Θεόδωρος Πάγκαλος: Σφράγισε ολόκληρη την εποχή του ΠΑΣΟΚ

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Ο Θόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την περασμένη Τετάρτη, ήταν ένας από τους πιο ευφυείς πολιτικούς της Mεταπολίτευσης, που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην πολιτική ζωή.

Άνθρωπος πληθωρικός, δυναμικός, που ήλεγχε πολύ δύσκολα τον εκρηκτικό του χαρακτήρα, είχε κατά κοινή ομολογία τα προσόντα να φτάσει στην κορυφή, αλλά ήταν αυτοκαταστροφικός. «Έχυνε την καρδάρα με το γάλα», έλεγαν στο κόμμα του τη δεκαετία του 1990, όταν και έφτασε στην ακμή του τόσο εντός του ΠΑΣΟΚ όσο και στο ευρύτερο πολιτικό σκηνικό.

Διήνυσε μακρά διαδρομή στα ηγετικά κλιμάκια του ΠΑΣΟΚ και στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, του Κώστα Σημίτη και του Γιώργου Παπανδρέου, και άφησε εποχή με τις προκλητικές ατάκες του, ορισμένες από τις οποίες χαρακτήρισαν ολόκληρες πολιτικές περιόδους, τις συγκρούσεις στο κόμμα και στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο, αλλά και την ταραχώδη προσωπική ζωή.

Φίλοι και εχθροί πάντως, παραδέχονται ότι ο Θόδωρος Πάγκαλος ήταν μία φυσιογνωμία εξόχως ενδιαφέρουσα, την οποία είτε αγαπούσες με πάθος είτε μισούσες. Μέση οδό δεν επέτρεπε ο ίδιος με τη στάση του. Απέδιδε την αλαζονεία του στην ευφυΐα του αλλά αυτό τον οδήγησε σε παγίδες, ειδικά όταν επρόκειτο για λεπτά θέματα διπλωματίας στην εξωτερική πολιτική. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ο προσβλητικός χαρακτηρισμός για τη Γερμανία, όταν ήταν αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, που τη χαρακτήρισε «γίγαντα με μυαλό νάνου». Στη συνέχεια αναγκάστηκε να ζητήσει συγνώμη, όπως επίσης και από την Ιταλία και τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, για κάτι που είπε εναντίον του.

Στίγμα στην πολιτική του πορεία αποτελεί η υπόθεση Οτσαλάν. Ο Πάγκαλος είχε τις λιγότερες ευθύνες τότε, αφού το παρακράτος αλώνιζε ερήμην του κράτους, αλλά πήρε την «καυτή πατάτα», και βιαστικά θέλησε να την ξεφορτωθεί προκειμένου να μην υπάρξουν συνέπειες για τη χώρα. Η συνέχεια όμως, ήταν τραγική, όπως και ο χειρισμός της υπόθεσης.

Το «μαζί τα φάγαμε» ήταν μία ατάκα που χαρακτήρισε την εποχή της παρακμής και της χρεοκοπίας, αποδίδοντας στον κόσμο ευθύνες για την κατάρρευση. Η πιο αυτοκαταστροφική ατάκα ήταν, όμως, αυτή του 1994 για τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, νεαρό διπλωμάτη τότε, και αντίπαλό του για το Δήμο Αθηναίων. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, κατά τα ρεπορτάζ της εποχής, έδωσε εμμέσως το δαχτυλίδι διαδοχής στον Πάγκαλο, προτείνοντάς τον για τον Δήμο της Αθήνας. Και αν κέρδιζε, αποκτούσε προβάδισμα έναντι των άλλων. Ο χαρακτηρισμός «ο κύριος τίποτα με ωραίο περιτύλιγμα», για τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, λειτούργησε αντίθετα. Ο κόσμος τον τιμώρησε, και ανέδειξε τον Αβραμόπουλο δύο φορές δήμαρχο, ενώ ο Πάγκαλος πήρε την κατιούσα. Έγινε φανατικός εχθρός του Α. Παπανδρέου και έκανε λόγο για «δωροληψία» σχετικά με το σπίτι στην Εκάλη, ενώ μπήκε στην ομάδα Σημίτη, η οποία σε ενάμιση χρόνο έγινε ηγεσία στο ΠΑΣΟΚ.

Μετά την επικράτηση Σημίτη ο Πάγκαλος είχε μία ιλιγγιώδη άνοδο, που ανακόπηκε βίαια από τον Οτσαλάν, το 2000 έγινε υπουργός Πολιτισμού, αλλά γρήγορα τον απέπεμψε ο Σημίτης εξαιτίας ενός επικριτικού άρθρου, και μετά επανήλθε με τον Γιώργο Παπανδρέου στη θέση του αντιπροέδρου. Από το 2012 ζούσε μόνος του και εγκαταλελειμμένος από όλους.