Οι παγίδες στο Ε9 - Τελειώνει ο χρόνος για να διορθώσετε λάθη και παραλείψεις

Περιθώριο έως τις 31 Μαρτίου έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για διορθώσουν τυχόν λάθη, παραλείψεις και κενά στην δήλωση Ε9 και μάλιστα αναδρομικά από το 2014 και μετά και έτσι να γλυτώσουν έξτρα επιβαρύνσεις στο λογαριασμό για τον φετινό ΕΝΦΙΑ που αναμένεται να αποσταλεί νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά προς τα τέλη Απριλίου.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να ελέγξουν προσεκτικά όλους τους κωδικούς του εντύπου Ε9 όπου καταγράφεται η περιουσιακή τους κατάσταση και να αντιπαραβάλουν τα στοιχεία της ταυτότητας των ακινήτων με τα πραγματικά. Σε περίπτωση που διαπιστώσουν διαφορές θα πρέπει να διορθώσουν τα στοιχεία στο Ε9 υποβάλλοντας τροποιητική δήλωση στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Ε9/ΕΝΦΙΑ» στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ (στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.aade.gr/polites/akinita/dilosi-e9-enfia).

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται από τους φορολογούμενους που είχαν μεταβολές στο περιουσιακό τους προφίλ μέσα στο 2022 δηλαδή πούλησαν η αγόρασαν ακίνητο, απέκτησαν ακίνητο με γονική παροχή, δωρεά η κληρονομιά η άλλαξαν τα δικαιώματα επί ακινήτων που κατείχαν τα προηγούμενα χρόνια. Οι συγκεκριμένοι οφείλουν έως τις 31 Μαρτίου να δηλώσουν τις μεταβολές για να αποφύγουν τσουχτερά πρόστιμα και προσαυξήσεις λόγω πλασματικής εικονικής δήλωσης.

Επισημαίνεται ότι όσοι διορθώνουν στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους με εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 δεν επιβαρύνονται με το αυτοτελές πρόστιμο των 100 ευρώ αλλά δεν γλιτώνουν τον έξτρα φόρο που θα προκύψει σε περίπτωση δήλωσης «ξεχασμένων» τετραγωνικών μέτρων. Επισημαίνεται ότι το πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής των 100 ευρώ έχει καταργηθεί μέχρι να ολοκληρωθεί η ένταξη των περιοχών των ακινήτων τους στο Κτηματολόγιο.

Διορθώνοντας τα λάθη ή τις παραλείψεις στο Ε9, οι φορολογούμενοι μπορούν να «ξεφουσκώσουν» το εκκαθαριστικό του φετινού ΕΝΦΙΑ από 20% έως και 90% ανάλογα με το είδος του λάθους ή των παραλείψεων στα περιγραφικά στοιχεία και στη χρήση των ακινήτων.

Τα πεδία-«κλειδιά» του Ε9

Ο έλεγχος της δήλωσης Ε9 θα πρέπει να επικεντρωθεί στα παρακάτω πεδία:

Όροφος. Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο υψηλότερος συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο και συνεπώς το ποσό αυξάνεται.

Εμπράγματα δικαιώματα. Φορολογούμενοι που έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία επί ακινήτων θα χρεωθούν με επιπλέον ΕΝΦΙΑ αν στο Ε9 δεν δήλωσαν ψιλή κυριότητα ή επικαρπία αλλά πλήρη κυριότητα, αναγράφοντας τον κωδικό 1 αντί των κωδικών 2 ή 3 στις σχετικές στήλες του Ε9. Το λάθος αυτό μπορεί να εντοπιστεί και να διορθωθεί με έναν απλό έλεγχο στον κωδικό που αναγράφεται στη στήλη 15 ή στη στήλη 19 του πίνακα 1 του Ε9 αν πρόκειται για κτίσμα ή οικόπεδο εντός σχεδίου ή στη στήλη 18 του πίνακα 2 του Ε9, αν πρόκειται για αγροτεμάχιο. Αν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου εντοπίζει κάποιο λάθος σε μια από τις παραπάνω στήλες θα πρέπει να υποβάλλει τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9 και να ξαναδηλώσει τα στοιχεία του ακινήτου συμπληρώνοντας ορθά τη στήλη για το εμπράγματο δικαίωμα.

Ποσοστά συνιδιοκτησίας. Αν δεν έχει αναγραφεί το ποσοστό συνιδιοκτησίας ή έχει αναγραφεί λανθασμένο ποσοστό συνιδιοκτησίας η ΑΑΔΕ υπολογίζει ότι το ποσοστό συνιδιοκτησίας είναι 100%, δηλαδή ότι όλο το ακίνητο ανήκει στον φορολογούμενο οπότε χρεώνει στον φορολογούμενο ολόκληρο τον ΕΝΦΙΑ του ακινήτου. Για παράδειγμα, το ακίνητο ανήκει στο φορολογούμενο κατά 50% κι αυτός έχει ξεχάσει να δηλώσει το ποσοστό συνιδιοκτησίας ή έχει δηλώσει ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, τότε θα χρεωθεί για το συγκεκριμένο ακίνητο με ΕΝΦΙΑ σημαντικό υψηλότερο από αυτόν που του αναλογεί πραγματικά για το εν λόγω ακίνητο. Σε περίπτωση εντοπισμού παράλειψης ή λάθους πρέπει να υποβάλει τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9 στην οποία το ακίνητο πρέπει να δηλωθεί ξανά με συμπληρωμένο το σωστό ποσοστό συνιδιοκτησίας στην αντίστοιχη στήλη (στη στήλη 16 του πίνακα 1 αν πρόκειται για κτίσμα, στη στήλη 19 του πίνακα 1 αν πρόκειται για οικόπεδο εντός σχεδίου ή στη στήλη 20 του πίνακα 2 αν πρόκειται για εδαφική έκταση εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού).

Επιφάνεια. Προσοχή γιατί το συνηθέστερο λάθος είναι η δήλωση βοηθητικών χώρων ως κύριων με αποτέλεσμα να υπολογίζεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Ένα ακόμα λάθος έχει να κάνει με δήλωση των υπογείων επιφανειών ακινήτων ως χώρων κύριας χρήσης ή του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα μαζί με τους κύριους χώρους του ακινήτου. Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις με αναγραφή περισσότερων τετραγωνικών μέτρων για τις επιφάνειες των κύριων ή και των βοηθητικών χώρων.

Παλαιότητα. Τυχόν λανθασμένη αναγραφή του έτους κατασκευής για παλαιό κτίσμα προκαλεί έξτρα χρέωση. Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό καθεστώς για κτίρια που ανεγέρθηκαν προ του 1930 εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής παλαιότητας 0,8, πράγμα που σημαίνει ότι για αυτά τα ακίνητα υπάρχει έκπτωση 20% στον ΕΝΦΙΑ. Επίσης για κτίρια με παλαιότητα άνω των 100 ετών εφαρμόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,6, δηλαδή έκπτωση 40% στον ΕΝΦΙΑ.

Κενά ημιτελή κτίσματα. Με βάση το ισχύον καθεστώς οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα. Ωστόσο για να «κερδίσουν» την έκπτωση θα πρέπει κατά την αναγραφή των στοιχείων του συγκεκριμένου κτίσματος στον πίνακα 1 του Ε9 να συμπληρώσουν και τους ακόλουθους κωδικούς

α) Στη στήλη 10 του πίνακα 1, θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό αριθμό 99 που σημαίνει «ημιτελές κτίσμα».

β) Στη στήλη 30 του πίνακα 1 την ένδειξη ΟΧΙ εάν το ημιτελές κτίσμα είναι «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή την ένδειξη ΝΑΙ, εάν το ημιτελές κτίσμα ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα. Στην περίπτωση συμπλήρωσης της ένδειξης «ΝΑΙ» στη στήλη 30 θα πρέπει να έχει αναγραφεί και ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στη στήλη 31 του πίνακα 1

γ) Στη στήλη 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό 8 που σημαίνει ότι το δηλούμενο κτίσμα είναι «κενό».

Κτίσματα εντός αγροτεμαχίων. Τυχόν λάθη η παραλείψεις στην περιγραφή και χρήση του κτίσματος που βρίσκεται μέσα σε αγροτεμάχιο διογκώνουν έως πέντε φορές το ποσό του ΕΝΦΙΑ. Κι αυτό γιατί ο νόμος νομοθεσία προβλέπει ότι σε περίπτωση κατά την οποία μέσα σε ένα αγροτεμάχιο υφίσταται κτίσμα το οποίο χρησιμοποιείται ως κατοικία ο φόρος του αγροτεμαχίου πενταπλασιάζεται ενώ δεν ισχύει κάτι τέτοιο σε περίπτωση που το κτίσμα δεν είναι κατοικία, αλλά γεωργικό κτίσμα ή αποθήκη ή επαγγελματική στέγη

Σύμφωνα τώρα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ αν στον πίνακα 2 του Ε9 έχει συμπληρωθεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο (η στήλη 17) αλλά δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου (στη στήλη 17α ή 17β ή 17γ) τότε αυτόματα θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία.