Την πεποίθησή του πως η συνολική αναμόρφωση από την κυβέρνηση των αμφιλεγόμενων διατάξεων του Π.Κ. και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που είχε προωθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αντιμετωπίζει το έλλειμα ασφάλειας και δικαιοσύνης που ένιωθαν μέχρι τώρα οι πολίτες, εκφράζει ο κ. Κώστας Τσιάρας.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης τονίζει ότι οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης έχουν στόχο να αντιμετωπίσουν στη ρίζα του το θέμα των χαμηλών ποινών και των πρόωρων αποφυλακίσεων. «Σήμερα η ανθρωποκτονία τιμωρείται, πλέον, αποκλειστικά, οριζόντια και ανελαστικά, με μία και μόνο ποινή, την ισόβια κάθειρξη», τονίζει κ. Τσιάρας, που στέκεται ιδιαίτερα στο ζήτημα της ενδο-οικογενειακή βίας σημειώνοντας ότι η Πολιτεία αντιμετωπίζει το κοινωνικό αυτό πρόβλημα, η επίλυση του οποίου αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Κύριε υπουργέ, το πλαίσιο που διέπει το δικονομικό μας σύστημα καθορίζει ασφαλώς, έως ένα βαθμό, και τις ποινές που επιβάλλονται, ανάλογα φυσικά το αδίκημα. Το τελευταίο διάστημα, με αφορμή μεγάλες δικαστικές υποθέσεις που αφορούν εγκλήματα, πολύς κόσμος αναρωτιέται αν, για παράδειγμα, η ισόβια κάθειρξη είναι ισόβια ή διάφορα «παραθυράκια» τη μετατρέπουν σε ποινή κάποιων ετών. Σκέφτεστε, επομένως, να υπάρξει κάποια νέα ρύθμιση ως προς αυτή την κατεύθυνση;

«Με τις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας επιχειρήθηκε μία συνολική αναμόρφωση των αμφιλεγόμενων διατάξεων που είχε εισαγάγει η προηγούμενη κυβέρνηση. Στόχος των νέων διατάξεων είναι να εμπεδωθεί το αίσθημα της ασφάλειας των πολιτών, το οποίο είχαν διαταράξει οι χαμηλές ποινές και οι πρόωρες αποφυλακίσεις, που προβλέπονταν στο νέο Ποινικό Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, η ανθρωποκτονία τιμωρείται, πλέον, αποκλειστικά, οριζόντια και ανελαστικά, με μία και μόνο ποινή, την ισόβια κάθειρξη. Επιπλέον, αυστηροποιήθηκαν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόλυση υπό όρο των καταδικασθέντων για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας. Αντιλαμβάνομαι πλήρως την αγανάκτηση ορισμένων συμπολιτών μας, τους οποίους κάποιες φορές τούς κατακλύζει το αίσθημα της ατιμωρησίας, αλλά θα πρέπει κανείς να δει το τι συμβαίνει στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. Τα ισόβια ποτέ δεν είναι πραγματικά ισόβια σε καμία ευρωπαϊκή χώρα και σε κανένα ευρωπαϊκό Δίκαιο. Όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, έτσι και στην Ελλάδα η ποινή της ισόβιας κάθειρξης περιορίζεται σε ένα εύρος ουσιαστικά κάθειρξης, πραγματικής φυλάκισης που μπορεί να φτάνει μέχρι τα 25 χρόνια. Η πραγματικότητα είναι ότι και το ελληνικό δικαιικό σύστημα δεν μπορεί παρά να είναι προσαρμοσμένο σε μία γενικότερη φιλοσοφία που διέπει όλα τα ευρωπαϊκά δικαιικά συστήματα».

Τα τελευταία δύο χρόνια βλέπουμε ότι γίνονται εγκλήματα και κακοποιήσεις συμπολιτών μας. Η Πολιτεία, κ. υπουργέ, δεν θα έπρεπε να προλαμβάνει παρόμοιες κακοποιητικές συμπεριφορές έχοντας δημιουργήσει δομές και υπηρεσίες κοινωνικής πρόληψης, έτσι ώστε να μην φτάνουμε ως κοινωνία σε παρόμοιες συμπεριφορές, που ως αποτέλεσμα έχουν να χάνονται συνάνθρωποί μας;

«Προφανώς, η αυστηροποίηση των ποινών είναι μία μόνο συνιστώσα από τις πολλές συνισταμένες που εφαρμόζει συγκροτημένα η κυβέρνηση για την καταστολή της βίας με έμφυλα χαρακτηριστικά. Πολιτικές, που αμβλύνουν τις ανισότητες και προάγουν τα δικαιώματα των γυναικών στην εργασία, την επαγγελματική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Σας θυμίζω πως η κυβέρνηση και η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, μέσα στο πρώτο κύμα της πανδημίας ξεκίνησαν μία εκστρατεία ευαισθητοποίησης με τίτλο “Μένουμε σπίτι δεν σημαίνει υπομένουμε τη βία”. Αντίστοιχα, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και η Ελληνική Αστυνομία λειτούργησαν νέες, εξειδικευμένες υπηρεσίες με εκπαιδευμένο προσωπικό, για τη διαχείριση των καταγγελιών και την αντιμετώπιση της ενδο-οικογενειακής βίας, ενώ έχουν συσταθεί Πιλοτικά Γραφεία σε αστυνομικά τμήματα, για την ενδο-οικογενειακή βία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η κυβέρνηση προσεγγίζει ολιστικά το ζήτημα. Για το λόγο αυτό, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία συστήνουμε ειδική επιτροπή για τη συνολική επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την ενδο-οικογενειακή βία, από το υπουργείο Δικαιοσύνης, με τη συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων».

Παράλληλα, κ. υπουργέ, βλέπουμε, πλέον, καθημερινά, φαινόμενα ενδο-οικογενειακής βίας. Και αυτά εντάθηκαν το τελευταίο διάστημα. Πού οφείλονται, κατά τη γνώμη σας, και πως πρέπει να το αντιμετωπίσει η Πολιτεία;

«Η αντιμετώπιση της ενδο-οικογενειακής βίας είναι στρατηγική προτεραιότητα του υπουργείου Δικαιοσύνης. Για το λόγο αυτό, στο ίδιο νομοσχέδιο για την τροποποίηση του Π.Κ. ψηφίστηκε η ρύθμιση στο άρθρο 169Α του Π.Κ. με την οποία καθιερώνεται ο αξιόποινος χαρακτήρας της μη συμμόρφωσης σε δικαστική απόφαση που επιβάλλει απαγόρευση προσέγγισης και επικοινωνίας μεταξύ συζύγων ή συντρόφων, η οποία αποτελεί τη συνηθέστερη απόφαση των δικαστηρίων για την προστασία θυμάτων ενδο-οικογενειακής βίας. Επιπρόσθετα, υπήρξε αυστηροποίηση των προβλεπόμενων ποινών για το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης που συνήθως διαπράττεται στο πλαίσιο της έμφυλης βίας. Στο επίκεντρο αυτής της πολιτικής είναι, επίσης, η ενθάρρυνση και η υποστήριξη των γυναικών να καταγγείλουν τη βία».

Ένα από τα πάγια αιτήματα των δικαστικών ενώσεων είναι η ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, έτσι ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις που ως συνέπεια έχουν υποθέσεις να βρίσκονται σε εκκρεμότητα και χωρίς να έχουν τελεσιδικήσει. Ως προς αυτό, πού βρίσκεται το υπουργείο σας και τι έχετε μεριμνήσει για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών;

«Από το 2019 εργαζόμαστε συστηματικά θεσμοθετώντας μία σειρά εργαλείων που θα βελτιώσουν τους ρυθμούς απονομής της δικαιοσύνης, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα των δικαστικών αποφάσεων. Πρωτοβουλίες, όπως η υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων στα διοικητικά δικαστήρια, οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης των διαφορών, όπως η διαμεσολάβηση και η διεθνής διαιτησία, οι τηλεσυνεδριάσεις, οι διασκέψεις εξ αποστάσεως, τα ηλεκτρονικά πινάκια, η θέσπιση της πιλοτικής δίκης στην Πολιτική Δικαιοσύνη, τα ειδικά τμήματα στα μεγάλα δικαστήρια, με αποκλειστικό αντικείμενο θέματα ενέργειας, επικοινωνιών και γενικά θέματα αναπτυξιακού τύπου, η Δικαστική Αστυνομία, η διαρκής επιμόρφωση δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων σε νέα επιστημονικά πεδία, συμβάλλουν αναμφίβολα στην επίτευξη του στόχου της ταχύτερης και ποιοτικότερης λειτουργίας της Δικαιοσύνης, η οποία συνδέεται άρρηκτα με την οικονομική ανάπτυξη κάθε χώρας και τις επενδύσεις».

Η αντιπολίτευση, κ. υπουργέ, κατηγορεί την κυβέρνηση συνολικά, για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται την πανδημία και την ακρίβεια. Τι απαντάτε εσείς ως μέλος της παρούσας κυβέρνησης;

«Από την έναρξη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη μέχρι σήμερα, διαχειριστήκαμε αποτελεσματικά μία σειρά επάλληλων κρίσεων, αποδεικνύοντας, τελικά, ότι το κράτος μπορεί να στέκεται στο πλευρό των πολιτών. Περιορίσαμε τις επιπτώσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, προστατέψαμε την ανθρώπινη ζωή και τις περιουσίες των πολιτών στις πρόσφατες πυρκαγιές, αποζημιώσαμε με ταχύτητα τους πληγέντες από τις θεομηνίες που έπληξαν την πατρίδα μας, αντιδράσαμε επιτυχώς στις προκλήσεις στον Έβρο, προστατεύοντας τα εθνικά μας σύνορα. Όσα με την προηγούμενη κυβέρνηση ήταν ζητούμενα, σήμερα είναι κεκτημένα. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μέσα από τις δυσκολίες αυτές, κατόρθωσε όχι μόνο να αναχαιτίσει “απειλές”, αλλά, ταυτόχρονα, δημιούργησε ένα σύγχρονο μοντέλο διαχείρισης κρίσεων, χωρίς να αναστείλει το πολυεπίπεδο μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα».

Κατά τη γνώμη σας, το θέμα των πρόωρων εκλογών έχει λήξει ή ακόμη υπάρχουν πιθανότητες να διεξαχθούν νωρίτερα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο ένα ή το άλλο σενάριο;

«Οι εκλογές θα διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας. Μέχρι τότε, στόχος της κυβέρνησης είναι να στέκεται στο πλευρό της κοινωνίας. Να είναι δίπλα σε κάθε πολίτη που δοκιμάζεται».

«Θέλουμε μία Δικαιοσύνη φιλικότερη προς τα παιδιά»

Τι αφορά το Εθνικό Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το οποίο έχει ως άξονες προτεραιότητας τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη;

«Ως υπουργείο Δικαιοσύνης έχουμε θέσει εξαρχής ως άμεση πολιτική και θεσμική προτεραιότητα την υλοποίηση δράσεων ευθύνης που ενισχύουν την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Παιδιών, και παράλληλα διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού επιχειρεί να αντιμετωπίσει σειρά ζητημάτων, όπως η παιδική φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η απουσία φιλικής προς το παιδί Δικαιοσύνης, η απουσία μέριμνας για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, αλλά, ταυτόχρονα, και να συμβάλει στην ενημέρωση και εκπαίδευση των επαγγελματιών από διάφορους κλάδους –νηπιαγωγοί, δάσκαλοι, ιατροί κ.ά.– που έρχονται σε επαφή με παιδιά-θύματα κακοποίησης ή παραμέλησης.

Προς την κατεύθυνση αυτή, ήδη έχουν αναληφθεί κομβικές πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των παιδιών και μία Δικαιοσύνη φιλικότερη προς τα παιδιά, οι οποίες βασίζονται στις αρχές και τους στόχους της Στρατηγικής του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μεταξύ αυτών είναι οι τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προς την ενίσχυση των δικαιωμάτων των ανήλικων θυμάτων εγκληματικών πράξεων, η λειτουργία του “Σπιτιού του Παιδιού” της Αθήνας, το νέο νομικό πλαίσιο για την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, και η ένταξη των δικαιωμάτων των παιδιών και των αρχών της φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης στην πάγια επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών, που έφεραν τη χώρα μας στην κορυφή στους σχετικούς δείκτες του EU Justice Scoreboard».

«Με την ψηφιοποίηση κερδίζουμε χρόνο και προσωπικό»

Πλέον, η επίδοση δικαστικών εγγράφων γίνεται από τους δικαστικούς επιμελητές με ψηφιακό τρόπο. Πρακτικά τι σημαίνει αυτό; Εξηγήστε μας, σας παρακαλώ.

«Με την ψηφιοποίηση της διαδικασίας οι επιδόσεις εγγράφων από τους δικαστικούς επιμελητές θα διενεργούνται ταχύτερα και οικονομικότερα. Ειδικότερα, θα είναι δυνατή η διενέργεια πολύ περισσότερων επιδόσεων σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα διατηρώντας τον ίδιο βαθμό ασφάλειας κατά τη διενέργειά τους. Ταυτόχρονα, εξασφαλίζεται η απ’ ευθείας γνωστοποίηση στον παραλήπτη της ύπαρξης του επιδοτηρίου εγγράφου, χωρίς να χρειάζεται να προσφύγει ο δικαστικός επιμελητής στη διαδικασία της θυροκόλλησης. Την ίδια στιγμή, το κόστος της επίδοσης συγκεκριμενοποιείται σε κατώτερο επίπεδο από τα ήδη προσδιορισθέντα, καθιστώντας τες οικονομικότερες για τον εντολέα πολίτη. Με την επίδοση εγγράφων με ηλεκτρονικά μέσα, το υπουργείο Δικαιοσύνης κάνει ένα ακόμα σημαντικό βήμα προς την πλήρη ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης, αποδεσμεύοντας, παράλληλα, εκατοντάδες γυναίκες και άνδρες της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι επιστρέφουν στα βασικά τους καθήκοντα».