Σύνοδος Κορυφής: Λευκός καπνός μετά από ολονύχτια παζάρια - Συμφωνία για τον «περιορισμό των τιμών της ενέργειας»

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα ώρα Βρυξελλών οι 27 ηγέτες της ΕΕ συνέχιζαν τις επίμονες διαπραγματεύσεις έτσι ώστε να καταλήξουν επιτέλους σε μια συμφωνία για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης αλλά και να στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας.

Έτσι τις πρώτες πρωινές ώρες βρέθηκε κοινός τόπος, κάμφθηκαν οι ισχυρές αντιρρήσεις της Γερμανίας και συμφώνησαν τελικά στα εξής: κοινές προμήθειες φυσικού αερίου για την αναπλήρωση των αποθεμάτων και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη, προσωρινά μέτρα που επηρεάζουν την τιμή αγοράς του φυσικού αερίου, διακανονισμοί αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, αλλά και μείωση της κατανάλωσης ενέργειας

Οι «27» ηγέτες συμφώνησαν δηλαδή να ζητήσουν από τον εκτελεστικό βραχίονα της ΕΕ να προτείνει έναν «προσωρινό δυναμικό διάδρομο τιμών στις συναλλαγές φυσικού αερίου για να περιοριστούν άμεσα τα επεισόδια υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου», όπως αναφέρουν στην κοινή τους δήλωση. Είπαν επίσης ότι θα επιδιώξουν ένα προσωρινό πλαίσιο για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας ανάλυσης κόστους και οφέλους.

«Στείλαμε επίσης ένα σαφές μήνυμα στην αγορά», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ σε συνέντευξη Τύπου αργά τη νύχτα. «Σημαίνει ότι είμαστε έτοιμοι να δράσουμε μαζί, ότι μπορούμε να συνεργαστούμε και ότι υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει αποτέλεσμα πολύ σύντομα».

«Θα αναπτύξουμε έναν συμπληρωματικό νέο δείκτη για να αντικατοπτρίζει καλύτερα την κατάσταση των τιμών του LNG και εν τω μεταξύ θα δημιουργήσουμε έναν μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς για να περιορίσουμε τα επεισόδια υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και συμπλήρωσε: «Θα συνεργαστούμε με τους υπουργούς Ενέργειας για να υποβάλουμε μια νομική πρόταση για τη λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς».

Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι οι διαφορές γεφυρώθηκαν, καθώς υπήρξε κατανόηση ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια παρέμβαση όπως το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου - παρέμβαση που κάποιοι δεν συζητούσαν καν πριν από λίγο καιρό, σημειώνοντας ότι στάλθηκε έτσι μήνυμα για την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση και να προστατεύσει τους πολίτες της και τις επιχειρήσεις.

Το παρασκήνιο που προηγήθηκε

Η πρώτη ημέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κύλησε με τους «παίκτες» να ανοίγουν τα χαρτιά τους και πολλούς εξ αυτών όπως η Γερμανία και η Ουγγαρία να επιμένουν σθεναρά στις θέσεις τους και μαζί τους να συντάσσονται και οι λεγόμενες χώρες – δορυφόροι του Βερολίνου όπως η Δανία και η Λετονία. Οι χώρες αυτές εμφανίζονταν αντίθετες σε πιο ριζοσπαστικές παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου, ακόμη και όταν η πλειονότητα των 27 εθνών του μπλοκ επεδίωκε την πολιτική έγκριση ενός πλαφόν στις τιμές.

Η Ευρώπη είχε χωριστεί σε δυο στρατόπεδα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με άλλους ομολόγους του όπως ο Μάριο Ντράγκι απαιτούσαν από την Ευρώπη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

«Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Πρέπει να στείλουμε το μήνυμα ότι η Ευρώπη ανακτά τον έλεγχο. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να διστάζουμε άλλο», τόνιζε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός στην παρέμβαση του. Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η διαρροή και μόνο του σχεδίου για παρέμβαση στην τιμή του φυσικού αερίου (πλαφόν) στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας (TTF) αποτέλεσε μήνυμα προς την αγορά που είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι τιμές. «Οι αγορές βλέπουν την αποφασιστικότητά μας. Αν δεν στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα και την εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει στη δέσμη προτάσεων, οι αγορές θα αντιδράσουν. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Δεν μπορούμε να αποτύχουμε» συμπλήρωνε.

Η επιμονή της Γερμανίας

Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς είχε δείξει από νωρίς τις προθέσεις του. Ένα σταθερό όχι έβγαινε από τα χείλη του όσον αφορά στην επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Μαζί του Ουγγαρία, Δανία και Λετονία.

Κι ενώ η νύχτα είχε προχωρήσει, μέλος εθνικής αντιπροσωπείας μίλησε στο Politico και είπε ότι η Γερμανία επανέφερε στο τραπέζι την πρόταση για μια νέα έκτακτη σύνοδο κορυφής το Νοέμβριο στην οποία θα συζητηθούν οι περισσότερες προτάσεις. Αυτό συνάντησε την αντίδραση πολλών ηγετών που όπως και η Ελλάδα τόνιζαν ότι δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο.

Ακόμα και για θέματα στα οποία υποτίθεται ότι υπήρχε συμφωνία όπως η κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, το Βερολίνο υποστήριζε ότι δεν είναι έτοιμο να δώσει την συγκατάθεσή του ρίχνοντας ευθύνες στην Κομισιόν ότι παρουσίασε τις προτάσεις της μόλις πριν από δυο ημέρες και έτσι δεν υπήρχε χρόνος να τις επεξεργαστεί.

Το μέλος αυτό έβγαζε στην κυριολεξία καπνούς και φέρεται να δήλωσε: «Αν ο Σολτς λέει ότι οι προτάσεις δεν είναι έτοιμες λέει ψέματα! Όλα είναι στο τραπέζι. Αν δεν συμφωνεί με αυτές ας βγει επιτέλους με ειλικρίνεια να το πει. Εδώ σε αυτή την Σύνοδο πρέπει να γνωρίζουμε: θα αποφασίσουμε ή όχι;»

Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση της Κομισιόν περιλάμβανε κοινή αγορά φυσικού αερίου, μηχανισμό περιορισμού των τιμών στο χρηματιστήριο φυσικού αερίου TTF, νέα μέτρων για τη διαφανή χρήση των υποδομών, αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών και συνεχείς προσπάθειες για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεχίζεται σήμερα το πρωί, με τους ευρωπαίους ηγέτες να συναντώνται ξανά σήμερα, καθώς στην ημερήσια διάταξη βρίσκονται τα οικονομικά, η Ουκρανία και οι εξωτερικές σχέσεις. Οι υπουργοί Ενέργειας του μπλοκ θα συναντηθούν την επόμενη εβδομάδα, καθώς έχει δοθεί πολιτική εντολή από τους «27» μετά την απόφαση να οριστικοποιήσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες.