Πρωτοχρονιά με αυξήσεις στα ράφια λόγω πληθωρισμού
Παράγοντες της Αγοράς επισημαίνουν ότι οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν το επόμενο διάστημα με την ίδια ένταση όσο δεν αποκλιμακώνεται η ενεργειακή κρίση
Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»
Δεν τελειώσαμε με τις ανατιμήσεις και την ακρίβεια, αφού από την αυγή της νέας χρονιάς έρχονται νέοι αυξημένοι τιμοκατάλογοι από τη βιομηχανία, οι οποίοι θα περάσουν εν μέρει ή εξ ολοκλήρου στη λιανική, με τελικό αποδέκτη τον Έλληνα καταναλωτή.
Ο υψηλός πληθωρισμός, και δη ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, που δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης, «ροκάνισε» την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Από την αρχή του έτους αυξήθηκαν:
- Σπορέλαια 37,6%.
- Χαρτί κουζίνας 18,6%.
- Ζάχαρη 17,2%.
- Ελαιόλαδο 15,8%.
- Άλευρα 15,4%.
- Συσκευασμένο ψωμί 12,4%.
- Συσκευασμένο τυρί 12,1%.
- Κοτόπουλο 11,1%.
- Ελληνικός καφές 10,7%.
Τις τελευταίες ημέρες καταφθάνουν στα καταστήματα πώλησης τροφίμων νέα τιμολόγια με αυξήσεις σε δεκάδες βασικά αγαθά, που αναμένεται να περάσουν σταδιακά στα ράφια, ανάλογα με τα αποθέματα που έχουν τα καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων στις αποθήκες.
Σε γενικές γραμμές, όμως, τα αποθέματα είναι περιορισμένα, λόγω των συνεχών αλλαγών στις τιμές, με αποτέλεσμα οι ανατιμήσεις, από τη στιγμή που στέλνονται από τις βιομηχανίες τροφίμων και τις εμπορικές επιχειρήσεις στα καταστήματα λιανικής, να περνούν στα ράφια σχεδόν αυτόματα.
Έτσι, από τις αρχές του χρόνου αναμένεται σταδιακά να ανατιμηθούν τα εξής προϊόντα:
- Παιδικές πάνες, απορρυπαντικά, σαμπουάν, ξυραφάκια, σοκολατοειδή και μπεσαμέλ, έως 30%.
- Ζυμαρικά και σάλτσες, έως 29%.
- Λουκούμια έως 27%.
- Τσίχλες και καραμέλες, έως 22%.
- Λιαστές τομάτες έως 20%.
- Μπάρες δημητριακών και κονσέρβες λαχανικών έως 19%.
- Καθαριστικά σπιτιού έως 18%.
- Τυριά, μπισκότα και φρυγανιές, έως 16%.
- Ζωοτροφές έως 15%.
- Ελαιόλαδο έως 14%.
- Ρύζι 13%.
- Κονσέρβες τόνου έως 12,5%.
- Μαρμελάδες και ξίδι βαλσάμικο έως 11%.
- Εμφιαλωμένο νερό έως 10%.
- Αναψυκτικά έως 9%.
- Γιαούρτια 7,5%.
- Βρεφικό γάλα και φρουτόκρεμες έως 8%.
- Φασόλια και κρουασάν έως 7%.
- Μέλι και καφές εσπρέσο, έως 6%.
- Είδη προσωπικής υγιεινής έως 5%.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι οι συγκεκριμένες ανατιμήσεις δεν αφορούν το σύνολο των κατηγοριών, αλλά μεμονωμένες ετικέτες. Παράγοντες της Αγοράς επισημαίνουν ότι οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν το επόμενο διάστημα με την ίδια ένταση όσο δεν αποκλιμακώνεται η ενεργειακή κρίση.
Επιπλέον 413,4 εκατ. ευρώ, μόνο για την αγορά ταχυκίνητων προϊόντων (FMCG’s) –πρόκειται για συσκευασμένα τρόφιμα, ποτά, προϊόντα περιποίησης, κ.λπ.– εκτιμάται ότι ξόδεψαν φέτος οι Έλληνες καταναλωτές σε σχέση με το 2021, αλλά η αύξηση της μέσης απόδειξης δεν συνοδεύτηκε με αύξηση του όγκου αγορών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Αγοράς, στο σύνολο της χρονιάς οι πωλήσεις σε αξία των FMCG’s θα αυξηθούν κατά 5,2%, ενώ ο όγκος πωλήσεων θα «κλείσει» στο -1,7%. Πέρσι, σύμφωνα με την IRI, οι πωλήσεις των FMCG’s άγγιξαν τα 7,951 δισ. ευρώ, ενώ ο όγκος πωλήσεων κατέγραψε, σε σχέση με το 2020 οριακή αύξηση 0,6%. Πάντως, η κυβέρνηση, δια των αρμοδίων υπουργών, τονίζει ότι έχει αναπτύξει αναχώματα προστασίας.
«Έχουμε κάνει προσπάθεια, έχουμε αποτέλεσμα, έχουμε δώσει εναλλακτικές στον καταναλωτή», υποστήριξε ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης. Όπως τόνισε στη σχετική βόλτα, στις προθήκες των επαγγελματιών της Κεντρικής Αγοράς της Αθήνας οι τιμές είναι περσινές και σε πιο χαμηλά επίπεδα από το Πάσχα. «Αν ψάχνετε, θα βρείτε ανταγωνιστικές τιμές», τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, που υπογράμμισε ότι ως ανάχωμα στις αυξήσεις λειτουργεί το καλάθι του νοικοκυριού. «Εάν ψωνίζετε εκτός “καλαθιού” οι αυξήσεις είναι 20%-30% πιο πάνω σε πολλές περιπτώσεις σε σχέση με πέρσι. Αν ψωνίζετε από το “καλάθι” η αύξηση δεν είναι ούτε 10% σε σχέση με πέρσι», τόνισε και συμπλήρωσε: «Έχουμε κάνει προσπάθεια, έχουμε αποτέλεσμα, έχουμε δώσει εναλλακτικές στον καταναλωτή», τόνισε ο υπουργός Ανάπτυξης.
Έρχονται και νέα μέτρα στήριξης
Πηγές «παραγωγής» δημοσιονομικού χώρου μέσα στο 2023 αναζητεί το οικονομικό επιτελείο, διαβλέποντας ότι είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα στήριξης με το «καλημέρα» της νέας χρονιάς. Ειδικά στο πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς οι πιέσεις στα εισοδήματα των νοικοκυριών αναμένεται ότι θα κορυφωθούν, καθώς θα συνδυαστούν τα υψηλότερα επιτόκια από το ξέσπασμα της κρίσης με τις υψηλότερες τιμές τροφίμων των τελευταίων πολλών ετών, και φυσικά με το υψηλό ενεργειακό κόστος, παρά την αποκλιμάκωση των τελευταίων ημερών στα ορυκτά καύσιμα.
Ο πήχης έχει μπει ψηλά για το 2023 σε δημοσιονομικό επίπεδο, καθώς, εν μέσω ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης, αλλά και κινδύνου ύφεσης στην Ευρωζώνη, η Ελλάδα θέλει να επιστρέψει στα πρωτογενή πλεονάσματα. Και όχι μόνον αυτό: το οικονομικό επιτελείο αναζητεί και πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για να μπορέσει να καλύψει ανάγκες που αναμένεται να παρουσιαστούν από το ξεκίνημα της χρονιάς. H δυνατότητα χρηματοδότησης πρόσθετων μέτρων στήριξης θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από την πορεία των φορολογικών εσόδων. Οι στόχοι αναθεωρήθηκαν με το που κατατέθηκε ο προϋπολογισμός στη Βουλή, και ήδη καταγράφηκε υπέρβαση. Στο ενδεχόμενο νέας υπέρβασης δεν αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις που θα επηρεάσουν το φετινό προϋπολογισμό (άλλωστε τα χρονικά περιθώρια είναι πλέον ασφυκτικά), αλλά το γεγονός θα εκληφθεί ως «καλή ένδειξη» για το ξεκίνημα της νέας χρονιάς.
Για το 2023 ο πήχης των φορολογικών εσόδων έχει ήδη μπει ψηλότερα σε σχέση με το 2022, και για να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος θα πρέπει τα φορολογικά έσοδα να ξεπεράσουν τα 57 δισ. ευρώ στο σύνολο του έτους.
Τουλάχιστον κατά το ξεκίνημα της νέας χρονιάς οι φόροι που θα πρέπει να πληρωθούν, θα είναι αρκετοί. Με μία παράταση στα τέλη κυκλοφορίας (η οποία μάλλον θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη), την καταβολή της πρώτης δόσης του ΦΠΑ του δ’ τριμήνου και τις τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ και του φόρου εισοδήματος, θα μαζευτούν τέσσερις διαφορετικοί φόροι. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι θα δημιουργηθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος. Προσδοκίες για χρηματοδότηση μέτρων στήριξης έχουν δημιουργηθεί από την εφάπαξ εισφορά που θα κληθούν να πληρώσουν οι διυλιστηριακές επιχειρήσεις. Το ποσό που θα καταλογιστεί, ωστόσο, θα πρέπει να στηριχτεί στον ισολογισμό της χρήσης του 2022. Ο μοναδικός σκοπός για τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα από τη φορολόγηση των διυλιστηρίων είναι η κάλυψη των αυξημένων αναγκών Ενέργειας. Άρα, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι τα χρήματα θα καταλήξουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Παρόμοια πηγή εσόδων θα αποτελέσει και η φορολόγηση των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας. Και αυτό το ποσό, όμως, δεν μπορεί να υπολογιστεί από τώρα, καθώς εξαρτάται από την εξέλιξη των τιμών λιανικής και χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος.