Πολιτική

Απλή αναλογική - Εκλογές 2023: Την 9η ημέρα βγαίνει κυβέρνηση

Οι κρίσιμες 9 ημέρες μετά την πρώτη κάλπη, ο δρόμος για τη δεύτερη και το «bonus» εδρών στο πρώτο κόμμα

29 Μαρτίου 2023

Εκλογές 2023, Απλή αναλογική, Κυβέρνηση, Κάλπες

Από Vradini.gr

«Εκλογές 21 Μαΐου», ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός το πρωί της Τρίτης 28/3 κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου.

Σε λιγότερο από δύο μήνες εκατομμύρια πολίτες θα κληθούν στις κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές 2023. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη οι δεύτερες κάλπες, αν χρειαστεί, θα στηθούν αρχές Ιουλίου.

Μετά από αυτή την εξέλιξη τελευταίο νομοσχέδιο θα είναι του υπουργού Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, που θα συζητηθεί το αργότερο έως τη Μεγάλη Τρίτη στη Βουλή. Αμέσως μετά η Βουλή θα κλείσει για Πάσχα και η διάλυση της Βουλής θα γίνει έως τις 22 Απριλίου.

Εκλογές 2023: Η επομένη της πρώτης κάλπης

Οι εκλογές της 21ης Μαΐου θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής.

Με πιθανότερο σενάριο ότι κανένα κόμμα δεν θα προσεγγίσει αυτά τα ποσοστά, την επομένη των Εθνικών εκλογών θα ενεργοποιηθεί η διαδικασία των διερευνητικών εντολών.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα ο αρχηγός του πρώτου κόμματος θα πάρει την πρώτη διερευνητική εντολή ώστε σε διάστημα 3 ημερών να διαπιστώσει εάν μπορεί να εξασφαλίσει την δεδηλωμένη της Βουλής και να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας. Αν η προσπάθεια αποβεί άκαρπη, η εντολή περνά στον αρχηγό του δεύτερου κόμματος ενώ αν αποτύχει και αυτός στον αρχηγό του τρίτου κόμματος. Συνολικά η διαδικασία μπορεί να κρατήσει εως 9 ημέρες ώστε την 10η να καλέσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας όλους τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε μια ύστατη προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας. Όταν η ΠτΔ διαπιστώσει αδυναμία πολιτικής συνεννόησης, τότε δίνει εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης προκειμένου η χώρα να οδηγηθεί ξανά σε εκλογές.

Ο «χάρτης» της απλής αναλογικής

Το ποσοστό εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή παραμένει στο 3%. Ουσιαστικά, το νέο σύστημα που ψηφίστηκε το 2016 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει ότι ο αριθμός των εδρών που θα καταλάβει κάθε κόμμα εξαρτάται μόνο από το ποσοστό που θα λάβει στις εκλογές.

Σύμφωνα με τους έως τώρα πολιτικούς συσχετισμούς και τις δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών για τις ενδεχόμενες συνεργασίες, ουσιαστικά δεν υπάρχει περιθώριο για κάποια κυβέρνηση συνεργασίας, εκτός αν τα δεδομένα αλλάξουν μετά το εκλογικό αποτέλεσμα.

Πώς υπολογίζονται οι έδρες των κομμάτων

Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300», αναφέρει χαρακτηριστικά ο νόμος 4406/2016. Με άλλα λόγια, οι έδρες των κομμάτων υπολογίζονται ως εξής: ποσοστό εκλογών/100 x 300 (αρ. βουλευτών) = έδρες. Αν για παράδειγμα ένα κόμμα λάβει 30% θα έχει συνολικά 90 έδρες.

Η στρογγυλοποίηση πηγαίνει πάντα προς το προηγούμενο ακέραιο.

Όσες έδρες στο τέλος της κατανομής παραμείνουν αδιάθετες λόγω της στρογγυλοποίησης, πηγαίνουν στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα. «Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο νόμος 4406/2016.

Τι προβλέπεται για τις δεύτερες κάλπες και το bonus εδρών

Ο Νόμος 4406/2016 προβλέπει την κατανομή εδρών με το αναλογικό σύστημα. Η λεγόμενη «απλή αναλογική» σημαίνει, πρακτικά, πως κάθε κόμμα εκλέγει τόσους βουλευτές όση είναι η εκλογική του δύναμη στην επικράτεια. Ο αριθμός των βουλευτών του είναι το ποσοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, το οποίο αντιστοιχεί στο ποσοστό του κόμματος στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα. Οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση με μια εκλογική αναμέτρηση.

Το ενδεχόμενο να υπάρξει κόμμα που θα συγκεντρώσει 51% θεωρείται απίθανο, κάτι που σημαίνει ότι θα πάμε στη διαδικασία του άρθρου 37 παρ. 3 του Συντάγματος, που περιγράφει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών σχηματισμού κυβέρνησης και στη συνέχεια, αν δεν υπάρξει κυβερνών σχηματισμός, σε δεύτερες εκλογές.

Σε αυτές, θα ισχύσει ο νόμος 4654/2020, όπου θα υπάρξει «κλιμακωτό bonus» στο πρώτο κόμμα. Το μπόνους των 50 εδρών θα δίνεται με βάση τη διαφορά της νίκης του πρώτου κόμματος.

Όσο μεγαλύτερη η νίκη, δηλαδή, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η πριμοδότηση των εδρών με ανώτατο όριο τις 50 έδρες. Για να υπάρξει πριμοδότηση, επίσης, θα πρέπει το πρώτο κόμμα να έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον το 25% και άνω των ψήφων σε όλη την Επικράτεια. Επίσης, η διαδικασία των δεύτερων εκλογών θα διεξαχθεί χωρίς σταυρό προτίμησης.

Ακολουθήστε το vradini.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!