Αναδρομικά συνταξιούχων: Ποιοι τα παίρνουν, ποιοι τα διεκδικούν και ποιοι δεν θα πάνε ταμείο

Διαφορετικές ταχύτητες διαμορφώνονται στη μάχη των αναδρομικών, με κερδισμένους και χαμένους. Κερδισμένοι είναι 150.000 συνταξιούχοι που θα πάρουν τη νέα χρονιά την τέταρτη δόση των αναδρομικών που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό των συντάξεων.

Την ίδια στιγμή, δύο μέτρα και δύο σταθμά ισχύουν για τους συνταξιούχους που διεκδικούσαν αναδρομικά από τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και την κατάργηση των Δώρων κατά τη μνημονιακή περίοδο.

Αναλυτικά το νέο τοπίο στα αναδρομικά διαμορφώνεται ως εξής:

1. Καταβολή της 4ης ετήσιας αύξησης που προκύπτει από τον επανυπολογισμό των συντάξεων. H ευνοϊκή αυτή διάταξη αφορά όσους κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης πριν από τον Μάιο του 2016. Ειδικότερα, το προηγούμενο έτος, περίπου 150.000 παλαιοί συνταξιούχοι με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, είδαν αυξήσεις στις αποδοχές τους. Αυτό έγινε έπειτα από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που προβλέπονται στο ν. 4670/2020. Οι συνταξιούχοι έλαβαν ήδη τις τρεις από τις πέντε ετήσιες αυξήσεις, και το 2023 αναμένεται να λάβουν και την τέταρτη ετήσια αύξηση. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής παραδείγματα:

- Συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης πριν από τον Μάιο του 2016 και έχει συμπληρώσει πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης έλαβε πέρσι τα 3/5 των αυξήσεων που προβλέπονται από το ν. 4670/2020 και τα αντίστοιχα αναδρομικά. Το 2023 θα λάβει κανονικά την 4η ετήσια αύξηση.

- Συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης πριν από τον Μάιο του 2016 και δεν έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 30 χρόνια ασφάλισης δεν δικαιούται την εν λόγω αύξηση, καθότι δεν υπάγεται στην πρόβλεψη του ν. 4670/2016 αναφορικά με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης.

- Συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης μετά τον Μάιο του 2016 και έχει συμπληρώσει πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης δεν δικαιούται την εν λόγω αύξηση, καθότι η συγκεκριμένη αφορά μόνο παλαιούς συνταξιούχους. Οι νέοι συνταξιούχοι (υποβολή αίτησης μετά τον Μάιο του 2016) έχουν ήδη λάβει το σύνολο των αυξήσεων που τους αναλογούσαν.

2. Αναδρομικά για τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, όσο και την κατάργηση των Δώρων διεκδικούν οι συνταξιούχοι, οι οποίοι πρόλαβαν να ασκήσουν σχετικά ένδικα μέσα μέχρι 31 Ιουλίου 2020. Ύστερα και από σχετική απόφαση του ΣτΕ έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τη μάχη με στόχο να δικαιωθούν δικαστικά. Ειδικοί στην Κοινωνική Ασφάλιση εκτιμούν πως οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι διεκδικούν ένα ποσό από 550 έως 600 εκατ. ευρώ.

1. Περισσότεροι από ένα εκατ. συνταξιούχοι που δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι τις 31 Ιουλίου 2020, βλέπουν να χάνονται οι ελπίδες τους για επιστροφή αναδρομικών από τις επικουρικές συντάξεις και τα Δώρα. Πρόκειται για συνταξιούχους που εισέπραξαν τα αναδρομικά από τις μειώσεις των κύριων συντάξεων τον Οκτώβριο του 2020, και με βάση την επίμαχη ρύθμιση υπήρξε απόσβεση των όποιων άλλων αξιώσεών τους από περικοπές επικουρικών και κατάργηση Δώρων. Ύστερα από την απόφαση του ΣτΕ κλείνει ο δρόμος για δικαστική διεκδίκηση, και επομένως οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι είναι χαμένοι στη μάχη των αναδρομικών.

1. Στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου θα καταβληθούν αναδρομικά ποσά μερισμάτων ύψους 5,5 εκατ. ευρώ από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων σε 6.812 νέους δικαιούχους. Προσοχή: η ημερομηνία πρωτοκόλλου υποβολής των δικαιολογητικών έως και 31/8/2022. Οι νέοι δικαιούχοι επιμερίζονται ως εξής: 4.291 ατομικού μερίσματος, 1.449 δικαιούχοι επαναχορήγησης χηρικών μερισμάτων, 1.073 δικαιούχοι μεταβίβασης μερίσματος σε μέλη ορφανικών οικογενειών μερισματούχων. Να σημειωθεί πως στις 29 Σεπτεμβρίου πρόκειται να καταβληθούν τα ποσά των μερισμάτων του τρίτου τριμήνου στους 286.812 μερισματούχους (που φτάνουν τα 72,5 εκατ. ευρώ).

Πώς θα πάρουν οι νέοι τα χαμηλότοκα δάνεια

Αναλυτικές απαντήσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα δοθούν τα άτοκα και χαμηλότοκα δάνεια σε 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας.

Όπως έχει ανακοινωθεί, με το νέο πρόγραμμα προβλέπεται η χορήγηση στεγαστικών δανείων με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1%, έναντι 4% που είναι ο μέσος όρος των επιτοκίων στην αγορά σήμερα. Το δάνειο θα καλύπτει υψηλότερο ποσοστό της εμπορικής αξίας του ακινήτου (και συγκεκριμένα το 90%) σε σχέση με τα στεγαστικά δάνεια των τραπεζών, που καλύπτουν συνήθως έως το 80%. Αυτό σημαίνει ότι η ιδιωτική συμμετοχή που πρέπει να συνεισφέρουν οι νέοι μειώνεται στο 10% της αξίας του σπιτιού αντί για 20% που προβλέπεται στις συμβάσεις των τραπεζικών στεγαστικών δανείων.

Ουσιαστικά, με το πρόγραμμα αυτό, αποκτούν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό νοικοκυριά που υπό κανονικές συνθήκες δύσκολα θα πληρούσαν τα τραπεζικά κριτήρια χρηματοδότησης, όπως για παράδειγμα μισθωτοί με μηνιαίο καθαρό εισόδημα ίσο με 715 ευρώ το μήνα. Με άλλα λόγια, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ θα πληρώνει μηνιαία δόση 275-285 ευρώ αντί για 415 ευρώ που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα τρέχοντα επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος στην περίπτωση αυτή είναι 1.680 ευρώ.

Η εφαρμογή του μέτρου θα ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2023, ενώ το ανώτατο όριο μπαίνει στα 150.000 ευρώ για την αγορά πρώτης κατοικίας. Προσοχή: το πρόγραμμα θα αφορά την αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. με έτος κατασκευής έως και το 2007. Μάλιστα, προκειμένου να στηριχθούν ακόμα περισσότερο οι τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες με στόχο την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας, προβλέπεται ότι τα στεγαστικά δάνεια θα χορηγούνται άτοκα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Όπως έχει σημειωθεί, ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων το πρόγραμμα θα διευρυνθεί, ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο, αν βρεθούν πόροι, να «πιάσει» και 40άρηδες.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως το πρόγραμμα των χαμηλότοκων δανείων μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» για νέους, και επομένως να γίνουν ευρείας κλίμακας παρεμβάσεις. Όπως έχει γράψει η «Βραδυνή της Κυριακής», το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά δράσεις αναβάθμισης της κατοικίας αλλά και δαπάνες αγοράς οικιακών συσκευών, και θα καλυφθούν 20.000 νέοι. Ειδικότερα, ο πυλώνας της εξοικονόμησης Ενέργειας προβλέπει επιδοτήσεις 50%-90%, με όριο τα 25.000 ευρώ. Για τις επενδύσεις ανακαίνισης το όριο δαπάνης είναι 10.000 ευρώ με ενιαίο ποσοστό επιδότησης 30% για όλους (δηλαδή η επιδότηση φθάνει μέχρι 3.000 ευρώ). Το ποσό που απομένει μπορεί να χρηματοδοτηθεί για το «Εξοικονομώ» με άτοκο δάνειο, και για την ανακαίνιση με χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ. Οι προϋποθέσεις συμμετοχής είναι αντίστοιχα οικογενειακό εισόδημα έως 50.000 ευρώ (εξοικονόμηση) και 20.000 ευρώ (ανακαίνιση).

Παράλληλα, καλύπτονται και παρεμβάσεις αναβάθμισης που δεν σχετίζονται με την εξοικονόμηση Ενέργειας (π.χ. ανακαινίσεις στην κουζίνα και στο μπάνιο).