Οι ΗΠΑ ανησυχούν και το δείχνουν για την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, είχε διπλό ρόλο. Αφενός να ηρεμήσει την κατάσταση στο Ισραήλ, και αφετέρου να προχωρήσει τις συνομιλίες με την Αίγυπτο, σε μία συνάντηση που ήταν προγραμματισμένη.

Στο Κάιρο ο Άντονι Μπλίνκεν είχε μία δέσμη συνομιλιών για γεωπολιτικά, κυρίως, θέματα, που ξεκινούν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και για την κατάσταση στη Λιβύη και στην Υεμένη, και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχει, βέβαια, η αμερικανική προοπτική να αποτελέσει η Αίγυπτος οικονομικό σύμμαχο στην Αφρική, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης της χώρας της Βόρειας Αφρικής. Αν και οι δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών περιστράφηκαν γύρω από την ένταση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων και για τα δικαιώματα στην Αίγυπτο, έθεσε ζητήματα εξοπλιστικά και σχέσεων με τη Ρωσία.

Η Αίγυπτος σήμερα έχει στα σύνορά της πηγές εντάσεων και αποσταθεροποίησης. Στα δυτικά τη Λιβύη, στα νότια την Αιθιοπία και στα ανατολικά την Υεμένη, που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, και παράλληλα αντιμετωπίζει στο εσωτερικό επιθέσεις τζιχαντιστών. Δεν έχει διαρρεύσει αν οι ΗΠΑ ζήτησαν από την Αίγυπτο να παράσχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, όπως π.χ. έκανε το Μαρόκο, αλλά σίγουρα τέθηκε θέμα «παγώματος» της αγοράς ρωσικών εξοπλισμών.

Ωστόσο, μεγαλύτερη βάση δίνουν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ, όπου σχεδόν παράλληλα με την επίσκεψη Μπλίνκεν διεξάγονταν μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια μεταξύ των δύο χωρών. Επίσης, στο πλαίσιο των δηλώσεων, και από διαρροές μετά τις συναντήσεις του Αμερικανού υπουργού στην Ιερουσαλήμ, τέθηκε κυρίως η αποκατάσταση της ηρεμίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, όπως επίσης, επικοινωνιακά - ενεργειακά θέματα, και σίγουρα από πλευράς Ισραήλ το θέμα του Ιράν και από την πλευρά των ΗΠΑ η ενίσχυση της Ουκρανίας. Μέχρι τώρα, το Ισραήλ προσπαθούσε να διατηρήσει αποστάσεις από την εμπλοκή στη σύγκρουση, όμως η εμπλοκή του Ιράν φέρνει πιο κοντά και την εμπλοκή του Ισραήλ, αλλά δεν φαίνεται στην παρούσα φάση πρόθυμο να δώσει όπλα στην Ουκρανία.

Στον ενεργειακό τομέα και ευρύτερα στη συνεργασία του Ισραήλ με Ελλάδα και Κύπρο οι ΗΠΑ φαίνεται να «παγώνουν» τις τριμερείς σε υψηλό (υπουργικό επίπεδο), προσπαθώντας να επιφέρουν ηρεμία στην ευρύτερη περιοχή. Ηρεμία όμως, που είναι άγνωστο πώς θα εξελιχθεί, αφού η Τουρκία έχει ανεβάσει τους τόνους απέναντι στην Ελλάδα και κάνει ενέργειες για αναγνώριση του ψευδοκράτους στη Κύπρο, ενώ και η Κίνα υπέγραψε προσφάτως συμφωνίες με τις αραβικές χώρες που «κονταίνουν» την αμερικανική –κυρίως οικονομική– παρουσία στην περιοχή. Αναφορικά με την Ουκρανία, οι ΗΠΑ ζητούν τη βοήθεια, όλο και περισσοτέρων χωρών, κυρίως στην αποστολή οπλικών συστημάτων και οβίδων και πυραύλων πυροβολικού, αφού κυριολεκτικά κοντεύουν να… εξαντληθούν.

Προσφάτως, οι ΗΠΑ έδειξαν δορυφορικές εικόνες στις οποίες οι Ρώσοι (Wagner) αγόρασαν ρουκέτες πυροβολικού από τη Βόρεια Κορέα, το οποίο, βέβαια, διέψευσαν τόσο η Μόσχα όσο και η Πιονγκγιάνγκ. Ωστόσο, όλα αυτά δείχνουν την αδιάκοπη χρήση όπλων στο ουκρανικό μέτωπο και την έλλειψη πυρομαχικών, σε έναν κόσμο που είχε να δει αντίστοιχη σύγκρουση από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεγάλη χρήση βομβών και άλλων πυρομαχικών είχε γίνει και στο Βιετνάμ, αλλά κυρίως από την αεροπορία, αντίθετα με ό,τι γίνεται τώρα στην Ουκρανία.

Νέος γύρος συγκρούσεων στη Δυτική Όχθη

Νέος γύρος συγκρούσεων των Ισραηλινών με τους Παλαιστινίους ξεκίνησε στη Μέση Ανατολή, μετά την επέμβαση των δυνάμεων του Ισραήλ σε καταυλισμό στην πόλη Τζενίν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, στην οποία σκοτώθηκαν εννέα Παλαιστίνιοι. Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ, στόχος ήταν μέλη της οργάνωσης Ισλαμικός Τζιχάντ που σχεδίαζαν επίθεση στο Ισραήλ.

Η Παλαιστινιακή Αρχή αντιδρώντας ανακοίνωσε ότι τερματίζει τη συνεργασία της με το Ισραήλ σε θέματα ασφαλείας, όπως αντίστοιχα είχε γίνει και το 2020. Σημειώνεται ότι η συνεργασία αυτή ήταν κληροδότημα των ειρηνευτικών Συμφωνιών του Όσλο, του 1993.

Η επαναφορά του Μπένιαμιν Νετανιάχου στη θέση του πρωθυπουργού, ειδικά με τη συνεργασία των ακραίων κομμάτων, ανησυχεί την παλαιστινιακή πλευρά ότι το Ισραήλ θα σκληρύνει τη στάση του ειδικά στο θέμα επέκτασης των οικισμών. Άλλωστε, και κατά το παρελθόν επί πρωθυπουργίας Νετανιάχου οι σχέσεις των δύο πλευρών είχαν βρεθεί στο χειρότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών.

Η αύξηση της έντασης ήταν μεταξύ των θεμάτων που συζήτησε και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην περιοχή. Μπορεί οι Αμερικανοί να τάσσονται πάντα με την πλευρά του Ισραήλ, αλλά αντιλαμβάνονται πως οι εχθροπραξίες στην περιοχή δυναμιτίζουν και τις δικές τους πολιτικές στη Μέση Ανατολή. Πόσο μάλλον σε μία εποχή που οι εντάσεις και οι ένοπλες συγκρούσεις διαδέχονται η μία μετά την άλλη στον αραβικό κόσμο.