Τι φέρνει το «καλάθι» της ΔΕΘ: Μισθωτοί και συνταξιούχοι «βλέπουν» αυξήσεις

Αύξηση συντάξεων και μισθών, ευνοϊκές ασφαλιστικές ρυθμίσεις και περαιτέρω «ψαλίδισμα» των εισφορών περιλαμβάνει το πακέτο μέτρων που έχει στα «σκαριά» το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Οι ανακοινώσεις θα γίνουν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με τις ρυθμίσεις να μπαίνουν σε εφαρμογή σε δόσεις. Ο κεντρικός πυρήνας των ρυθμίσεων περιλαμβάνει τα εξής:

Αύξηση συντάξεων από τη νέα χρονιά. Το ποσό της αύξησης θα καθοριστεί εντός του έτους, ανάλογα και με την πορεία της Οικονομίας, και αναμένεται να προσεγγίζει το 6% με 7%.

Κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης. Το μέτρο θα εφαρμοστεί τη νέα χρονιά για όλους –δηλαδή θα επεκταθεί σε συνταξιούχους και δημόσιους υπαλλήλους– και αφορά όσους έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.

Μείωση εισφορών. Η αρχή θα γίνει με την κατάργηση της παρακράτησης 1% που επιβάλλεται σήμερα στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας. Παράλληλα, εξετάζεται η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες.

Παραγραφή χρεών. Έρχεται μία νέα ρύθμιση, που ανοίγει το δρόμο για παραγραφή στη δεκαετία των οφειλών προς τα Ταμεία, αντί για την εικοσαετία.

«Εξτρά» χρόνος για τη συνταξιοδότηση. Ανοίγει διπλό «παράθυρο» για την ευκολότερη έξοδο στη σύνταξη ασφαλισμένων που είναι μία ανάσα από τη συμπλήρωση των απαιτούμενων προϋποθέσεων.

Περισσότερες δόσεις για τη ρύθμιση χρεών. Θα υπάρξει μία ευνοϊκότερη διάταξη που θα δίνει τη δυνατότητα τακτοποιήσεων των οφειλών σε 24 ή ακόμα και σε 48 δόσεις.

Αύξηση κατώτατου μισθού. Μέσα στον Ιανουάριο θα ξεκινήσει η διαδικασία για τον καθορισμό της νέας αύξησης του κατώτατου μισθού, με 650.000 μισθωτούς να εισπράττουν «ζεστό» χρήμα, πιθανότατα τον Απρίλιο.

«Ψαλίδι» στις εισφορές

Διπλή μείωση είναι στο «τραπέζι» για τις ασφαλιστικές εισφορές, ώστε να καλυφθούν τόσο οι δημόσιοι υπάλληλοι όσο και οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα. Ειδικότερα, έρχεται η κατάργηση της παρακράτησης 1% που επιβάλλεται σήμερα στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας. Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό, οι εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα θα δουν μία μικρή αύξηση στο εισόδημά τους ύστερα από τις περικοπές που είχαν γίνει την περίοδο των Μνημονίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, σχετική ρύθμιση αναμένεται να προωθηθεί προς ψήφιση μέσα στο Σεπτέμβριο. Παράλληλα, εξετάζεται μία ακόμα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα, της τάξης των 0,6 ποσοστιαίων μονάδων. Το νέο «ψαλίδι» αναμένεται να μπει σε εφαρμογή το 2023, προκειμένου μέσα σε μία τετραετία το μη μισθολογικό κόστος να έχει μειωθεί σωρευτικά κατά πέντε μονάδες.

Παραγραφή χρεών στα Ταμεία

Στη δεκαετία πρόκειται να μπει το όριο για την παραγραφή των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, με ρύθμιση που αναμένεται να περάσει από το υπουργικό συμβούλιο στο τέλος Αυγούστου. Όπως έχει ήδη γράψει η «Βραδυνή της Κυριακής», η σχετική παρέμβαση έρχεται σε συνέχεια απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που έκρινε πως ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής αξιώσεων του e-ΕΦΚΑ κατά ασφαλισμένων και εργοδοτών, για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, είναι αντισυνταγματικός, ως αντίθετος στην αρχή της ασφάλειας Δικαίου και της αρχής της αναλογικότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διάταξη θα ορίζει τη 10ετία ως χρονικό όριο παραγραφής των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ, τόσο «εν ευρεία» όσο και «εν στενή» έννοια. Αυτό, στην πράξη, σημαίνει ότι αν από τη στιγμή που ένα χρέος παράγεται και έως ότου ο ΕΦΚΑ βγάλει πράξη βεβαίωσης της οφειλής αυτής, παρέλθει διάστημα μεγαλύτερο των 10 ετών, ο επιπλέον της 10ετίας χρόνος θα παραγράφεται. Η εκτίμηση είναι ότι η όλη διαδικασία αφορά παλαιότερες οφειλές ύψους περίπου 250 εκατ. ευρώ, ένα μέρος των οποίων θα παραγραφεί. Το μέτρο ευνοεί κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ στις ιδιωτικές επιχειρήσεις αφορά κυρίως τους εργοδότες και λιγότερο τους ασφαλισμένους.

Πληρωμή οφειλών σε περισσότερες δόσεις

Έρχεται αύξηση των δόσεων για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών στα Ταμεία. Ειδικότερα, μέχρι σήμερα οι οφειλέτες στον e-ΕΦΚΑ είχαν τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τις ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές σε έως 12 δόσεις. Με την προωθούμενη διάταξη οι δόσεις θα φτάσουν έως και τις 24 (και 48 δόσεις μόνο στην περίπτωση που η οφειλή καταλογίστηκε από τη Διοίκηση ύστερα από καταγγελία ή επιτόπιο έλεγχο). Με βάση τον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η συγκεκριμένη διάταξη θα συζητηθεί στο υπουργικό συμβούλιο, που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος Αυγούστου και αναμένεται να ψηφιστεί μέσα στο Σεπτέμβριο.

Ταχύτερη η έξοδος προς τη σύνταξη

«Μπόνους» χρόνος ασφάλισης δίνεται σε εργαζόμενους που είναι ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση, αλλά δεν έχουν προλάβει να συμπληρώσουν τα απαιτούμενα ένσημα. Ειδικότερα, σε ασφαλισμένους που «πιάνουν» μέχρι το τέλος του έτους το 67ο έτος της ηλικίας τους, παρέχεται η δυνατότητα να αναγνωρίζουν, υπό προϋποθέσεις, μέχρι 150 ημέρες ασφάλισης ή 6 μήνες. Με το τρόπο αυτό, μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης λόγω γήρατος και να ανοίξουν την πόρτα εξόδου από την αγορά εργασίας. Παράλληλα, με άλλη διάταξη που έχει μπει σε εφαρμογή, δίνεται η δυνατότητα συμπλήρωσης του υπολειπόμενου χρόνου με προαιρετική ασφάλιση. Ειδικότερα, όσοι έχουν ασφαλιστεί για τουλάχιστον 500 ημέρες εργασίας ή για 20 μήνες εντός ημερολογιακής περιόδου 5 ετών πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, μπορούν να προβούν σε προαιρετική συνέχιση της ασφάλισής τους, για διάστημα μέχρι τρία έτη από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Στην προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης της ανωτέρω διάταξης μπορούν να υπαχθούν ασφαλισμένοι σε πρώην φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ.

Αυξάνονται συντάξεις ύστερα από μία δωδεκαετία

Μετά τη μνημονιακή περιπέτεια που οδήγησε σε «πάγωμα» των συντάξεων για 12 χρόνια, ήρθε η ώρα να δοθούν αυξήσεις από τη νέα χρονιά. Το ποσό της αύξησης θα προσδιοριστεί στη βάση του μαθηματικού τύπου που προβλέπει ο νόμος, ο οποίος προσθέτει την αύξηση του ΑΕΠ και του πληθωρισμού και διαιρεί το άθροισμα δια του δύο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών στην Κοινωνική Ασφάλιση, οι αυξήσεις θα ξεπερνούν το 6%, ποσό που θα «κλειδώσει» ανάλογα, βέβαια, και με την πορεία της Οικονομίας το επόμενο διάστημα. Προσοχή!

Υπάρχουν δύο διαφορετικές κατηγορίες:

-Χρήματα θα εισπράξουν περίπου 1,3 εκατ. συνταξιούχοι που δεν έχουν Προσωπική Διαφορά. Για παράδειγμα, συνταξιούχος που κάθε μήνα δικαιούται 1.000 ευρώ, σε περίπτωση που δοθεί αύξηση 6% θα πάρει μία αύξηση της τάξης των 60 ευρώ το μήνα. Αν η αύξηση είναι 7% ο συγκεκριμένος συνταξιούχος κάθε μήνα θα κερδίζει 70 ευρώ.

-Στα χαρτιά θα μείνουν σε πρώτη φάση οι αυξήσεις για τους συνταξιούχους που έχουν Προσωπική Διαφορά. Το ποσό της αύξησης ουσιαστικά θα αξιοποιηθεί για να μειωθεί η Προσωπική Διαφορά, και αυτό θα συνεχίζεται έως ότου εξαλειφθεί πλήρως. Και στη συνέχεια, οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι θα παίρνουν κανονικά τις αυξήσεις.

Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής παραδείγματα:

-Συνταξιούχος δικαιούται κάθε μήνα 1.000 ευρώ και έχει Προσωπική Διαφορά 100 ευρώ. Σε περίπτωση που κλειδώσει, τελικά, μία αύξηση 6% ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα δει την Προσωπική του Διαφορά να πέφτει στα 40 ευρώ. Ωστόσο, δεν θα δει κάποια αύξηση στα ποσά που εισπράττει, παρά μόνο όταν εξαλειφθεί πλήρως η Προσωπική Διαφορά.

-Συνταξιούχος δικαιούται κάθε μήνα 1.000 ευρώ και έχει Προσωπική Διαφορά 50 ευρώ. Σε περίπτωση που κλειδώσει, τελικά, μία αύξηση 6% ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα δει την Προσωπική του Διαφορά να εξαφανίζεται και θα πάρει και μία αύξηση της τάξης των 10 ευρώ.

Κατάργηση Εισφοράς Αλληλεγγύης

To τέλος της Εισφοράς Αλληλεγγύης έρχεται το 2023, με τη ρύθμιση να αφορά όσους έχουν εισοδήματα που υπερβαίνουν το ποσό των 12.000 ευρώ το χρόνο. Προς το παρόν, η εισφορά έχει «παγώσει» για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, καθώς και για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ωστόσο, με τη νέα χρονιά η εισφορά θα καταργηθεί, επίσης, και για δύο ακόμα μεγάλες κατηγορίες: τους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπαλλήλους.

Μάλιστα, οι ελαφρύνσεις στις δύο αυτές μεγάλες ομάδες θα φανούν αυτόματα στις μηνιαίες αποδοχές, καθώς η Εισφορά Αλληλεγγύης παρακρατείται από μισθούς και συντάξεις, παράλληλα με το φόρο εισοδήματος. Το κέρδος από την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης είναι σε άμεση συνάρτηση με το εισόδημα. Ειδικότερα, το ποσό της αύξησης ξεκινά από τα 22 ευρώ το χρόνο, και μπορεί να φτάσει τα 676 ευρώ ετησίως για τα υψηλά εισοδήματα.

Ενδεικτικά παραδείγματα:
- Για ετήσιο εισόδημα 13.000 ευρώ –δηλαδή για καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.083 ευρώ– το όφελος θα είναι 22 ευρώ το χρόνο.
- Για ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ –δηλαδή 1.250 ευρώ το μήνα– το όφελος θα είναι 66 ευρώ το χρόνο.
- Για ετήσιο εισόδημα 17.000 ευρώ –δηλαδή για 1.466 ευρώ το μήνα– το όφελος είναι 110 ευρώ το χρόνο.
- Για ετήσιο εισόδημα 19.000 ευρώ –δηλαδή για 1.583 ευρώ το μήνα– το όφελος ανέρχεται σε 154 ευρώ το χρόνο.
- Για εισόδημα 25.000 ευρώ το χρόνο –ή 2.083 ευρώ το μήνα– το ετήσιο όφελος θα είναι 426 ευρώ.
- Για ετήσιο εισόδημα 27.000 ευρώ –ή 2.250 ευρώ το μήνα– η αύξηση διαμορφώνεται σε 526 ευρώ το χρόνο.
- Για εισόδημα 30.000 ευρώ το χρόνο –δηλαδή καθαρές μηνιαίες αποδοχές 2.500 ευρώ– το ετήσιο κέρδος είναι 676 ευρώ.

Νέος κατώτατος μισθός όπως πριν από τα Μνημόνια

Ένας νέος κύκλος διαλόγου ξεκινά στις αρχές της νέας χρονιάς για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού, με την αύξηση να δίνεται μέσα στην άνοιξη (πιθανότατα τον Απρίλιο). Στο «τραπέζι» είναι η επιστροφή του κατώτατου μισθού –που λαμβάνουν πάνω από 650.000 εργαζόμενοι– στα επίπεδα που ήταν πριν από τις μνημονιακές περικοπές, δηλαδή στα 751 ευρώ. Από εκεί και πέρα, το ενδεχόμενο μίας μεγαλύτερης αύξησης θα εξαρτηθεί και από την πορεία της Οικονομίας το επόμενο διάστημα, καθώς για παράδειγμα φέτος δόθηκε διπλή αύξηση στον κατώτατο μισθό. Συγκεκριμένα, η πρώτη αύξηση ήταν της τάξης του 2% και είχε δοθεί την 1η Ιανουαρίου και ακολούθησε την 1η Μαΐου μία δεύτερη αύξηση, που έφτασε το 7,5%. Επίσης, να επισημανθεί πως όσοι παίρνουν επίδομα γάμου έχουν επιπλέον ένα 10% στο μισθό τους.