Από τη «Βραδυνή της Κυριακής» - Τ. Χατζηβασιλείου: Οι Αμερικανοί δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα

Τα κέρδη της Ελλάδας από την επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών εξηγεί στη συνέντευξή του στη «Βραδυνή της Κυριακής» ο βουλευτής Σερρών και διεθνολόγος Τάσος Χατζηβασιλείου.
Όσον αφορά την ατζέντα των διερευνητικών επαφών Ελλάδας –Τουρκίας είναι ξεκάθαρος: «Δεν υπήρξε ποτέ και δεν μπορεί να υπάρξει διευρυμένη ατζέντα. Η Ελλάδα ούτε συζήτησε ούτε πρόκειται να συζητήσει κανένα άλλο θέμα πέρα από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης», λέει και διευκρινίζει: «Η θέση της χώρας μας είναι σαφής: οι μονομερείς αιτιάσεις δεν συνιστούν διμερείς διαφορές».

Ποιο είναι το βασικό μήνυμα της επίσκεψης Πομπέο;

«Η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στη χώρα μας είναι πολύ σημαντική. Ο ίδιος έρχεται για δεύτερη φορά εντός 12 μηνών, χωρίς ταυτόχρονα να επισκέπτεται την Τουρκία, πράγμα που παγίως έκαναν όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι η Ουάσινγκτον αφήνει την πολιτική των ίσων αποστάσεων, διαμηνύει ότι οι μονομερείς ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο δεν γίνονται αποδεκτές, και υπογραμμίζει ότι όλα τα κράτη οφείλουν να σέβονται το Διεθνές Δίκαιο. Η παρουσία του κ. Πομπέο σε δύο περιοχές της χώρας μας, σε Μακεδονία και Κρήτη, προβάλλει την ισχυρή στρατηγική σχέση που σφυρηλατούμε με τις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα».

Τι κέρδισε η Ελλάδα από αυτή την επίσκεψη;

«Επιβεβαιώθηκε ότι οι δύο χώρες έχουν συναντίληψη στα ζητήματα ασφαλείας στη Μεσόγειο. Ακόμη, αναδείχθηκε η βαθιά στρατηγική σχέση Ελλάδας και ΗΠΑ, μέσα από τη στενή διμερή συνεργασία. Πάνω απ’ όλα, η χώρα μας αναγνωρίζεται ως πυλώνας σταθερότητας και πάροχος ασφαλείας στη Μεσόγειο. Αναβαθμίζεται ουσιαστικά το γεωπολιτικό μας αποτύπωμα».

Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι σημαίνει η περαιτέρω αξιοποίηση της Σούδας, ο μόνιμος ελλιμενισμός του αμερικανικού πλοίου «Hershel Williams» και η ελληνική πρόθεση να υπάρξει εκεί ένας δεύτερος νέος ναύσταθμος;

«Αναμφίβολα η Σούδα αποτελεί ένα από τα πιο στρατηγικά σημεία της Μεσογείου. Η επιλογή της ως μόνιμης βάσης ελλιμενισμού του πιο σύγχρονου πλοίου του αμερικανικού στόλου, του “USS Hershel Williams”, αποδεικνύει ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τη χώρα μας ως σημαντικό στρατηγικό σύμμαχο. Ταυτόχρονα, η αναβαθμισμένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας - Αμερικής απλώνει τη δράση της και στο χώρο της αμυντικής βιομηχανίας μας, με αιχμή τον εκσυγχρονισμό των 84 F-16 σε Viper, αλλά και με κοινά προγράμματα για σημαντικές κοινές επενδύσεις σε ελληνικά ναυπηγεία».

Ποια εκτιμάτε ότι είναι η τακτική του Ερντογάν εν όψει της επανέναρξης των διερευνητικών επαφών;

«Η Ελλάδα ανάγκασε την Τουρκία να αλλάξει τακτική. Ο εκβιασμός της δεν πέρασε και υποχρεώνεται να καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων, κάτι που εξαρχής δεν επιθυμούσε. Όμως, η Τουρκία πρέπει να δείξει συνέχεια και συνέπεια στην αποκλιμάκωση της έντασης. Η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί να γίνει καμία συζήτηση υπό την απειλή των όπλων και ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη του διαλόγου είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και η αποφυγή των προκλήσεων».

Ποια θα είναι η ατζέντα των διερευνητικών επαφών; Υπάρχει περίπτωση να είναι διευρυμένη;

«Σκοπός είναι να ξαναπιάσουμε το νήμα των συζητήσεων από εκεί όπου διακόπηκαν, τον Μάρτιο του 2016, με ευθύνη της Τουρκίας. Δεν υπήρξε ποτέ και δεν μπορεί να υπάρξει διευρυμένη ατζέντα. Η Ελλάδα ούτε συζήτησε ούτε πρόκειται να συζητήσει κανένα άλλο θέμα πέρα από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Θα συζητήσουμε αυστηρά και μόνο στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και δεν πρόκειται μα μπούμε σε ανατολίτικο παζάρι με την Τουρκία».

Γιατί η Τουρκία θέτει ζήτημα αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου;

«Τέτοιο ζήτημα δεν είχε τεθεί ποτέ στις διερευνητικές επαφές και, αν τεθεί, δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό. Ακόμα και στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ο κ. Ερντογάν δεν αναφέρεται πουθενά σε τέτοιο θέμα. Σε κάθε περίπτωση, η θέση της χώρας μας είναι σαφής: οι μονομερείς αιτιάσεις δεν συνιστούν διμερείς διαφορές. Εξάλλου, η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και η μέχρι σήμερα κατάληψη του 37% των εδαφών της, η ύπαρξη της 4ης τουρκικής Στρατιάς στα μικρασιατικά παράλια και το απαράδεκτο “casus belli” της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, καθιστούν αδιανόητη την όποια αποστρατικοποίηση των νησιών. Άλλωστε, το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που ορίζει το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, καλύπτει απόλυτα την στρατιωτική παρουσία στα νησιά μας».

Γιατί η Τουρκία ανοίγει και άλλο μέτωπο στον Καύκασο; Πώς επηρεάζει τα Ελληνοτουρκικά η σαφής θέση της Άγκυρας υπέρ Μπακού;

«Η ανάφλεξη στον Καύκασο έχει σοβαρές επιπτώσεις στην περιφερειακή ασφάλεια. Η κρίση πρέπει να εκτονωθεί και η θέση της χώρας μας είναι σαφής ως προς την αποφυγή των ένοπλων συγκρούσεων. Στηρίζουμε την ειρηνική επίλυση στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών, όπως είναι ο ΟΑΣΕ. Ο κ. Ερντογάν επεμβαίνει σε ένα νέο μέτωπο, στην “πίσω αυλή” της Ρωσίας. Το μόνο που καταφέρνει είναι να στείλει εκ νέου το μήνυμα ότι η χώρα του συμπεριφέρεται ως περιφερειακός ταραξίας και υποδαυλίζει τις εντάσεις. Τη στιγμή που Ευρώπη, ΗΠΑ, Ρωσία και ΝΑΤΟ καλούν για εγκράτεια και κατάπαυση του πυρός, η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που παρακινεί σε πόλεμο. Η σαφής τοποθέτηση της Άγκυρας στο πλευρό του Μπακού έχει διπλό στόχο: να αναδείξει το όραμα του κ. Ερντογάν για μία περιφερειακά ισχυρή Τουρκία και να στείλει μήνυμα προς την Ευρώπη και την Ελλάδα ότι επιμένει στην αναθεωρητική του ατζέντα».

Πώς σχολιάζετε το σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου της Ε.Ε., για την Τουρκία;

«Τα συμπεράσματα αντανακλούν τις ελληνικές θέσεις. Ήταν μία δύσκολη διαπραγμάτευση, που οδήγησε σε ένα κείμενο πολύ καλύτερο για τις ελληνικές και κυπριακές θέσεις από το αρχικό. Καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και αναφέρεται ρητά ότι, αν συνεχίσει τις προκλήσεις, θα χρησιμοποιηθούν όλα τα εργαλεία για να προστατευθούν τα συμφέροντα των κρατών-μελών. Είναι σημαντική η αναφορά σε συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων. Και καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας θα αφορούν αποκλειστικά την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Η δέσμευση της Ε.Ε. να αποφασίσει έως τον Δεκέμβριο αν η Τουρκία έχει συμμορφωθεί με τους όρους της αποκλιμάκωσης, αποτελεί για την Ελλάδα ευρωπαϊκή δικλίδα ασφαλείας».