Προϋπολογισμός 2023: Επιστροφή στα πλεονάσματα με μέτρα στήριξης και ελαφρύνσεις - «Άγνωστός Χ» η ενεργειακή κρίση

Εν μέσω του ρευστού σκηνικού για την διάρκεια, την ένταση και την έκταση της πληθωριστικής έκρηξης με πυροδότη την ενεργειακή ακρίβεια, που δημιουργεί αβεβαιότητα για την πορεία της οικονομίας, η κυβέρνηση καταθέτει σήμερα στη Βουλή του προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού.

Σε αυτό αποτυπώνονται οι προβλέψεις για την εξέλιξη των δημοσίων οικονομικών και την ανάπτυξη καθώς και τα μέτρα για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Στο μέτωπο των ελαφρύνσεων το προσχέδιο θα σφραγίζει το πακέτο με τις μειώσεις φόρων που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση για το επόμενο έτος χωρίς να κλείνει ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια το παράθυρο για πρόσθετες παρεμβάσεις. Παράλληλα θα περιλαμβάνει έκτακτο αποθεματικό για την επέκταση και ενίσχυση του αντισταθμιστικού στο κύμα ανατιμήσεων πακέτου.

Σύμφωνα με πληροφορίες πέραν του βασικού σεναρίου το προσχέδιο θα ενσωματώνει και ένα αρνητικό σενάριο για την πληθωριστική κρίση και τις επιπτώσεις της στα κρατικά ταμεία, τα εισοδήματα και την πραγματική οικονομία με χαμήλωμα του πήχη για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και τη ταχύτητα της ανάπτυξης και πρόσθετα μέτρα για την απόσβεση μέρους της «ζημιάς» στα νοικοκυριά και την αγορά.

Ειδικότερα το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού θα προβλέπει τα εξής:

Ανάπτυξη: Ο ρυθμός ανεβαίνει φέτος στο 5,3% με ισχυρό ενδεχόμενο να ξεπεράσει το 6% ενώ για το 2023 πέφτει στο 2,1% και στο αρνητικό σενάριο στο 1%. Σε απόλυτους αριθμούς το ΑΕΠ εκτιμάται φέτος στη περιοχή των 205 έως 210 δις ευρώ από 197 δις. ευρώ που προέβλεπε το Πρόγραμμα Σταθερότητας και το 2023 στα 214 - 215 δις. ευρώ.

Δημόσια οικονομικά: Το πρωτογενές έλλειμμα αναμένεται να κινηθεί φέτος οριακά κάτω από το 2% του ΑΕΠ και το επόμενο έτος να μετατραπεί σε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης έως 0,7% του ΑΕΠ. Αρμόδια στελέχη δεν αποκλείουν και ισοσκελισμένο προϋπολογισμό σε περίπτωση «υποτροπής» της ενεργειακής ακρίβειας που θα απαιτήσει έκτακτα μέτρα για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Μάλιστα με ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο ο προϋπολογισμός προβλέπει έξτρα αποθεματικό για επιδοτήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Πληθωρισμός: Αναθεωρούνται επί τα χείρω για μια ακόμα φορά οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό ανεβάζοντας για φέτος την αύξηση του δείκτη στο 9% έναντι πρόβλεψης για 5,6% στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και 0,8% στον προϋπολογισμό του 2022. Για το επόμενο έτος εκτιμάται ότι η ταχύτητα των ανατιμήσεων θα πέσει στην περιοχή του 3% αλλά με «αστερίσκους»

Μέτρα στήριξης και φόρο-ελαφρύνσεις: Στο προσχέδιο δεν θα υπάρχει αναφορά για πρόσθετα μέτρα στήριξης ή ελάφρυνσης καθώς ο δημοσιονομικός χώρος έχει εξαντληθεί και η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα αποτελεί επιτακτική ανάγκη με βάση τις δεσμεύσεις απέναντι στου θεσμούς. Οι παρεμβάσεις ύψους 3,2 δις. ευρώ που θα ενσωματώνει θα είναι αυτές που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση όπως η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους, η αύξηση ακόμα και πάνω από 6% των κύριων συντάξεων και η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, γυμναστήρια, σχολές χορού, κινηματογράφους και τουρισμό. Εφόσον οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν η επιδότηση των 25 λεπτών το λίτρο στην αντλία για το πετρέλαιο θέρμανσης που λήγει στο τέλος του 2022 θα επεκταθεί για ορισμένο χρονικό διάστημα το 2023.

Δημόσιο χρέος: Εκτιμάται ότι φέτος θα υποχωρήσει κάτω από το 180% του ΑΕΠ και ακόμη περισσότερο το 2023. Οι δανειακές ανάγκες του δημοσίου θα κινηθούν σε χαμηλά επίπεδα, γύρω στα 7 δισ. ευρώ, πράγμα που σε συνδυασμό με το «μαξιλάρι» των ταμειακών διαθεσίμων ύψους 38 δις. ευρώ θωρακίζει τη χώρα απέναντι σε αναταράξεις στις αγορές και προσφέρει ελευθερία κινήσεων και επιλογών για δανεισμό από τις αγορές