Ο Αύγουστος των «ζυμώσεων» στην Εκκλησία
Συμμαχίες αλλά και ίντριγκες εξυφαίνονται στα ενδότερα της Ιεραρχίας εν όψει της εκλογής νέων μητροπολιτών
Η περίοδος του Αυγούστου με τα πολλά πανηγύρια, πριν και μετά τον Δεκαπενταύγουστο, προσφέρεται παραδοσιακά στον εκκλησιαστικό χώρο για αρχιερατικά και πολυαρχιερατικά συλλείτουργα και πανηγυρικούς εσπερινούς, αντίστοιχα.
Μητροπολίτες από διάφορες εκκλησιαστικές επαρχίες μετακινούνται για να συλλειτουργήσουν με «άγιους αδελφούς» τους, και με την ευκαιρία των συνάξεων σε καθολικά και αρχονταρίκια, να κάνουν αναδρομές και προγραμματισμούς για το νέο εκκλησιαστικό έτος, που ξεκινά την 1η Σεπτεμβρίου.
Φέτος όμως, ο Αύγουστος έχει μία ακόμη πρόσθετη ιδιαιτερότητα: Θα ακολουθήσει το φθινόπωρο, εκτός απροόπτου αρχές Οκτωβρίου (4-7/10), βάσει συνοδικού εγγράφου, σύγκληση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και εκλογή μητροπολιτών σε τρεις επαρχίες (Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως, και Δράμα). Εάν, μάλιστα, στις ήδη υπάρχουσες Μητροπόλεις Αιτωλίας και Ακαρνανίας και Ναυπακτίας και Αγίου Βλασίου, προστεθεί και τρίτη Μητρόπολη με έδρα το Αγρίνιο, θα ομιλούμε για εκλογή σε τέσσερις Μητροπόλεις.
Η σύγκληση της Ιεραρχίας θα γίνει για πρώτη φορά ύστερα από δύο χρόνια πανδημίας, στη διοικητική έδρα της Εκκλησίας της Ελλάδος, τη Μονή Πετράκη στο Κολωνάκι. Αναμένεται να έχει «πανηγυρικό» χαρακτήρα, ιδιαίτερα και μετά την επιτυχή τακτοποίηση του ζητήματος της αυξήσεως των οργανικών θέσεων των ιερέων στον Κρατικό Προϋπολογισμό, με ειδική τροπολογία του υπουργείου Παιδείας. Τακτοποίηση η οποία δεν επιφέρει οικονομική επιβάρυνση (ήδη πληρώνονται από τον κρατικό κορβανά), αλλά η οποία έχει αναχθεί σε μεγάλη επιτυχία του Αρχιεπισκόπου και θεωρείται από το περιβάλλον του ως ελάχιστη οφειλή της Πολιτείας για την κατά καιρούς απαλλοτρίωση της ακίνητης εκκλησιαστικής περιουσίας.
Οι «μνηστήρες»
Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα πληροφορίες και συμμαχίες ιεραρχών για την ιστορική Μητρόπολη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως προαλείφεται ο αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Ευσταθίου, γεν. αρχιερατικός επίτροπος της Μητρόπολης Χαλκίδος. Ψίθυροι στην Πετράκη λένε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έχει υποσχεθεί τη Μητρόπολη στον άγιο Χαλκίδας Χρυσόστομο Τριανταφύλλου για τον εκλεκτό του, Νικηφόρο Ευσταθίου.
Για τη Μητρόπολη Δράμας οι ισχυρές υποψηφιότητες εξακολουθούν να είναι του αρχιμανδρίτη Ειρηναίου Λαφτσή, πρωτοσύγκελου της Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, του αρχιμανδρίτη Παύλου Κίτσιου, ιεροκήρυκα της Μητροπόλεως Φιλίππων και του αρχιμανδρίτη Ιακώβου Αθανασίου, πρωτοσύγκελου της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Ο αρχιμανδρίτης Ειρηναίος Λαφτσής ακούγεται και για τη Μητρόπολη Φλώρινας εάν υπάρξει παραίτηση του 90χρονου μητροπολίτη Θεόκλητου Πασσαλή. Τους τελευταίους μήνες μάλιστα, για τη Μητρόπολη Φλώρινας –εάν και εφόσον υπάρξει παραίτηση– «παίζει δυνατά» και το όνομα του πρωτοσύγκελου της μητρόπολης Σιατίστης, αρχιμανδρίτη Νικολάου Γιαννουσά, πρώην πρωτοσύγκελου της Μητροπόλεως Καστοριάς και πνευματικό ανάστημα του μακαριστού μητροπολίτη Καστοριάς Σεραφείμ Παπακώστα. Το όνομα του αρχιμανδρίτη Νικολάου Γιαννουσά –κατά κάποιους άλλους κύκλους– ακούγεται στο μέλλον και για τη Μητρόπολη Παραμυθίας.
Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι υπάρχουν δύο με τρεις υπέργηροι και ανήμποροι μητροπολίτες, οι παραιτήσεις των οποίων θα έπρεπε εδώ και μία πενταετία να έχουν προσκομηθεί στην Ιεραρχία. Εκτός του αγίου Φλωρίνης, υπάρχουν και οι μητροπολίτες Παραμυθίας, Φιλιατών και Γηρομερίου και βεβαίως ο άγιος Θεσσαλονίκης, η αντικατάσταση του οποίου θα απαιτήσει –εάν δεν έχει ήδη συμβεί– διεξοδική συνεννόηση και με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Όσον αφορά την περίπτωση της Αιτωλοακαρνανίας και εφόσον υπάρξει διάσπαση για τη Μητρόπολη Μεσολογγίου όλα δείχνουν ότι προαλείφεται ο αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Καραγεώργος, πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, ενώ για τη Μητρόπολη Αγρινίου «παίζει δυνατά» το όνομα του πρωτοσύγκελου της Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Κιαμέτη.
Αποσυμφόρηση καταλόγου των προς αρχιερατεία
Αρκετοί ιεράρχες θεωρούν σωστό το timing να προχωρήσει ο Αρχιεπίσκοπος τώρα που είναι στο απόγειο της ενδο-εκκλησιαστικής του δυνάμεως σε αντικατάσταση αρκετών γερόντων μητροπολιτών. Διότι πέραν του ζητήματος της ικανότητας διαποιμάνσεως και διοικήσεως που μπορούν να έχουν υπέργηροι και ασθενείς ιεράρχες, υπάρχει και το ζήτημα της αποσυμφόρησης της ιεραρχίας των αρχιμανδριτών. «Ο προς εκλογή κατάλογος “έχει φρακάρει”, το “σύστημα πιέζει” και εμείς άδομεν», τόνιζε τις προάλλες στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής φιλόδοξος ιεράρχης.
Πέραν, λοιπόν, των προαναφερθέντων αρχιμανδριτών που φαίνεται να έχουν πάρει την άγουσα για μία Μητρόπολη υπάρχουν αρκετοί αρχιμανδρίτες με σημαντική και πολυετή προσφορά στην Εκκλησία: ο «τσάρος» της Εκκλησίας, υπεύθυνος για τα Οικονομικά, αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Φαρμάκης, ο πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης Γλυφάδας, αρχιμανδρίτης Αλέξιος Ψωΐνος, ο οποίος έχασε τον αρχιερατικό θρόνο στη Γλυφάδα, Βάρη, Βουλιαγμένη «στο παραπέντε» από τον σημερινό μητροπολίτη Αντώνιο Αβραμιώτη, και ακολουθούν οι αρχιμανδρίτες Σάββας Ζερβός της Μητροπόλεως Ύδρας, Χερουβείμ Μουστάκας της Μητροπόλεως Λαρίσης, Αθηναγόρας Σουπουρτζής της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, οι Επιφάνιος Αρβανίτης και Παντελεήμων Παπσασυννεφάκης της Μητροπόλεως Νέας Ιωνίας, οι Νεκτάριος Καρσιώτης και Μάξιμος Μητράρας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Όλοι αυτοί αλλά και αρκετοί ακόμη δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο. Και να σημειωθεί ότι όλοι τους βρίσκονται στην πιο παραγωγική φάση ηλικιακά που θα μπορούσαν να προσφέρουν και να συντελέσουν στην ανανέωση του προσώπου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Τέλος, υπάρχει και η ομάδα των επισκόπων (βοηθών επισκόπων ή τιτουλάριων επισκόπων ή μητροπολιτών), που αν και «φόρεσαν τη μίτρα» αισθάνονται παραγκωνισμένοι και ξεχασμένοι. Υπάρχει ο «αδικημένος» τιτουλάριος μητροπολίτης Βρεσθένης, Θεόκλητος Κουμαριανός, για τον οποίο όλοι αποδέχονται ότι λειτούργησε ως αποδιοπομπαίος τράγος όταν εξερράγη το σκάνδαλο επί Χριστοδούλου, ο γενικός διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας, τιτουλάριος μητροπολίτης Φαναρίου, Αγαθάγγελος Χαραμαντίδης, και ο βοηθός επίσκοπος Ωρεών, Φιλόθεος Θεοχάρης.