάλογο εκατό σχολείων όλων των βαθμίδων, τα οποία θα συμμετείχαν στο εγχείρημα της «ενιαίας περιβολής», όπως την χαρακτήρισε. Το σχέδιο προέβλεπε την χρηματοδότηση της στολής κατά 50% από το κράτος και κατά 50% από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η «tenue unique», κόστους περίπου 200 ευρώ, περιλαμβάνει ένα σακάκι τύπου μπλέηζερ, ένα πουλόβερ, δύο μπλουζάκια τύπου polo, ένα παντελόνι και μία βερμούδα για τα αγόρια ή μία φούστα για τα κορίτσια. Λίγο πριν από τον απολογισμό, ορισμένοι Δήμοι ή Κοινότητες ηρνήθησαν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, κυρίως λόγω της αντιδράσεως των γονέων, των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού, οι οποίοι έχουν δικαίωμα ψήφου μαζί με τους τοπικούς άρχοντες. Έτεροι, όπως το Μπεζιέ ή το Πυτώ, με σαφή δεξιό προσανατολισμό, το αγκάλιασαν με ενθουσιασμό. Αναγιγνώσκοντας την επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Παιδείας και Νεότητος ξεχωρίζω τα επιχειρήματα της ενδυναμώσεως της συνοχής μεταξύ των μαθητών, την βελτίωση του σχολικού κλίματος και την συνεισφορά στην ισότητα.

PGRpdiBzdHlsZT0iIiBjbGFzcz0ibW9iaWxlX2Jhbm5lciBiYW5uZXItc3RpY2t5Ij4NCgkJCTxkaXYgaWQ9J3ZyYWRpbmlfUFInIGNsYXNzPSJiYW5uZXItc3RpY2t5Ij4NCiAgPHNjcmlwdD4NCiAgICBnb29nbGV0YWcuY21kLnB1c2goZnVuY3Rpb24oKSB7IGdvb2dsZXRhZy5kaXNwbGF5KCd2cmFkaW5pX1BSJyk7IH0pOw0KICA8L3NjcmlwdD4NCjwvZGl2PgkJCTwvZGl2Pg==

Από την πλευρά της, η Αριστερά ενίσταται υποστηρίζοντας ότι τα παιδιά δεν θα πρέπει να ντύνονται ομοιόμορφα, αλλά το καθένα να διαλέγει τα ρούχα του αναλόγως της προσωπικότητός του. «Τα παιδιά μας δεν είναι εργάτες σε φάμπρικα», ανήρτησε ένας διαμαρτυρόμενος. Μέγα θέμα είχε προκύψει από το 2009 στην Γαλλία με την μουσουλμανική μαντήλα στα λύκεια. Τελικώς, η κυβέρνησις κατέληξε στην πλήρη απαγόρευσή της από το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024.

Τότε, ήταν πάλι υπουργός Παιδείας ο Γκαμπριέλ Ατάλ και η αποφασιστικότης του φαίνεται ότι εξετιμήθη, εξ’ ου και η ανάληψις της πρωθυπουργίας. «Το σχολείο πρέπει να είναι ένας χώρος εκπαιδεύσεως, ουδέτερο από κάθε θρησκευτική επιρροή», ετόνισε στις δηλώσεις του, θέτοντας τέλος σε μία σειρά από δικαστικές διαμάχες που έφθασαν έως το Conseil Constitutionel, το αντίστοιχο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Με την προοπτική της γενικεύσεως του μέτρου σε όλη την χώρα, η κυβέρνησις του Εμανουέλ Μακρόν δοκιμάζει την εφαρμογή μίας «ενιαίας περιβολής», όπως την ονομάζει, σε εκατό σχολεία όλων των βαθμίδων, τα οποία προσεφέρθησαν εθελοντικώς να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Η αποδοχή της προτάσεως πήρε παράταση, λόγω αντιδράσεων των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, του διδακτικού προσωπικού, αλλά και των μαθητών.

Η μαθητική στολή εν Ελλάδι

Από το 1829, ένα έτος πριν από την επικύρωση της Συμφωνίας του Λονδίνου, η οποία ανεγνώρισε την ελληνική ανεξαρτησία, έως το 1982, έτος που το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑ.ΣΟ.Κ.) την κατήργησε, γενεές γενεών Ελλήνων μαθητών εφοίτησαν φορώντας στολές. Ο λόγος της καταργήσεως της μαθητικής στολής από τους «επαναστάτες ποπολάρους» της εποχής ήταν ότι επρόκειτο για έναν απαρχαιωμένο θεσμό, ξεπερασμένο από τα ήθη της συγχρόνου εποχής. Ποια είναι αυτά; Η ανάδειξις της προσωπικότητος ενός εκάστου εκ των μαθητών, το δικαίωμα της ατομικότητος και η ελευθερία της εκφράσεως. Ας κάνουμε μία ιστορική αναδρομή. Στο πρώτο σχολείο της χώρας, στο ορφανοτροφείο της Αίγινας, ο πρώτος κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας υπέγραψε ένα διάταγμα εις το οποίο προεβλέποντο οι κανόνες λειτουργίας του ανωτέρω εκπαιδευτικού ιδρύματος.

Μεταξύ αυτών ήταν η ένδυσις των μαθητών με ρούχα που παρείχε η Πολιτεία. «Μίαν φουστανέλαν, δύο υποκάμισα, δύο βρακία, εν ζευγάριον παπουκίων, εν φέσιον, μίαν καπόταν (σ.σ.: εννοεί το πανωφόριο), και μίαν ζώνην. Υποκάμισον και βρακίον να αλλάζωσι κάθε οκτώ». Το 1876, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, η νέα στολή περιλαμβάνει «ιμάτιο, περισκελίδα, πίλο (σ.σ.: καπέλο) και μανδύα».

Τον 19ο αιώνα, οι μαθήτριες είναι ελάχιστες, αλλά με την αυγή του 20ού κάνει την εμφάνισή της «η μαύρη ποδιά με τον λευκό γιακά και τα λευκά σοσόνια», που μετά το 1965 γίνεται μπλε και επιβάλλεται το μήκος της να είναι υπό του γονάτου. Η «εθνοσωτήριος» εμμένει στην ομοιόμορφη σχολική περιβολή, με την δαμόκλειο σπάθη της «αυστηράς ποινής» εάν η στολή δεν είναι «καθαρή και καλοσιδερωμένη, κυρίως κατά τας Κυριακάς, εις τον υποχρεωτικόν εκκλησιασμόν».

Η πτώσις της χούντας φέρνει μία σχετική ελευθερία στην «θρανιομόδα» και οι μαθήτριες μετά το 1974, «φλερτάρουν» με την Μόδα, τη βοηθεία του σχεδιαστού Ιωάννη Τσεκλένη, που παρουσιάζει κολεξιόν επί του θέματος. Τα αγόρια είχαν ήδη απαλλαγεί από την υποχρεωτική περιβολή ενωρίτερον από το 1982, ενώ σήμερον τούτη υφίσταται μόνον σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Η ευπρεπής ένδυσις των μαθητών και μαθητριών υπήρξε μία από τις πρώτες φροντίδες του πρώτου κυβερνήτου της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια. Δύο αιώνες αργότερα, η μαθητική στολή υφίσταται μόνον σε ελάχιστα ιδιωτικά σχολεία, όπως το Κολλέγιο Αθηνών, το Saint Catherine’s ή το Anatolia Θεσσαλονίκης.

Ίσως σας ενδιαφέρουν