Τζορτζ Κάνινγκ: Η Τρας ξεχάστηκε, αυτός όχι - Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας που έδωσε το όνομα του σε πλατεία της Αθήνας!

44 ημέρες μετά την έναρξη της θητείας της, η Λιζ Τρας παραιτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου και έγινε πλέον η πρωθυπουργός με την πλέον βραχύβια θητεία στη βρετανική ιστορία, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ του Τζορτζ Κάνινγκ, από το 1827!

Ο Βρετανός φιλέλληνας Τζορτζ Κάνινγκ γεννήθηκε στις 11 Απριλίου του 1770, φοίτησε στο Hyde-Abbey του Γουίντσεστερ και το 1788 συνέχισε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο του Οξφόρδης, ενώ εξέδιδε, από την ηλικία των 16 ετών, τη λογοτεχνική εφημερίδα «Μικρόκοσμος». Σε ηλικία μόλις 23 ετών, το 1793 έγινε βουλευτής με τη βοήθεια του τότε πρωθυπουργού Ουίλιαμ Πιτ του νεότερου ο οποίος τον όρισε και ιδιαίτερο του, ενώ διακρίθηκε για τη ρητορική του δεινότητα και την αποφασιστικότητα του, με αποτέλεσμα πολύ σύντομα να κερδίσει την εμπιστοσύνη μεγάλης μερίδας της βρετανικής κοινής γνώμης.

Το έργο του ήταν ρηξικέλευθο για την εποχή, ακόμα και από το πόστο του συμβούλου ή του βουλευτή, καθώς το 1799 υποστήριξε με θέρμη τον πρωθυπουργό για την κατάργηση του δουλεμπορίου, ενώ τάχθηκε υπέρ και του αγώνα για την θρησκευτική ελευθερία των Ιρλανδών καθολικών. Στις 8 Ιουλίου 1800 παντρεύτηκε την κόρη του στρατηγού Τζον Σκοτ Μπάλκομι, ο οποίος είχε αποκτήσει περιουσία στην Ινδία, τότε αποικία της Βρετανίας, το 1801 ακολούθησε τον Πιτ στην αντιπολίτευση, ενώ όταν ανέλαβε ξανά την εξουσία, το Μάιο του 1804, ανέλαβε την οικονομική διαχείριση του Πολεμικού Ναυτικού. Την περίοδο 1807 – 1809 ως υπουργός πλέον των Εξωτερικών εφήρμοσε μία πολιτική που οδήγησε στην αποδυνάμωση της γαλλικής επιρροής στις Σκανδιναβικές χώρες, ενώ εγκατέλειψε στη συνέχεια την πολιτική για να επανέλθει το 1822 αναλαμβάνοντας την ηγεσία των Συντηρητικών στη Βουλή των Κοινοτήτων και ξανά τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, εφαρμόζοντας φιλελεύθερη πολιτική στο ελληνικό ζήτημα.

Υποστήριξε ανοιχτά την ίδρυση ενός ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, όχι μόνο γιατί θεωρούσε ότι έτσι υπερασπιζόταν τα συμφέροντα της Βρετανίας στη ευρύτερη περιοχή, αλλά κι επειδή κι ο ίδιος έτρεφε φιλελληνικά αισθήματα. Όμως εκείνη την εποχή τα μέτωπα ήταν πολλά και εκτός από τις φωνές στο εσωτερικό της Βρετανίας που δεν επιθυμούσαν αναταραχές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, υπήρχαν οι Ρώσοι που δεν ήθελαν να απειληθούν τα συμφέροντα τους στην περιοχή και, φυσικά, ο Αυστριακός καγκελάριος Μέτερνιχ ο οποίος είχε ταχθεί υπέρ της διατήρησης της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Όμως ο Κάνινγκ είχε ήδη ετοιμάσει το προσχέδιο της Συνθήκης που θα παραχωρούσε στην Ελλάδα την ανεξαρτησία της και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να τη θέσει υπ' όψη των Μεγάλων Δυνάμεων: Τελικά, η ευκαιρία του δόθηκε το 1826, όταν, μετά τις θηριωδίες του Ιμπραήμ ο οποίος επιχειρούσε να καταπνίξει την ελληνική επανάσταση, δυνάμωναν οι φωνές στην Ευρώπη που υποστήριζαν τον αγώνα των Ελλήνων, ενώ οι ισχυροί διέβλεπαν πια ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρίσκεται υπό κατάρρευση και θεώρησαν ότι ήρθε πλέον η στιγμή να επεκτείνουν την επιρροή τους στην περιοχή.

Ο ριζοσπάστης στην εξωτερική πολιτική, Κάνινγκ, ο οποίος στις 20 Απριλίου 1827 είχε ορκιστεί πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ξεγέλασε τον Αυστριακό καγκελάριο και τον εξώθησε να αποσυρθεί από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των Δυνάμεων για το ελληνικό ζήτημα, οπότε πέτυχε αφενός την αποδυνάμωση του φιλοτουρκικού κλίματος και αφετέρου τον περιορισμό της ρωσικής επιρροής. Κάτω από απόλυτη μυστικότητα έστειλε το κείμενο της Συμφωνίας στο Παρίσι και ταυτόχρονα ενίσχυσε τη βρετανική ναυτική παρουσία στέλνοντας από το Πλίμουθ στο Αιγαίο πολεμικά πλοία, μια κίνηση που θα ακολουθήσουν η Γαλλία και η Ρωσία.

Άγαλμα του Τζορτζ Κάνινγκ στην Parliament Square του Λονδίνου

Έτσι, στις 6 Ιουλίου 1927, οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία) θα υπογράψουν τη Συνθήκη του Λονδίνου, το πρώτο επίσημο βήμα για την παραχώρηση ανεξαρτησίας στους Έλληνες, μια απόφαση που άλλαξε ουσιαστικά τα δεδομένα του ελληνικού ζητήματος και οδήγησε τελικά στην ίδρυση του Ελληνικού Κράτους: Οι Οθωμανοί απέρριψαν τη συνθήκη, και αυτό έδωσε την αφορμή στις Μεγάλες Δυνάμεις να επέμβουν, διαλύοντας τον Οκτώβριο του ίδιου έτους τον τουρκικό στόλο στη ναυμαχία του Ναυαρίνου...

Δυστυχώς, ο οραματιστής πολιτικός Τζορτζ Κάνινγκ δεν θα προλάβει να δει την Ελλάδα ανεξάρτητη, καθώς στις 8 Αυγούστου 1827, μετά από μόλις 118 ημέρες στο πρωθυπουργικό αξίωμα, θα πεθάνει από πνευμονία...

Για να τιμηθεί ο μεγάλος αυτός φιλέλληνας πολιτικός, το 1865 ένα κεντρικό σημείο της πόλης δενδροφυτεύτηκε και σχεδιάστηκε η δημιουργία μιας πλατείας η οποία θα φέρει το όνομα του: Πλατεία Κάνιγγος - από το εξελληνισμένο «Γεώργιος Κάνιγξ» (στη γενική «Κάνιγγος»)! Αργότερα θα τοποθετηθεί και ο ανδριάντας του, με τα αποκαλυπτήρια να γίνονται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1931, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια του ελληνικού κράτους...

Ο ανδριάντας του Βρετανού πρωθυπουργού από τον οποίο πήρε το όνομα της η πλατεία Κάνιγγος