Αύξηση των ελληνικών δαπανών για Έρευνα και Ανάπτυξη το 2021

Αύξηση κατά 5,7% των δαπανών και κατά 4,2% του προσωπικού σε δραστηριότητες Έρευνας & Ανάπτυξης το 2021 στην Ελλάδα, καταγράφουν τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα κατατάσσεται στη 15 θέση μεταξύ των 27 μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο ως προς το ποσό, όσο και σε ποσοστό του ΑΕΠ.

Αναλυτικότερα, το 2021, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για Ε&Α στην Ελλάδα ήταν 2.635,23 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 141 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020 (ποσοστό αύξησης 5,7%) ωστόσο, σε συνδυασμό με την αύξηση, κατά 9,8%, του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2021, ο δείκτης "Ένταση Ε&Α", που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε σε 1,45% από 1,51% το 2020.

Ο τομέας των επιχειρήσεων συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές δαπάνες Ε&Α. Αναλυτικότερα, το 2021 στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1.245,20 εκατ. ευρώ (0,69% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση 8,3% σε σχέση με το 2020.

Αύξηση των δαπανών Ε&Α καταγράφεται επίσης στον κρατικό τομέα, όπου πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 579,00 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), αυξημένες κατά 7,8% σε σχέση με το 2020.

Στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι δαπάνες Ε&Α ήταν 795,83 εκατ. ευρώ (0,44% του ΑΕΠ) και κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση 0,4%. Στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α 15,20 εκατ. ευρώ (0,01% του ΑΕΠ).

Όσον αφορά τις πηγές από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν οι δαπάνες Ε&Α, το 2021 το κράτος αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης με 1.161,68 εκατ. ευρώ. Σημαντική αύξηση σημειώθηκε στις δαπάνες E&A που χρηματοδοτήθηκαν από το κράτος μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020. Αναλυτικότερα, η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ήταν συνολικά 335,54 εκατ. ευρώ (αύξηση 33,50%) και αφορούσε όλους τους τομείς: τις επιχειρήσεις (139,18 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (100,36 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (95,02 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,98 εκατ. ευρώ).

Η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης των δαπανών Ε&Α του 2021 ήταν οι επιχειρήσεις, με ποσό 1.013,24 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος, 925,82 εκατ. ευρώ, της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων επενδύθηκε σε Ε&Α που διενεργείται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο χρηματοδότησε Ε&Α στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (60,15 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (25,53 εκατ. ευρώ) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (1,74 εκατ. ευρώ).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη κατά σειρά πηγή χρηματοδότησης Ε&Α, με 268,47 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,2% του συνόλου). Η ΕΕ χρηματοδότησε ερευνητικά έργα σε όλους τους τομείς εκτέλεσης Ε&Α, τις επιχειρήσεις (73,60 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (103,60 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (86,47 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (4,80 εκατ. ευρώ).

Η αύξηση των δαπανών Ε&Α το 2021 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν "θέσεις" πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με το 2020, αυξήθηκε κατά 4,2% για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α και κατά 3,2% για τους ερευνητές. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το 2021 ανέρχεται σε 60.537 θέσεις πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) και οι ερευνητές σε 44.317 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στον τομέα των επιχειρήσεων.

Η θέση της Ελλάδας

Οι συνολικές δαπάνες των 2.635,23 εκατ. ευρώ για Έρευνα και Ανάπτυξη, φέρουν την Ελλάδα, από απόψεως ποσού στην 15 θέση μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην πρώτη θέση, βρίσκεται η Γερμανία με 106,5 δισ. ευρώ, ακολουθεί η Γαλλία με 53,23 δισ. ευρώ, η Ιταλία με 25 δισ. ευρώ, η Ολλανδία με 18,5 δισ. ευρώ, η Σουηδία με 16,8 δισ. ευρώ, η Ισπανία με 15,8 δισ. ευρώ, το Βέλγιο με 15,4 δισ. ευρώ, η Αυστρία με 12,2 δισ. ευρώ, η Δανία με 9,25 δισ. ευρώ, η Πολωνία με 7,3 δισ. ευρώ, η Φινλανδία με 6,93 δισ. ευρώ, η Τσεχία με 4,3 δισ. ευρώ, η Ιρλανδία με 4 δισ. ευρώ, και η Πορτογαλία με 3,24 δισ. ευρώ.
Λιγότερες δαπάνες από την Ελλάδα, καταγράφουν η Ουγγαρία ( 2,196 δισ. ευρώ) Ρουμανία (1,026 δισ. ευρώ), Σλοβενία (1,007 δισ. ευρώ), Σλοβακία 839 εκατ. ευρώ, Λουξεμβούργο (688 εκατ. ευρώ) Κροατία (626 εκατ. ευρώ) Λιθουανία (578 εκατ. ευρώ) Βουλγαρία (523,5 εκατ. ευρώ), Εσθονία (481 εκατ. ευρώ) Λετονία (208 εκατ. ευρώ), Κύπρος 184,8 εκατ. ευρώ) και η Μάλτα με 86,2 εκατ. ευρώ.

Την ίδια θέση, δηλαδή την 15η, κατέχει η χώρα μας και στις δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ (1,45) με μέσο όρο στην Ευρωζώνη να είναι στο 2,34% και στην ΕΕ των 27 στο 2,31%.

Στις πρώτες θέσεις στις δαπάνες με βάση το ΑΕΠ, βρίσκονται η Σουηδία (3,49%), Βέλγιο (3,38%) Αυστρία (3,22%) Γερμανία (3,13%) η Δανία (2,96%) και η Φινλανδία με 2,91%. Οι υπόλοιπες χώρες, πλην της Ολλανδίας που έχει το ίδιο ποσοστό, βρίσκονται κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ 27 (2,31%). Στην τελευταία θέση, βρίσκεται η Ρουμανία με δαπάνες επί του ΑΕΠ 0,47%.