«Ήταν θέμα χρόνου» μία μεγάλη καταστροφή στην Τουρκία

Ιδιαίτερα απαισιόδοξος για την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας στην Τουρκία παρουσιάστηκε ο καθηγητής Σεισμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και ερευνητής Γεωεπιστημών στο Γεωλογικό Ινστιτούτο του Πότσνταμ (GFZ) Μάρκο Μπόνχοφ σε δηλώσεις του σε Γερμανικά κανάλια και στην ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού «DER SPIEGEL». Θεωρείται ένας από τους ελάχιστους ειδικούς στο ρήγμα της Ανατολίας και από τους κορυφαίους σεισμολόγους στον κόσμο.

Στις δηλώσεις του ο Μάρκο Μπόνχοφ υπογράμμισε πως «οι ειδικοί ανέμεναν, εδώ και πολλά χρόνια, αυξημένη σεισμική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή, όπου εντοπίζεται το ρήγμα της Ανατολίας» και παρακολούθησαν παράλληλα με τις αρμόδιες τουρκικές υπηρεσίες τόσο το συγκεκριμένο ρήγμα όσο και άλλα στην περιοχή, εξαιτίας των ανησυχιών για την ενεργοποίησή τους σε πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως και συνέβη.

«Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί κάτι τέτοιo. Περιμέναμε μία σειρά μεγάλων σεισμών και ένας από αυτούς έγινε τώρα» είπε χαρακτηριστικά ο Γερμανός σεισμολόγος, αναφερόμενος στην πρώτη ισχυρή δόνηση 7,8 της κλίμακας Ρίχτερ, που έγινε χθες τα ξημερώματα (στις 04:17 τοπική ώρα και στις 03:17 ώρα Ελλάδας).

Επίσης εξήγησε ότι και ο δεύτερος ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,7 Ρίχτερ, που σημειώθηκε χθες το μεσημέρι (6/2) δεν αποτέλεσε έκπληξη για τους περισσότερους σεισμολόγους, οι οποίοι έχουν μελετήσει την περιοχή και την σεισμική της δραστηριότητας. Για πολλούς λόγους...

Η αποκάλυψη του δεύτερου σεισμού

Όμως, ήταν απρόσμενη ανακάλυψη ότι ο δεύτερος σεισμός μεγέθους 7,7 Ρίχτερ δεν ήταν μετασεισμός του πρώτου, αλλά μια ασυνήθιστη δόνηση που προκλήθηκε από την ενεργοποίηση άλλου διαφορετικού ρήγματος.

Όπως επιβεβαίωσε και ο επικεφαλής του Ευρωμεσογειακού Σεισμολογικού Κέντρου Ρεμί Μποσού ήταν δύο διαφορετικοί σεισμοί σε...ακολουθία: «Συνήθως παρατηρούμε ότι έχουμε έναν κύριο σεισμό και στη συνέχεια έχουμε μετασεισμούς που ακολουθούν κατά μήκος της ίδιας ζώνης ρήγματος. Είναι χαμηλότερου μεγέθους και βρίσκονται κοντά στο χώρο. Όμως, ο δεύτερος σεισμός -αυτός των 7,6 βαθμών ρίχτερ περίπου- είναι σχεδόν τόσο μεγάλος όσο ο πρώτος σεισμός και βρίσκεται σε ένα δεύτερο σύστημα ρήγματος. Έτσι, ο πρώτος σεισμός ήταν κατά μήκος του ρήγματος της Ανατολικής Ανατολίας και ο δεύτερος είναι σε ένα δεύτερο ρήγμα!».
Μάλιστα, διευκρίνισε από την πλευρά του δικαιώνοντας τις αναλύσεις του Μπόνχοφ: «Είναι ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα. Δεν είναι μετασεισμός, είναι ένας δεύτερος [σεισμός] που έχει προκληθεί από τον πρώτο. Αυτό είναι ασυνήθιστο, το ονομάζουμε ακολουθία σεισμών».

Γι' αυτό και στην περιοχή στα σύνορα Τουρκίας και Συρίας υπάρχει καταγραφή πολλαπλών μετασεισμών με σημαντικές διαφορές στα χαρακτηριστικά τους το τελευταίο 24ωρο. Και δυστυχώς κατά την άποψη του κορυφαίου Γερμανού σεισμολόγου η ενεργοποίηση του ρήγματος στην παρούσα χρονική στιγμή «αναμένεται να δώσει και άλλους μεγάλους σεισμούς».

Η εξαιρετικά σεισμογενής περιοχή

Όπως εξήγησε πιο αναλυτικά ο καθηγητής Μάρκο Μπόνχοφ σε τουρκικό έδαφος βρίσκεται η «πλάκα της Ανατολίας», δηλαδή «μία σφηνοειδής τεκτονική πλάκα που συμπιέζεται συνεχώς προς τα δυτικά, καθώς η μεγαλύτερη ευρασιατική πλάκα στον Βορρά συναντάται με την επίσης μεγαλύτερη αραβική πλάκα στον Νότο».

Σύμφωνα με τις αναλύσεις των επιστημόνων από όλο τον κόσμο από την πρόσκρουση αυτοί οι τεκτονικές πλάκες μετατοπίζονται έως και ένα εκατοστό κάθε χρόνο.

«Με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύεται ενέργεια, η οποία εκλύεται σε μία σεισμική δόνηση», δήλωσε ο Γερμανός σεισμολόγος και ερευνητής, τονίζοντας: «Μέσα σε δευτερόλεπτα οι δύο πλάκες μετακινούνται ολόκληρα μέτρα. Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μπορεί να εκτονωθούν εντάσεις που είχαν συσσωρευθεί επί αιώνες ολόκληρους, αλλά οι επιπτώσεις είναι δραματικές στην επιφάνεια της γης».

Προστασία η αντισεισμική κατασκευή

Ήδη από τη δεκαετία του '80 το Γεωλογικό Ινστιτούτο του Πότσνταμ (GFZ) έχει εγκαταστήσει σεισμογράφους και άλλες συσκευές μέτρησης στην Τουρκία, πραγματοποιεί σεισμική καταγραφή και παρακολούθηση ενώ μελετάει και αναλύει συστηματικά τη σεισμική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα.

Τα δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών δείχνουν ότι ο κίνδυνος σεισμών είναι ιδιαίτερα υψηλός σε ολόκληρη την περιοχή γύρω από τη Θάλασσα του Μαρμαρά (Προποντίδα), στην ακτή της οποίας βρίσκεται η Κωνσταντινούπολη, μέχρι τα νοτιοανατολικά σύνορα της Τουρκίας με την Συρία.

Υπενθύμισε μάλιστα ότι πριν από μερικά χρόνια σε δηλώσεις του στο κρατικό δίκτυο «Deutsche Welle» (DW) είχε επισημάνει ότι «η καλύτερη προστασία απέναντι στον σεισμό είναι η αντισεισμική κατασκευή, η οποία δυστυχώς είναι αρκετά ακριβή», αφήνοντας αιχμές- τότε- για την ποιότητα των κατασκευών και των προδιαγραφών στην Τουρκία.

Ωστόσο, σημασία για τον καθηγητή Μάρκο Μπόνχοφ έχει και το έδαφος, στο οποίο ανεγείρεται ένα κτίριο. Κατά την επιστημονική του άποψη: «Όσο πιο γερό είναι το έδαφος, τόσο το καλύτερο. Την καλύτερη προστασία προσφέρει ο γρανίτης, ενώ τη χειρότερη τα αποξηραμένα ιζήματα, η άμμος και ο πηλός».

Κάτι που δεν εφαρμόζεται δυστυχώς παρά σε ελάχιστες περιοχές στην επικράτεια της Τουρκίας...