Πως θα αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα η Ελλάδα το 2023
Η σημασία της ανάλυσης της Goldman Sachs για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα, το παρασκήνιο και τα πιθανά σενάρια
Η χθεσινοβραδινή ανακοίνωση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού κολοσσού της Goldman Sachs ότι είναι η εφικτή η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα μέσα στο επόμενο έτος και μάλιστα να επανέλθει πλήρως στις διεθνείς αγορές στις αρχές του 2023, επιβεβαιώνει τις πληροφορίες των τελευταίων εβδομάδων πως οι μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης μελετούν διεξοδικά την ελληνική οικονομία και έχουν εντοπίσει την διαφορά σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη.
Σε μία αισιόδοξη πρόβλεψη οι αναλυτές της Goldman Sachs στην νέα έκθεση υπογραμμίζουν ό,τι το 2023 θα είναι «ορόσημο» για την αναβάθμιση του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας, με ιδιαίτερα αυξημένες πιθανότητες για την αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα («investment grade»).
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να έχει καλύτερη απόδοση από την ευρωζώνη το 2023», με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ να προβλέπουν μέση αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στο 1,3% σε σύγκριση με την πρόβλεψη της Goldman Sachs για ύφεση (-0,1%) στην ευρωζώνη το επόμενο έτος.
Μόλις τον προηγούμενο μήνα η Κομισιόν ουσιαστικά επιβεβαίωσε ότι με βάση τα επίσημα στοιχεία (Eurostat) η χώρα μας θα αναπτυχθεί με ρυθμούς διπλάσιους σχεδόν του μέσου όρου της Ευρωζώνης, αφού θα παρουσιάσει μεγέθυνση του ελληνικού πραγματικού ΑΕΠ κατά 6% (πολύ κοντά στην εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδας) για το 2022 ενώ την επόμενη χρονιά εκτιμάται ότι θα αποφύγει τον σκόπελο της ύφεσης καθώς προβλέπεται να έχει αύξηση κατά 1% το 2023.
Αντιθέτως, η μεγαλύτερη οικονομία του ευρώ, η Γερμανία το 2023 θα είναι χρονιά ύφεσης με το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται κατά 0,6% (ύστερα από ανάπτυξη 1,6% για φέτος) και επιστροφή σε θετική τροχιά, με ρυθμούς 1,4% το 2024, όταν η Ελλάδα αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2% και η Ευρωζώνη (μέσο όρο) 1,5%.
Σταθερή βελτίωση κόντρα στις τάσεις της ευρωζώνης
Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της Goldman Sachs, η ελληνική οικονομία θα συνεχίζει να βελτιώνεται και να έχει υψηλότερη ανάπτυξη σε σχέση με τις άλλες χώρες στη ζώνη του ευρώ το 2023. Παράλληλα, η βελτίωση της ελληνικής οικονομίας «αυξάνει την πιθανότητα το δημόσιο χρέος της να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα και να επανέλθει πλήρως στις κρατικές αγορές έως τις αρχές του 2023».
Χάρη σε σημαντικά δημοσιονομικά μέτρα που σχετίζονται με την ενέργεια (5,7% του ΑΕΠ το 2021-22) που είναι πιθανό να επεκταθούν το 2023, ο μετρικός πληθωρισμός παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης στην Ελλάδα.
Γι' αυτό η Goldman Sachs υποστηρίζει ότι «το σχετικά ισχυρότερο μακροοικονομικό υπόβαθρο και η μακρά διάρκεια της ευρωπαϊκής οικονομικής βοήθειας θα περιορίσουν τον αντίκτυπο της αύξησης των αποδόσεων στις πληρωμές ελληνικών τόκων κάτω από το 3% του ΑΕΠ» και «θα στηρίξουν τη φθίνουσα πορεία του χρέους προς το ΑΕΠ», το οποίο πρόκειται να φτάσει στο 150% του ΑΕΠ έως το 2025.
Επιπλέον, ο συνδυασμός της μείωσης του χρέους προς το ΑΕΠ και των δανείων σταθερού επιτοκίου που παρέχονται μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων (EFSF και ESM) θα συνεχίσουν να μειώνουν το μερίδιό τους ως ποσοστό του ΑΕΠ -τουλάχιστον μέχρι το τέλος του ορίζοντα των προβλέψεών της Goldman Sachs που τοποθετούνται στο 2027- και αναμένεται να περιορίσει τον αντίκτυπο της αύξησης των αποδόσεων στις πληρωμές τόκων της χώρας, οι οποίες προβλέπεται ότι θα παραμείνουν κάτω από το 3% του ΑΕΠ τουλάχιστον μέχρι το 2027.
Η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας
Η χθεσινή ανάλυση της Goldman Sachs μπορεί να προβλέπει την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα μέσα στους πρώτους μήνες του 2023, υποστηρίζοντας αυτή την εκτίμηση με συγκεκριμένα οικονομικά και στατιστικά στοιχεία αλλά δεν αναφέρει πως θα συμβεί αυτό μετά από 12 χρόνια οικονομικής κρίσης, μνημονίων και δημοσιονομικής επιτήρησης (2010-2019) και σχεδόν 2,5 χρόνια κρίσης εξαιτίας της πανδημίας και των επιπτώσεις του Πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε η Ρωσική εισβολή στις οικονομίες της Ευρώπης. Ως γνωστό η Ελλάδα βαθμολογείται από τους κορυφαίους οίκους αξιολόγησης τους κόσμου ως ως εξής:
1) Fitch
Η Fitch βαθμολογεί την Ελλάδα σε «ΒΒ» με «θετικές προοπτικές». Αυτό όμως σημαίνει ότι απαιτούνται δύο διαδοχικές αναβαθμίσεις μέσα στους επόμενους μήνες για να επιστρέψει η Ελλάδα στην επενδυτική βαθμίδα.
2) Standard and Poor’s
Η Standard and Poor’s βαθμολογεί την Ελλάδα με «ΒΒ+» με «σταθερές προοπτικές». Συνεπώς απαιτείται μια αναβάθμιση στην σχετική κλίμακα, ώστε η χώρα μας να επιστρέψει (και πάλι) σε επενδυτική βαθμίδα.
3) Moody’s
Ο αμερικανικός οίκος Moody’s βαθμολογεί την Ελλάδα με την χαμηλότερη κλίμακα, με «Ba3» και «σταθερές προοπτικές», θεωρείται εξαιρετικά συντηρητική ως αυστηρή με την ελληνική οικονομία μετά το 2010. Συνεπώς η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας από την την Moody’s είναι σχεδόν...απίθανη. Ακόμα και ως σενάριο ή υπόθεση εργασίας.
4) DBRS/ DBRS Morningstar
O αμερικαναδικός οίκος DBRS βαθμολογεί την Ελλάδα με «BB (high)» με «σταθερές προοπτικές» σε μία κλίμακα που είναι αντίστοιχη με αξιολόγηση «ΒΒ+» των άλλων οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης. Ουσιαστικά δηλαδή ένα...σκαλοπάτι από την επενδυτική βαθμίδα σε διεθνές επίπεδο.
Σύμφωνα με πληροφορίες από Έλληνες και ξένους αναλυτές στο Σίτυ του Λονδίνου και την Νέα Υόρκη, το πιθανότερο σενάριο για την επαλήθευση των εκτιμήσεων της Goldman Sachs είναι η αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας και της αναβάθμισης της βαθμίδας σε...επενδυτική πιθανότατα θα προέλθει από τον οίκος DBRS, με...ελαφρώς λιγότερες πιθανότητες να προέλθει η αναβάθμιση από την Standard and Poor’s.
Υπάρχει επίσης το σενάριο της «αλυσιδωτής αντίδρασης» με την αρχή να γίνεται από τον ευρωπαϊκό οίκο αξιολόγησης Scope Ratings, ο οποίος επιβεβαίωσε πρόσφατα την αξιολόγηση της Ελλάδας στην βαθμίδα «BB+» (δηλ. ένα επίπεδο κάτω από την επενδυτική βαθμίδα), να ακολουθεί ο οίκος DBRS που έχει μεγαλύτερο διεθνές κύρος και να... συμπαρασύρει τον αμερικανικό οίκο Standard and Poor’s. Σε αυτήν την περίπτωση ακόμα και αν οι υπόλοιποι μεγάλοι οίκοι δεν ακολουθήσουν σε αναβαθμίσεις και διατηρήσουν σταθερές τις αξιολογήσεις τους η Ελλάδα θα έχει αποκτήσει την (πολυπόθητη) επενδυτική βαθμίδα.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο γερμανικός οίκος αξιολόγησης Scope Rating βαθμολογεί την Ελλάδα με «ΒΒ+» με «σταθερές προοπτικές» αλλά υπάρχει το... παράδοξο πως ο μοναδικός Ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και δεν έχει ιδιαίτερα μεγάλη επιρροή στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές ως σήμερα.