Εφορία: Τα έξοδα προδίδουν τους φοροφυγάδες

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Επιχείρηση αποκάλυψης κρυφών εισοδημάτων από 3,8 εκατ. φορολογούμενους που δηλώνουν στην Εφορία έως 10.000 ευρώ, με διασταυρώσεις στοιχείων για δαπάνες, κινητή και ακίνητη περιουσία και πηγές εσόδων, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από την ΑΑΔΕ. Την ίδια ώρα, ταχυδρομούνται νέα εκκαθαριστικά σημειώματα με έξτρα «κατ’ εκτίμηση» φόρο σε 15.000 φορολογούμενους που απέκρυψαν εισοδήματα το 2017, ενώ το ελεγκτικό μοντέλο θα επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες.

Ύστερα από εντολή της ΑΑΔΕ ο ελεγκτικός μηχανισμός προχωρά για πρώτη φορά σε διασταυρώσεις πληροφοριών και στοιχείων που διαθέτει για ηλεκτρονικές πληρωμές αγαθών και υπηρεσιών, όπως επίσης αγορές περιουσιακών στοιχείων (ακίνητων, αυτοκινήτων), δάνεια, μεταβολές στις καταθέσεις, συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες, δαπάνες σε ιδιωτικά θεραπευτήρια, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, ασφαλιστήρια συμβόλαια, πληρωμές λογαριασμών κινητής τηλεφωνίας, ηλεκτρικού ρεύματος, ακόμα και για κρατήσεις σε ακίνητα τύπου Airbnb.

Στο επίκεντρο βρίσκονται το ύψος και η ποσοστιαία αναλογία των επαγγελματικών δαπανών ως προς τον τζίρο που εμφανίζουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους περιορίζοντας τα φορολογητέα κέρδη, και κατά συνέπεια τη φορολογική τους επιβάρυνση. Επισημαίνεται πως ο σχεδιασμός προβλέπει ότι η Εφορία θα αναγνωρίζει μόνο τις δαπάνες που περνούν μέσα από τα ηλεκτρονικά βιβλία MyDATA, υποχρεωτική χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης που θα συνοδεύεται με κίνητρα για τις επιχειρήσεις, και καθιέρωση του ψηφιακού δελτίου αποστολής και του ψηφιακού πελατολόγιου για γιατρούς, δικηγόρους και άλλες επαγγελματικές ομάδες.

Με την αντιπαραβολή των δηλωθέντων εισοδημάτων με το κόστος διαβίωσης και τα περιουσιακά στοιχεία, η ΑΑΔΕ επιχειρεί να εντοπίσει νοικοκυριά που αποκρύπτουν τα πραγματικά τους εισοδήματα, και στο πλαίσιο αυτό, θα καταρτιστεί λίστα με περιπτώσεις φορολογουμένων που εμφανίζουν πολύ μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις δαπάνες και στα έσοδά τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα στοιχεία για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2021 και δηλώθηκαν το 2022 δείχνουν ότι σχεδόν έξι στα δέκα νοικοκυριά και επτά στους δέκα επαγγελματίες-αυτοαπασχολούμενους εμφανίζονται στην Εφορία με εισοδήματα που δεν υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ, δηλαδή συνολικά 3,8 εκατ. φορολογούμενοι σε σύνολο 6,5 εκατ. Μάλιστα, το 36,6% των φορολογουμένων δήλωσαν εισοδήματα μέχρι 5.000 ευρώ, ενώ δύο στους δέκα ή 1.349.991 πολίτες δηλώνουν εισοδήματα έως 1.000 ευρώ το χρόνο.

Για την αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων, εκτός από τις δαπάνες για αγορές αγαθών, στο στόχαστρο των ελεγκτών μπαίνουν και:
- Οι δαπάνες για ασφαλιστικά συμβόλαια ζωής, θανάτου, προσωπικών ατυχημάτων και ασθένειας.
- Το κόστος των νοσηλίων σε ιδιωτικά θεραπευτήρια.
- Το κόστος των διδάκτρων σε ιδιωτικά σχολεία.
- Το κόστος της σταθερής και της κινητής τηλεφωνίας, του ηλεκτρικού ρεύματος και της ύδρευσης όταν υπερβαίνει το ποσό των 1.000 ευρώ.
- Οι δαπάνες για την απόκτηση κινητών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας και ακινήτων.
- Τα ποσά των τόκων των καταθέσεων που απέκτησε το φυσικό πρόσωπο κατά το προηγούμενο έτος.
- Τραπεζικοί λογαριασμοί που αθροιστικά εντός του έτους εμφάνισαν κινήσεις άνω των 100.000 ευρώ.
- Τα χρηματικά ποσά που καταβλήθηκαν για τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείων (στεγαστικά, καταναλωτικά κ.λπ.).
- Τα μερίσματα που καταβλήθηκαν σε φυσικά και νομικά πρόσωπα με βάση τα στοιχεία από τα Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. (ΕΧΑΕ).

Στο μεταξύ, ξεκινούν έλεγχοι για μη υποβολή ή υποβολή «πλασματικών» δηλώσεων από φορολογούμενους, προκειμένου να αποφύγουν την πληρωμή φόρου. Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται εργαζόμενοι και συνταξιούχοι με αδήλωτα αναδρομικά ποσά, ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν εμφάνισαν τα πραγματικά έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις (Airbnb), όπως επίσης συνταξιούχοι με αποδοχές από το εξωτερικό, φορολογούμενοι με μεταβολή στην ακίνητη περιουσίας που δεν υπέβαλαν τροποποιητική δήλωση Ε9, επαγγελματίες με σημαντική δραστηριότητα και μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ, καθώς και φυσικά πρόσωπα με πολυτελή διαβίωση και μεγάλη περιουσία που δεν δικαιολογείται από το προφίλ τους.

Για τους συγκεκριμένους φορολογούμενους θα αξιοποιηθούν στοιχεία και πληροφορίες που έχει η Φορολογική Διοίκηση, η οποία θα υπολογίσει «κατ’ εκτίμηση» το ύψος του φόρου που πρέπει να καταβάλουν και θα στείλει το λογαριασμό. Ήδη ταχυδρομούνται νέα εκκαθαριστικά σημειώματα με έξτρα «κατ’ εκτίμηση» φόρο σε 15.000 φορολογούμενους που δεν υπέβαλαν δήλωση το 2017.

Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου εκδίδεται για εισόδημα που προκύπτει με βάση τα στοιχεία που λαμβάνονται, μεταξύ άλλων, από:

- Τα ηλεκτρονικά αρχεία βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα.
- Από διαθέσιμα στοιχεία που αφορούν λοιπά εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ή προέρχονται από ηλεκτρονική βάση δεδομένων, που είναι διαθέσιμη στην ΑΑΔΕ, καθώς επίσης και στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών για την εφαρμογή της διεθνούς διοικητικής συνεργασίας στο πεδίο της άμεσης φορολογίας και εν γένει από κάθε διαθέσιμη πληροφορία από τρίτους που λαμβάνει η Φορολογική Διοίκηση.

Ο φορολογούμενος ενημερώνεται ηλεκτρονικά για το νέο εκκαθαριστικό και δύναται να υποβάλει δήλωση φόρου εισοδήματος συνυποβάλλοντας και τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Στην περίπτωση αυτή, η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου παύει να ισχύει αυτοδικαίως, εκδίδεται άμεσα πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου με βάση την υποβληθείσα δήλωση και βεβαιώνονται οι οφειλές που προσδιορίζονται με την πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου.

Εφόσον προκύψει μικρότερο ποσό οφειλής το επιπλέον βεβαιωθέν ποσό διαγράφεται, το δε τυχόν επιπλέον καταβληθέν ποσό επιστρέφεται. Κατά της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής εντός προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίησή της