«Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο»: Σαρώνει η επική ταινία του Netflix

Η ταινία «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» (στα αγγλικά, «All Quiet on the Western Front») είναι μία από τις από τις καλύτερες παραγωγές της πλατφόρμας του Netflix της τελευταίας δεκαετίας και ήδη οι κριτικές το θεωρούν ένα πραγματικό, σύγχρονο, κινηματογραφικό αριστούργημα.

Την περασμένη εβδομάδα που ανακοινώθηκαν οι υποψηφιότητες των φετινών βραβείων Όσκαρ η νέα κινηματογραφική εκδοχή του βιβλίου bestseller του βιβλίου Έριχ Μαρία Ρεμάρκ απέσπασε συνολικά 9 υποψηφιότητες και διεκδικεί με αξιώσεις το πολύτιμο «χρυσό αγαλματίδιο» σε αρκετές κατηγορίες, σύμφωνα με τους κριτικούς σε όλο τον κόσμο.

Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 19 Ιανουαρίου, απέσπασε συνολικά 14 υποψηφιότητες στα βραβεία της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (BAFTA), τα οποία μπορεί να μην έχουν την παγκόσμια...αίγλη του Χόλυγουντ (όπως τα Όσκαρ) αλλά για την πλειονότητα των σινεφίλ είναι πολύ πιο αντικειμενικά, πιο αξιοκρατικά και περισσότερο «επαγγελματικά» με υψηλότερα καλλιτεχνικά standard και λιγότερο επιρρεπή στις δημόσιες σχέσεις, την δημοφιλία των πρωταγωνιστών και την επιρροή των τηλεοπτικών στούντιο.

Η γερμανικής παραγωγής ταινία του σκηνοθέτη Έντουαρντ Μπέργκερ βασίζεται στο γνωστό παγκοσμίως, ομώνυμο -σχεδόν βιωματικό- μυθιστόρημα του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ που έγραψε πριν από σχεδόν έναν αιώνα (κυκλοφόρησε το 1929 και ένα χρόνο νωρίτερα σε συνέχειες στην εφημερίδα «Vossische Zeitung» του Βερολίνου) επιχειρώντας να απεικονίσει τον εφιάλτη - που είχε γνωρίσει και ο ίδιος- στα πεδία των μαχών, στην πρώτη γραμμή του μετώπου, σε έναν πόλεμο, όπου οι στρατιώτες είναι απλώς «αναλώσιμα πιόνια» γεωπολιτικών και στρατιωτικών σχεδίων επί χάρτου.

Το βιβλίο αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία ενός νεαρού Γερμανού στρατιώτη στο Δυτικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αλλά η ταινία του Έντουαρντ Μπέργκερ ξεκινά παρακολουθώντας έναν τρομοκρατημένο νεαρό Γερμανό στρατιώτη καθώς προσπαθεί να επιβιώσει στην κόλαση των χαρακωμάτων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου διεξάγεται ένα ανελέητο «σφαγείο» ανθρώπων, με μοναδικό στόχο μερικά μέτρα γης γεμάτα λάσπη.

Το όνομά του είναι Χάινριχ Γκέρμπερ, όπως γράφει το στρατιωτικό χιτώνιο του, ο οποίος γίνεται ο αφανής πρωταγωνιστής της ιστορίας. Για την ακρίβεια, όχι τόσο ο ίδιος όσο η διαδρομή της στολής του μετά τον θάνατό του. Κι αυτό γιατί στο δυτικό μέτωπο οι νεκροί στρατιώτες μεταφέρονται σαν «άχρηστα σακιά» κυριολεκτικά σε «λόφους πτωμάτων», τα ρούχα τους καθαρίζονται και επιδιορθώνονται για να παραχωρηθούν στην επόμενη σειρά νεοσυλλέκτων με προορισμό τα χαρακώματα, όπου οι περισσότεροι θα βρουν τραγικό θάνατο ή θα ακρωτηριαστούν. Όμως, έτσι ξεκινάει ο «κύκλος πλυσίματος» της στολής, ένας κύκλος ζωής και θανάτου. Κάθε φορά από την αρχή.

Το στρατιωτικό χιτώνιο του Χάινριχ καταλήγει στα χέρια ενός 17χρονου νεοσύλλεκτου: του Πολ Μπάουμερ. Αυτός είναι ο (τραγικός) πρωταγωνιστής της ταινίας, όπως και του διάσημου ομώνυμου βιβλίου του Ρεμάρκ.

Ο Μπάουμερ μαζί με τους φίλους του Άλμπερτ και Μιούλερ κατατάσσονται οικειοθελώς στον γερμανικό στρατό, ακολουθώντας ένα κύμα πατριωτισμού (και καλοστημένης κρατικής προπαγάνδας) και με ένα όραμα για την επικράτηση απέναντι στους «κακούς εχθρούς» της πατρίδας του, το οποίο γρήγορα διαλύεται μόλις αντιμετωπίσει τη βάναυση πραγματικότητα του πολέμου στο μέτωπο.

Αίσθηση προκαλεί η σκηνή που ως αφελής και ανυποψίαστος για το είδος της ανείπωτης φρίκης που πρόκειται σύντομα να βιώσει στο πεδίο της μάχης, ο νεαρός στρατιώτης παρατηρεί ότι στο κολάρο της στολής του είναι ραμμένο το όνομα «Χάινριχ Γκέρμπερ» και ρωτά αν έχει γίνει λάθος ή αν η στολή προοριζόταν για κάποιον άλλον στρατιώτη.

Η κυνική απάντηση του αρμόδιου υπαξιωματικού είναι συγκλονιστική: «Ναι, αλλά του ήταν μικρή»!

Ουσιαστικά, η ταινία δείχνει πως οι προκαταλήψεις του Πολ Μπάουμερ για τον εχθρό και τα δικαιώματα της «μητέρας-πατρίδας» και οι ψευδαισθήσεις μεγαλείου αξιωματικών και πολιτικών με θύματα απλούς στρατιώτες, ανθρώπους καθημερινούς, με όνειρα για την ζωή τους, καταρρέουν σταδιακά μαζί με την ψυχολογία του. Ωστόσο, αναγκάζεται να συνεχίσει να μάχεται μέχρι το τέλος περιμένοντας την ανακωχή ή τον θάνατο.

Επίσης, η ταινία «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» δείχνει με τον πλέον σκληρό τρόπο την ξεχασμένη ιστορία των θυμάτων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και πώς στην πρώτη γραμμή του μετώπου έχασαν την ζωή τους σχεδόν 3 εκατομμύρια Γερμανοί στρατιώτες μέχρι και το φθινόπωρο του 1918! Περίπου 40.000 νεκροί στρατιώτες την εβδομάδα...