Πόρισμα-κόλαφος για τη δομή «Άγιος Δημήτριος» ένα χρόνο μετά το θάνατο του Πάρη

Πόρισμα - κόλαφος από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας για το Παράρτημα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Θεσσαλονίκης «Ο Άγιος Δημήτριος», σχεδόν ένα χρόνο μετά τον τραγικό θάνατο του 25χρονου Πάρη, που έπεσε θύμα άγριου ξυλοδαρμού από εργαζόμενο - φροντιστή του ιδρύματος.

Η υπόθεση είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο πέρυσι, με την υφυπουργό Εργασίας Δόμνα Μηχαηλίδου μάλιστα να καταθέτει μήνυση κατά παντός υπευθύνου στον Άρειο Πάγο, ζητώντας να πέσει άπλετο φως. Υπενθυμίζεται πως ο Πάρης «έσβησε» στις 30 Νοεμβρίου του 2021. Τον επόμενο μήνα, τον Δεκέμβριο του 2021, ακόμη ένας τρόφιμος άφησε την τελευταία του πνοή στη δομή, αφού πρώτα νοσηλεύτηκε σε ΜΕΘ, με τον θάνατό του ωστόσο, να παραμένει στο... «σκοτάδι» και να αποκρύπτεται.

Συγκεκριμένα, ο τρόφιμος τραυματίστηκε σοβαρά σε συμβάν μεταξύ περιθαλπομένων και νοσηλεύτηκε σε ΜΕΘ επί έναν μήνα. Επέστρεψε στη δομή και μετά από δύο ημέρες απεβίωσε.

Ένα χρόνο μετά, οι ισχυρισμοί της οικογένειας του 25χρονου Πάρη για συνθήκες φρίκης, βασανισμού και εγκατάλειψης των τροφίμων στο ίδρυμα, επιβεβαιώνονται με ένα πόρισμα «καταπέλτης» για τη διοίκηση, η οποία σύσσωμη παραιτήθηκε!

Το τραγικό συμβάν ένα χρόνο πριν

Αρχικά το ίδρυμα ισχυρίζονταν ότι ο Πάρης πέθανε ύστερα από χτύπημα με παντόφλα που δέχθηκε από άλλον τρόφιμο, ωστόσο το αφήγημα «κατέρρευσε» λίγο αργότερα και έγιναν φανερές οι προσπάθειες συγκάλυψης της υπόθεσης του τραγικού θανάτου του.

Μάλιστα, ο πατέρας του Πάρη διαπίστωσε ιδίοις όμμασι εγκαύματα από τσιγάρα στα χέρια του παιδιού του, όταν πήγε να τον αναγνωρίσει, μόλις άφησε την τελευταία του πνοή.

Από τα ευρήματα της νεκροψίας-νεκροτομής που διενήργησε ιατροδικαστής, προέκυψε ότι ο 25χρονος υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία και ισχαιμία μυοκαρδίου, με αποτέλεσμα να «σβήσει». Μάλιστα, ο Πάρης δεν φαίνεται να είχε ιστορικό στεφανιαίας νόσου και το ισχαιμικό επεισόδιο φέρεται να προκλήθηκε από στρεσογόνο γεγονός, το οποίο βίωσε λόγω του άγριου ξυλοδαρμού εις βάρος του.

Από την πρόεδρο του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΚΚΠΠΚΜ), Βασιλική Νάκου, είχε γίνει τότε γνωστό ότι ο 25χρονος υπέστη ξυλοδαρμό και γι' αυτό εισήχθη (στις 28/11/2021) στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης, όπου όμως κατέληξε λίγες ώρες αργότερα.

Στη μηνυτήρια αναφορά γινόταν λόγος για περιστατικό βίας σε βάρος του 25χρονου από άλλον περιθαλπόμενο και αμελής συμπεριφορά εργαζόμενου σχετικά με το γεγονός.

Περιστατικά κακοποίησης και το 2018

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο ίδρυμα βρίσκεται στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Τον Απρίλιο του 2018, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης δίκασε υπόθεση κακοποίησης σε βάρος τριών περιθαλπόμενων που είχε αποκαλυφθεί σχεδόν τέσσερα χρόνια νωρίτερα, με κατηγορούμενους -τότε- εργαζόμενους της δομής.

Για τη συγκεκριμένη υπόθεση, το δικαστήριο τιμώρησε έναν υπάλληλο ως φυσικό δράστη (κατηγορείτο ότι «χτύπησε με άγνωστο αντικείμενο τους περιθαλπόμενους που λόγω της πνευματικής αναπηρίας τους ετύγχαναν ανίκανοι να αντισταθούν»), όπως επίσης μια νοσοκόμα και ένα στέλεχος (τότε αναπληρώτρια προϊσταμένη περίθαλψης) για παράβαση καθήκοντος. Οι ποινές ήταν 4 ετών και 1 έτους, με αναστολή, αντιστοίχως.

Το πόρισμα - «κόλαφος»

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων:

«Σε συνέχεια των προληπτικών ελέγχων που ζήτησε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και διενεργήθηκαν από κλιμάκια της Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), εκδόθηκε έκθεση ελέγχου για δομή παιδιών και ενηλίκων με αναπηρία στη Κεντρική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη). Σε αυτή διαπιστώνονται παραλείψεις και παρατυπίες στη λειτουργία της δομής, οι οποίες πρέπει να διαλευκανθούν περαιτέρω το συντομότερο δυνατό.
Για τον σκοπό αυτόν και προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία της έρευνας, ζητήθηκε σήμερα και ελήφθη η παραίτηση του συνόλου των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της δομής. Παράλληλα, η ΕΑΔ συνεχίζει τους ελέγχους και σε άλλες δομές. Η προστασία των παιδιών και όλων των ωφελουμένων είναι προτεραιότητά μας».

Σημειώνεται ότι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, στα συμπεράσματά της από τον έλεγχο που διεξήχθη σε Δομή Φροντίδας και Προστασίας Παιδιών με Αναπηρία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, μετά τον θάνατο τροφίμου, αναφέρει:

«Κατόπιν δημοσιευμάτων στον Τύπο σχετικά με περιστατικό σοβαρού τραυματισμού περιθαλπόμενου σε Δομή Φροντίδας και Προστασίας Παιδιών με Αναπηρία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και μετέπειτα θανάτου του σε νοσοκομείο, μικτό κλιμάκιο Επιθεωρητών της ΕΑΔ και Εμπειρογνωμόνων, Ιατρών και Κοινωνικής Λειτουργού, κατά το διάστημα από τον Ιανουάριο του 2022 έως τον Νοέμβριο του 2022 διενήργησε αυτεπαγγέλτως έλεγχο στη συγκεκριμένη δομή, με αντικείμενο, ως προς το συμβάν, στον έλεγχο των ενεργειών διαχείρισης του περιστατικού από τη διοίκηση του φορέα και εν γένει της ποιότητας και επάρκειας των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού και των παρεχόμενων υπηρεσιών του ελεγχόμενου φορέα.

Διαπιστώσεις του κλιμακίου κατά τον επιτόπιο έλεγχο:

Δεν υφίσταται Οργανισμός Λειτουργίας του ελεγχόμενου φορέα με συνέπεια τη δυσπραγία και αναποτελεσματικότητα σε όλα τα επίπεδα.
Στην ελεγχόμενη δομή προβλέπεται η εισαγωγή ανηλίκων με πολλαπλές αναπηρίες και η παραμονή τους έως το 25ο έτος της ηλικίας τους. Ωστόσο, φιλοξενούνται ογδόντα ένας (81) περιθαλπόμενοι, εκ των οποίων μόλις οι εννέα είναι (9) ανήλικοι.
Διαβιούν ανήλικοι με ενήλικες χωρίς πρόβλεψη χωροταξικού διαχωρισμού και ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Διαπιστώθηκε μεγάλος αριθμός διαβιούντων στους θαλάμους.
Στην εν λόγω δομή εισάγονται, με αποφάσεις εισαγγελικών αρχών, και άτομα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος. Ιδιαίτερα σε αυτές τις περιπτώσεις, επιβάλλεται η παροχή ειδικών προγραμμάτων ειδικών θεραπειών, Λογοθεραπείας και Ειδικής Διαπαιδαγώγησης, τα οποία απουσιάζουν.
Οι περιπτώσεις αναδοχής και υιοθεσίας περιθαλπομένων είναι ελάχιστες.
Οι κύριες ανεπάρκειες της δομής εντοπίζονται στην έλλειψη ανθρώπινων πόρων και στην απουσία συστηματικής και εξειδικευμένης εκπαίδευσης του προσωπικού. Υφίστανται πάγιες και σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό ειδικοτήτων και ιδιαίτερα σε προσωπικό φροντίδας, που σε συνδυασμό με τη σοβαρότητα και πολυπλοκότητα της κατάστασης των περιθαλπομένων, δεν εξασφαλίζουν ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης, ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών και καθιστούν δυσχερή την εξατομικευμένη προσέγγιση/φροντίδα των περιθαλπομένων. Στο ήδη υπάρχον προσωπικό παρατηρήθηκε επαγγελματική εξουθένωση.
Ενίοτε, το επικουρικό Νοσηλευτικό προσωπικό/φροντίδας παρέχει τις υπηρεσίες του σε διπλοβάρδιες με συνεχόμενη εργασία 16 ωρών, κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας
Οι περιστασιακά απασχολούμενοι δεν παρέχουν τις υπηρεσίες στους περιθαλπόμενους/εργοδότες για τους οποίους προσλαμβάνονται αλλά υποκαθιστούν το προσωπικό φροντίδας.
Τον Νοέμβριο του 2021 συνέβη περιστατικό με συνέπεια τον σοβαρό τραυματισμό περιθαλπομένου, ο οποίος απεβίωσε στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν. Αναφορικά με τις σχετικές ενέργειες της Διοίκησης για την απόδοση ευθυνών για το περιστατικό, διαπιστώθηκε η εκπρόθεσμη παραπομπή υπαλλήλου ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου. Η υπόθεση διερευνάται από τον εισαγγελέα στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης.
Τον Δεκέμβριο 2021, συμβάν μεταξύ περιθαλπομένων είχε ως αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό ενός εξ αυτών και τη νοσηλεία του επί ένα μήνα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Μετά την έξοδό του από τη ΜΕΘ, ο περιθαλπόμενος επέστρεψε στην ελεγχόμενη δομή όπου σε δύο ημέρες απεβίωσε. Εγείρονται αμφιβολίες ως προς τη διαχείριση του περιστατικού, το οποίο δεν αναφέρθηκε στο κλιμάκιο ελέγχου παρότι ο περιθαλπόμενος κατέληξε πέντε ημέρες πριν την επίσκεψη του μικτού κλιμακίου. Επίσης, δεν έγινε γνωστοποίηση του συμβάντος και του θανάτου του περιθαλπομένου στις αρμόδιες Αρχές όπως ορίζεται στις κείμενες διατάξεις.
Η ιατρική φροντίδα παρέχεται με σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ορισμένου χρόνου. Σε ιδιωτικά συμφωνητικά του Φορέα με τρείς (3) ιδιώτες ιατρούς δεν προσδιορίστηκαν οι ώρες απασχόλησής τους και δεν τηρήθηκαν οι όροι του ιδιωτικού συμφωνητικού ,καθώς δύο (2) εξ αυτών αμείφθηκαν καθ΄ υπέρβαση του καθορισθέντος ποσού. Δεν τηρείται Βιβλίο παρουσιών των ιατρών ώστε να επιβεβαιώνονται οι επισκέψεις τους στον ελεγχόμενο φορέα.
Διαπιστώθηκε η λειτουργία «Ήσυχου Δωματίου» (χώρος μειωμένων ερεθισμάτων / απομόνωσης), η οποία όμως δεν προβλέπεται από τις υφιστάμενες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας του ελεγχόμενου φορέα.
Η δομή δεν διαθέτει Πιστοποιητικό Πυροπροστασίας.

Εν όψει των ανωτέρω, η ΕΑΔ προέβη σε προτάσεις, μεταξύ άλλων, αναφορικά με:

Τη θεσμοθέτηση επιστημονικής εποπτείας και τον ορισμό προδιαγραφών (standards) για την περίπτωση της υποχρεωτικής πιστοποίησης όλων των φορέων παροχής υπηρεσιών παιδικής προστασίας.
Την ενίσχυση του θεσμού της επαγγελματικής αναδοχής στις περιπτώσεις ανηλίκων και ενηλίκων ατόμων με αναπηρίες.

Η έκθεση διαβιβάστηκε:

Στην υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με αρμοδιότητα στα θέματα Πρόνοιας, για την υλοποίηση των προτάσεων και την αναζήτηση ευθυνών του/της Προέδρου και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του ελεγχόμενου φορέα.
Στο Δ.Σ. του φορέα για την υλοποίηση των προτάσεων.
Στις εισαγγελικές αρχές για την ποινική αξιολόγηση των διαλαμβανομένων στην έκθεση ελέγχου.
Στην Επιθεώρηση Εργασίας για διερεύνηση τυχόν παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας».