«Μετασεισμοί και αστάθεια» το 2023 - Τί φέρνει η νέα χρονιά
Όλος ο κόσμος σε τροχιά μεγάλων αλλαγών
Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»
Ο αριθμός 23 συμβολίζει το θάρρος, την τόλμη, την έρευνα, τη θεραπεία, την εντιμότητα και τη φήμη. Είναι ο αγαπημένος των συγγραφέων και των λογίων, άρρηκτα συνδεδεμένος με τη συγχρονικότητα, την οποία επικαλέστηκε για πρώτη φορά ο Καρλ Γιουνγκ, για να περιγράψει την «εμφάνιση γεγονότων που προσωρινά μοιάζουν συμπτωματικά, αλλά ουσιαστικά έχουν αιτία».
Αν αυτή υπάρχει και ποια ακριβώς είναι, αναμένεται να απαντηθεί μέσα στο 2023, οπότε ο κόσμος, σύμφωνα με σχετικό άρθρο του «Economist», θα κληθεί να αντιμετωπίσει τα απρόβλεπτα «απόνερα» της σύγκρουσης ανάμεσα στη γεωπολιτική και την ασφάλεια, τον αγώνα για τον έλεγχο του πληθωρισμού, το χάος στις αγορές Ενέργειας. Τα βασικά θέματα κατά το βρετανικό περιοδικό έχουν ως εξής.
Τα μάτια στην Ουκρανία
Οι τιμές της Ενέργειας, ο πληθωρισμός, τα επιτόκια, η οικονομική ανάπτυξη, οι ελλείψεις τροφίμων, όλα εξαρτώνται από το πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ευρώπη τους επόμενους μήνες. Οι τελευταίες στρατιωτικές επιτυχίες των ουκρανικών δυνάμεων μπορεί να έχουν στριμώξει τα ρωσικά στρατεύματα, ωστόσο το αδιέξοδο είναι το πιθανότερο αποτέλεσμα της συγκεκριμένης σύγκρουσης, σύμφωνα με τους αναλυτές. Κατά τους ίδιους, τη λήξη θα επιφέρουν τα μεγάλα ενεργειακά προβλήματα σε όλες τις χώρες.
Ύφεση για όλους
Οι μεγαλύτερες Οικονομίες θα οδηγηθούν σε ύφεση, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια για να καταπνίξουν τον πληθωρισμό –μεταγενέστερη συνέπεια της πανδημίας– που τώρα έχει βάλει φωτιά στις τιμές της Ενέργειας. Η ύφεση στις ΗΠΑ προβλέπεται σχετικά ήπια, στην Ευρώπη αναμένεται βασανιστική. Σε κάθε περίπτωση ο πόνος θα είναι παγκόσμιος, καθώς το ισχυρό δολάριο πλήττει τις φτωχότερες χώρες, που ήδη δεινοπαθούν από την άνοδο των τιμών των τροφίμων.
Η ώρα του κλίματος
Καθώς οι χώρες αγωνίζονται να εξασφαλίσουν τον ενεργειακό τους εφοδιασμό επιστρέφουν στα μη καθαρά ορυκτά καύσιμα. Μεσοπρόθεσμα πάντως, ο πόλεμος θα επιταχύνει τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως ασφαλέστερη εναλλακτική λύση για τους υδρογονάνθρακες που προμηθεύονται από απολυταρχικά καθεστώτα. Εκτός από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, θα ωφεληθεί και η πυρηνική ενέργεια και το υδρογόνο, το επονομαζόμενο καύσιμο του μέλλοντος, που έχει πολλαπλές δυνητικές χρήσεις και περιορισμούς.
Η Κίνα εν κινδύνω
Κάποια στιγμή τον Απρίλιο, ο πληθυσμός της Κίνας θα προσπεραστεί από τον αντίστοιχο της Ινδίας, που θα φθάσει το 1,43 δισ. άτομα περίπου. Με τον κινεζικό πληθυσμό σε συνεχή μείωση και την Οικονομία της αντιμέτωπη με… έντονους βοριάδες, η συζήτηση για το αν η Κίνα «χτύπησε ταβάνι» έχει ήδη ανοίξει. Η επιβράδυνση της ανάπτυξής της σημαίνει ότι η Οικονομία της δεν μπορεί ποτέ να ξεπεράσει σε μέγεθος την αμερικανική.
Στα δύο οι ΗΠΑ
Παρότι οι Ρεπουμπλικανοί τα πήγαν χειρότερα από ό,τι αναμενόταν στις πρόσφατες ενδιάμεσες εκλογές, το κοινωνικό και πολιτιστικό χάσμα όσον αφορά τις αμβλώσεις, τα όπλα και άλλα σοβαρά ζητήματα συνεχίζει να διευρύνεται μετά από μία σειρά επίμαχων αποφάσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου. Το κεφάλαιο Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με τους αναλυτές, έχει τελειώσει οριστικά, ωστόσο η επίσημη είσοδος στην προεδρική κούρσα του 2024 είναι σίγουρο ότι θα ρίξει «λάδι στη φωτιά».
Εστίες προς ανάφλεξη
Όσο η παγκόσμια κοινότητα απασχολείται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλαπλασιάζεται ο κίνδυνος για νέες συγκρούσεις σε άλλα σημεία του κόσμου. Ιδιαίτερα, μάλιστα, από τη στιγμή που η Ρωσία έχει τα χέρια της γεμάτα, η αυλή της γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη. Για παράδειγμα, τίποτα δεν αποκλείει η Κίνα να αποφασίσει να προσαρτήσει την Ταϊβάν, ενώ οι εντάσεις Ινδίας – Κίνας θα μπορούσαν να εκτονωθούν στα Ιμαλάια.
Το «σκάκι» των συμμαχιών
Όταν υπάρχουν γεωπολιτικές αλλαγές οι συμμαχίες «μετακινούνται» σαν σε μία παρτίδα σκάκι. Και ενώ το ΝΑΤΟ πρόκειται να υποδεχθεί δύο νέα μέλη, τη Σουηδία και τη Φιλανδία, οι αναλυτές αναρωτιούνται για το αν η Σαουδική Αραβία θα ενταχθεί στην Ομάδα Abraham accords και ποιο μπορεί να είναι το μέλλον των Quad και AUKUS που σέρνουν οι ΗΠΑ εναντίον της Κίνας. Το ενδιαφέρον της έχει και η I2U2, ένα φόρουμ βιωσιμότητας που συνδέει την Ινδία, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τις ΗΠΑ.
Ο Τουρισμός επιστρέφει
Την ώρα που οι ταξιδιώτες σε όλο το κόσμο προσπαθούν να αναπληρώσουν το χαμένο χρόνο, λόγω Covid-19, οι σχετικές δαπάνες τους εκτιμάται ότι θα φτάσουν το 1,4 τρισ. δολάρια που ήταν το 2019, αλλά μόνο επειδή ο πληθωρισμός έχει ανεβάσει τις τιμές. Ο πραγματικός αριθμός των 1,6 δισ. τουριστικών ταξιδιών σε διεθνές επίπεδο, θα παραμείνει χαμηλότερος του 1,8 δισ. που ήταν το 2019, ενώ και τα εταιρικά ταξίδια θα είναι λιγοστά αφού οι εταιρίες μειώνουν τις δαπάνες τους.
Οι εικονικοί κόσμοι
Μπορεί η ιδέα να εργαζόμαστε και να παίζουμε μέσα σε εικονικούς κόσμους να ξεφύγει από το πλαίσιο των «παιχνιδιών»; Το 2023 θα δώσει την απάντηση, καθώς η Apple λανσάρει τις πρώτες συσκευές και η Meta επανεξετάζει τη στρατηγική της, λόγω της υποχώρησης της μετοχής της. Στο μεταξύ, μία λιγότερο περίπλοκη και πιο άμεσα χρήσιμη αλλαγή μπορεί να είναι η αυξανόμενη χρήση των «κλειδιών πρόσβασης» σε αντικατάσταση των κωδικών πρόσβασης.
Νέες λέξεις για το 2023
Οι nimbys (κοινωνικά ανάλγητοι) είναι παρωχημένοι και οι yimbys (κοινωνικά ευαίσθητοι) είναι της μόδας. Τα κρυπτονομίσματα δεν είναι πια κουλ και η μετα-κβαντική κρυπτογράφηση είναι «καυτό» ζήτημα. Πώς, όμως, θα αποκαλείται από εδώ και πέρα μία «παγωμένη σύγκρουση» και τι δουλειά έχουν τα συνθετικά καύσιμα στο λεξιλόγιο για τη νέα ειδησεογραφική χρονιά... Οι απαντήσεις μέσα στους επόμενους 12 μήνες.