Η αποχώρηση Καραμανλή σηματοδοτεί μία νέα εποχή

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

«Πρέπει κανείς να ξέρει πότε φεύγει». Αυτή ήταν η απάντηση του Κώστα Καραμανλή τη νύχτα των εκλογών του Οκτωβρίου του 2009, όταν ανακοίνωσε στους συνομιλητές του ότι σκοπεύει να παραιτηθεί από την ηγεσία της Ν.Δ. Και πριν από λίγες ημέρες ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να κλείσει ένα κεφάλαιο κοινοβουλευτικής παρουσίας 34 ετών.

Ένα κεφάλαιο που τα περιελάμβανε όλα, αφού είναι ο μακροβιότερος πρόεδρος του κόμματος που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο μοναδικός έως τώρα αρχηγός της Ν.Δ. (μετά τον ιδρυτή της παράταξης) που κέρδισε δυο διαδοχικές (η περίοδος ‘89-‘90 ήταν ειδική λόγω εκλογικού νόμου) εκλογικές αναμετρήσεις, και κυρίως αυτός που επιχείρησε να τα βάλει με ένα σύστημα το οποίο είχε γιγαντωθεί και έπαιρνε τα ηνία της πολιτικής εξουσίας στη χώρα μας (κάνοντας αισθητή την παρουσία του από τις εκλογές του 1993), και το πλήρωσε πολύ ακριβά. Ο αποχαιρετισμός του Κώστα Καραμανλή στον κοινοβουλευτικό βίο ύστερα από 34 χρόνια, σηματοδοτεί αλλαγή σελίδας για τη Νέα Δημοκρατία, η οποία, πια, μπαίνει σε μία νέα εποχή, με νέα πρόσωπα σε όλα τα επιτελικά πόστα, χωρίς τις αναφορές του παρελθόντος.

Το επιτελείο του Μαξίμου μέχρι και την τελευταία στιγμή επιχείρησε να τον μεταπείσει, αλλά συνομιλητές του πρωθυπουργού τονίζουν ότι τελικά η αποχώρηση έγινε με τρόπο που ικανοποιεί και τις δύο πλευρές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τηλεφώνησε στον Κώστα Καραμανλή επιδιώκοντας να τον μεταπείσει ώστε να είναι υποψήφιος βουλευτής για τελευταία φορά, αλλά ο πρώην πρωθυπουργός είχε πάρει τις αποφάσεις του.

Νωρίτερα είχαν προσπαθήσει τόσο η Ντόρα Μπακογιάννη όσο και ο Αντώνης Σαμαράς να τον μεταπείσουν. Εδώ και μερικά χρόνια, από το 2019, σκεφτόταν για το εάν αξίζει να μετέχει σε αυτό το πολιτικό σκηνικό, αναλύοντας τα δεδομένα (επικοινωνιακά οικονομικά και κοινωνικά) τόσο εντός κόμματος όσο και ευρύτερα στην ελληνική κοινωνία. Η αλήθεια είναι πως για να παραμείνει ο Καραμανλής στην πολιτική με τους όρους που ο ίδιος ήθελε, δεν υπήρχε περίπτωση, αφού ήξερε καλά πως θα έπρεπε να κάνει επώδυνους συμβιβασμούς.

Η Ν.Δ. από την πλευρά της, κατανοεί ότι η αποχώρηση του πρώην πρωθυπουργού συνιστά πλήγμα εν όψει των εκλογών. Η παρουσία του ήταν μία εγγύηση και δέλεαρ για τους φίλους του, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα. Παράλληλα όμως, η εικόνα ενότητας που έδωσε με τη δήλωση αποχώρησής του ο Καραμανλής καθησύχασε την ηγεσία του κόμματος αφού λειτουργεί συσπειρωτικά, και η Ν.Δ. περιμένει, πια, και μία υποστηρικτική παρέμβαση στις εκλογές.

«Κάθε πράγμα στην ώρα του», όπως είπε και ο ίδιος στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Η αλήθεια είναι πως οι κ.κ. Μητσοτάκης και Καραμανλής δεν ήταν ποτέ κοντά ψυχικά. Ανήκουν σε διαφορετικούς πολιτικούς κόσμους αμφότεροι, με άλλες αντιλήψεις για την εφαρμοσμένη πολιτική, αλλά τους ένωναν οι βασικές ιδέες της παράταξης. Μετά και την τελευταία παρέμβαση του κ. Καραμανλή για τις υποκλοπές η απόσταση μεγάλωσε, αλλά η ψήφος εμπιστοσύνης που έδωσε ο πρώην πρωθυπουργός στη Βουλή, επούλωσε πληγές. Όσοι γνωρίζουν τον Καραμανλή ξέρουν πως ουδέποτε θα έβλαπτε το κόμμα στο οποίο ανδρώθηκε και το οποίο τον τίμησε, τον έκανε πρόεδρο και πρωθυπουργό.

Οι φόβοι για διαρροές ψηφοφόρων στη Βόρεια Ελλάδα είναι υπαρκτοί, αλλά στο Μαξίμου θεωρούν πως εάν το ψηφοδέλτιο της Θεσσαλονίκης ενισχυθεί με άτομα κύρους, οι ζημιές θα περιοριστούν. Σκέψεις για συμμετοχή του κ. Μητσοτάκη στο ψηφοδέλτιο υπάρχουν, αλλά ακόμη δεν υπάρχει απόφαση. Οι απόψεις του Κώστα Καραμανλή για τα εθνικά θέματα, για το Μακεδονικό και τα Ελληνοτουρκικά δεν συνέπιπταν πάντοτε με αυτές του Μαξίμου, και αυτό φάνηκε στην ομιλία του στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών το 2019, όταν τάχθηκε κατά της λογικής «βρείτε τα» με την Τουρκία και σε άλλα ζητήματα πλην της υφαλοκρηπίδας. Στη Ν.Δ. θεωρούν πως δεν υπάρχει περίπτωση να υποστεί ζημιά το κόμμα για τα εθνικά θέματα αφού «η ζημιά έγινε το 2019, όταν ο Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών παρά τη διαφωνία του».

Κανείς δεν γνωρίζει αν θα ιδιωτεύσει

Τα σενάρια για τον Καραμανλή μετά την αποχώρησή του περιλαμβάνουν φυσικά και την Προεδρία της Δημοκρατίας. Το θέμα θα προκύψει σε δύο χρόνια, και φυσικά κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα. «Ούτε ο ίδιος ο Καραμανλής», λένε κάποιοι που τον ξέρουν. Εάν πάντως ήθελε να γίνει ΠτΔ θα γινόταν το 2015, όταν τον πρότεινε ο Αλ. Τσίπρας και αρνήθηκε προτείνοντας τον Προκόπη Παυλόπουλο. Επειδή όμως στην πολιτική «ποτέ μη λες ποτέ», όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.

Ο Καραμανλής γενικώς πάντως, δεν εκτιμά τις διακοσμητικές θέσεις. Αλλά ύστερα από δυο χρόνια, ποιος μπορεί να αποκλείσει κάτι; Συνομιλητής του Καραμανλή, που τον γνωρίζει άριστα, λέει πως «δεν συμφιλιώθηκε ποτέ με τον τρόπο που έφυγε από την πρωθυπουργία και το κόμμα». Η ήττα, τότε, ήταν ταπεινωτική για έναν πρωθυπουργό που πήγε το κόμμα στο 45%-46%, το 33% δεν ήταν αποδεκτό.

Στον αντίποδα, όσοι βρέθηκαν στην παράδοση του κόμματος στον Αντώνη Σαμαρά το Νοέμβριο του 2009, είδαν έναν Καραμανλή να εξέρχεται της Ρηγίλλης με ένα πρόσωπο γεμάτο ανακούφιση. Δεν ήθελε να συνεχίσει άλλο. Από τότε δεν διεκδίκησε τίποτα, αν και πολλοί καθημερινά τον επισκέπτονταν στο Γραφείο του ζητώντας του να επιστρέψει. Άλλωστε, ήταν αυτός που ως πρωθυπουργός, αντιμετώπισε στην πρώτη θητεία του, ακραίες στιγμές, όπως η πτώση του «Ήλιος», οι παρακολουθήσεις από τους Αμερικανούς, οι καταστρεπτικές φωτιές στη Ηλεία, αλλά κέρδισε τις εκλογές.

Η νίκη του τον Σεπτέμβριο του 2007 τού εξασφάλισε οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία στη Βουλή, και έγινε αντικείμενο πιέσεων από βουλευτές-τοπάρχες, καθώς και υπουργούς που φιλοδοξούσαν να διεκδικήσουν τη διαδοχή. Οι ταραχές τον Δεκέμβριο του 2008, μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, ταρακούνησαν την κυβέρνηση αλλά δεν την έριξαν.

Όμως, η απόπειρα υλοποίησης του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη κόντρα στα συμφέροντα της Δύσης, και η σθεναρή στάση του στο Βουκουρέστι το 2008, όταν αρνήθηκε την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, προδιέγραψαν το μέλλον του, λένε σήμερα όσοι έζησαν εκείνες τις στιγμές.