Credit Suisse-SVB: Πώς η μοίρα των άλλοτε κολοσσών «σφραγίστηκε» από ένα... tweet

Ο ένοχος βρέθηκε. Για την κατάρρευση της Credit Suisse, που θέριεψε τους φόβους για τραπεζική κρίση στην Ευρώπη, δεν φταίει η κακοδιαχείριση της, τα τεράστια μπόνους των ιθυνόντων της και τα άλλα σκάνδαλα που αμαύρωσαν την πορεία της τα τελευταία χρόνια.

Την αποκλειστική ευθύνη φέρει ένα tweet. Για του λόγου το ασφαλές την 1η Οκτωβρίου του 2022 ο Αυστραλός δημοσιογράφος του επιχειρηματικού ρεπορτάζ, Ντέιβιντ Τέιλορ, του ABC έγραψε στο Twitter ότι σύμφωνα με πηγές του μια μεγάλη επενδυτική τράπεζα βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού.

Ο ίδιος μπορεί να μην αποκάλυψε το όνομα της όμως η ανάρτηση του έγινε viral και σύντομα οι φήμες έβαζαν στοίχημα ότι επρόκειτο για την Credit Suisse, τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ελβετίας, γράφει το Foreign Policy.

Μέσα σε ώρες ο Τέιλορ είχε κατεβάσει το επίμαχο tweet, ωστόσο το άνοιγμα των αγορών εκείνη την ημέρα βρήκε τη μετοχή της Credit Suisse να είχε χάσει ήδη το 12% της αξίας της. Και η αλήθεια είναι ότι δεν συνήλθε ποτέ έκτοτε, γιατί παρά τις διαβεβαιώσεις περί επαρκούς ρευστότητας οι καταθέτες της δεν σταμάτησαν να αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους μέχρις ότου οι ελβετικές αρχές υποχρεώθηκαν να αναγκάσουν την άλλη μεγάλη ελβετική τράπεζα, την UBS, να συμφωνήσει στην εξαγορά της.

Το tweet που «θερέψε τις φλόγες του φόβου»

Στις 19 Μαρτίου, οπότε έκλεισε η σχετική συμφωνία, η Μαρλέν Άμσταντ, πρόεδρος της Finma, επιβεβαιώσε ότι την εκροή καταθέσεων και επενδύσεων από την Credit Suisse είχαν πυροδοτήσει οι πληροφορίες που κυκλοφορούσαν από το περασμένο φθινόπωρο σε μια ευθεία αναφορά στο επίμαχο tweet από την Αυστραλία. Όπως σχολίασε τότε και ο πρόεδρος της ελβετικής τράπεζας, Άλεξ Λέχμαν, τα social media και η ψηφιοποίηση είχαν «θεριέψει τις φλόγες του φόβου».

Αν κάτι απέδειξε η όλη ιστορία είναι ότι ισχύει αυτό που λένε οι πολλοί ότι οι άνθρωποι προετοιμάζονται για τις προηγούμενες κρίσεις, χωρίς να δίνουν καμιά προσοχή στους νέους κινδύνους. Ένας τέτοιος κίνδυνος είναι η άνοδος των social media, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι, στις μέρες μας, οι πελάτες συναλλάσσονται ψηφιακά σε καθημερινή βάση όλο το 24ωρο αν το επιθυμούν. Πριν από την Credit Suisse, η μοίρα της οποίας σφραγίστηκε από ένα tweet, η Silicon Valley Bank (SVB) από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού κατέρρευσε μέσα σε δύο ημέρες μόνο.

Πως έγινε αυτό στο άψε σβήσε; Οι διαχειριστές κεφαλαίων συμβούλεψαν τους πανικόβλητους πελάτες τους να αδειάσουν τους λογαριασμούς τους. Στη συνέχεια, οι πελάτες αυτοί μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους σε Twitter και WhatsApp και μέσα σε λίγες ώρες 42 δισεκατομμύρια δολάρια από τα ταμεία της SVB έκαναν φτερά. Η κατάσταση ήταν «ένα τραπεζικό σπριντ, όχι ένας τραπεζικός πανικός», είχε εξηγήσει τότε στον Guardian, ο Μάικλ Ίμερμαν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιρβάιν της Καλιφόρνια, τονίζοντας ότι «τα social media έπαιξαν κομβικό ρόλο στην κατάρρευση της».

Σε ρόλο «κομπάρσου» πλέον οι τραπεζίτες

Τα τελευταία χρόνια, η σχέση ανάμεσα στις τράπεζες και τους πελάτες τους έχει αλλάξει δραστικά. Μέχρι χθες οι πελάτες έδιναν σημασία σε αυτά που τους έλεγαν οι τραπεζίτες. Τώρα, λαμβάνουν την πληροφόρηση τους από τα sites και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με τον Βρετανό κοινωνιολόγο με ειδίκευση στα χρηματοοικονομικά, Ντόναλντ ΜακΚένζι, τα social media δεν είναι απλώς μια «κάμερα» των γεγονότων (δηλαδή ένας τρόπος να δεις όσα συμβαίνουν γύρω σου), αλλά περισσότερο μια «μηχανή», που σπρώχνει τις εξελίξεις.

Απόδειξη αυτού είναι ότι όπως συμπέρανε μια ομάδα Αμερικανών οικονομολόγων που μελέτησε την επίδραση 5.4 εκατομμυρίων tweets τα οποία δημοσιεύτηκαν από το 2020 μέχρι πρόσφατα, οι «αρνητικές αποδόσεις (για τις τιμές των μετοχών των τραπεζών) προκύπτουν κατά κανόνα μετά από περιόδους έντονης συνομιλίας στο Twitter». Σχολιάζοντας σχετικά ο Τσαρλς Χένρι Μονσό, διευθύνων σύμβουλος επενδύσεων της ελβετικής Syz, έκανε λόγο για το… σύνδρομο Ikea, δηλαδή καντ’ το μόνος σου, αλλά στον τραπεζικό τομέα. Με άλλα λόγια «γιατί να εμπιστευτείτε την τράπεζά σας, όταν κάποιος έχει κάνει μια έξυπνη ανάλυση στο Twitter;».