Πέτρος Μαυροειδής στη «Βραδυνή»: «Όχι άλλες μονόπλευρες υποχωρήσεις»
«Η ευελιξία του Ερντογάν να κινείται προς όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτεί σε κανέναν τόσο στο εσωτερικό του κόμματός του όσο και στην αντιπολίτευση, είναι ειλικρινά εντυπωσιακή»
«Η Τουρκία στοχεύει να εξασθενήσει τις ελληνικές θέσεις για να αποκτήσει πλεονεκτήματα σε περίπτωση που οι δύο χώρες κληθούν να λύσουν τα προβλήματα σε διεθνή fora», εκτιμά σε συνέντευξή του στη «Βραδυνή της Κυριακής» ο πρέσβης ε.τ. Πέτρος Μαυροδειδής.
Ο έμπειρος διπλωμάτης γνωρίζει άριστα τα Ελληνοτουρκικά, καθότι υπήρξε επί σειρά ετών πρέσβης στην Άγκυρα, αλλά και κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών. Μας εξηγεί τι συμβαίνει με την Τουρκία και γιατί δεν αντιδρά η Δύση με την επαμφοτερίζουσα στάση του Ερντογάν, ενώ τονίζει ότι «ο βασικός στόχος της Άγκυρας είναι η αύξηση της κυριαρχίας της στο Αιγαίο με τη συνακόλουθη συμμετοχή στον υποθαλάσσιο πλούτο του».
Κύριε πρέσβη, έχετε υπηρετήσει χρόνια στην Άγκυρα, έχετε θητεύσει ως κορυφαίο στέλεχος στο υπουργείο Εξωτερικών, και γνωρίζετε άριστα τα τεκταινόμενα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Πού, κατά την εκτίμησή σας, στοχεύει η Τουρκία σε σχέση με την Ελλάδα;
«Η Άγκυρα στοχεύει στο να περιορίσει και να εξασθενήσει τις ελληνικές θέσεις στην ελληνοτουρκική σκακιέρα. Οι επιθετικές κινήσεις και πρωτοβουλίες της τα τελευταία χρόνια στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, οφείλονται στο γεγονός ότι η Άγκυρα επιδιώκει να αποκτήσει ορισμένα ουσιαστικά πλεονεκτήματα σε περίπτωση που οι δύο χώρες κληθούν να λύσουν την ή “τις διαφορές” τους –όπως υποστηρίζει η Άγκυρα– σε διεθνή φορά. Σε αυτό, δυστυχώς, βοήθησαν και οι λάθος κινήσεις και χειρισμοί της ελληνικής πλευράς».
Η Άγκυρα θέλει απλά να αυξήσει την κυριαρχία της στο Αιγαίο σε βάρος της χώρας μας ή θεωρείτε ότι αποζητά κάτι παραπάνω, όπως τη συμμετοχή στον υποθαλάσσιο πλούτο που φέρεται να υπάρχει;
«Το πρώτο. Εξάλλου, με το πρώτο έρχεται και το δεύτερο. Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας έναντι της χώρας μας παραμένει πάντα η ίδια. Δεν αλλάζει όταν αλλάζουν κυβερνήσεις. Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις όλα τα πολιτικά κόμματα της Τουρκίας ακολουθούν την ίδια εθνικιστική πορεία. Εξαίρεση, ίσως, το κουρδικό (HDP), το οποίο δίδει προτεραιότητα στη δική του ατζέντα. Να θυμίσω ότι με σοσιαλιστή ηγέτη έγινε η εισβολή στην Κύπρο, και πριν από μερικά χρόνια, το θέμα της “παράδοσης” των 18 ή 150 ή… κ.λπ. νησιών από τον Ερντογάν στην Ελλάδα το 2004, προήλθε από το κεμαλικό κόμμα του Κιλιντσντάρογλου (CHP), ο οποίος έχει χάσει άνω των 17 εκλογικών αναμετρήσεων με το AKP του Ερντογάν τα τελευταία 20 χρόνια. Και δεν έχει παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματός του!».
Η Τουρκία βγάζει εκ νέου το γεωτρύπανο στη Μεσόγειο. Ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η στάση της χώρας μας;
«Απλή! Να δείξει ψυχραιμία, ετοιμότητα και αποφασιστικότητα. Να καταστήσει σαφές στην Άγκυρα αλλά και στους συμμάχους μας, ότι η Ελλάδα θα υπερασπιστεί με κάθε τρόπο τα κυριαρχικά της δικαιώματα σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Όχι άλλες μονόπλευρες υποχωρήσεις στο όνομα της διατήρησης του “καλού κλίματος” και του “κατευνασμού”, που τρέφουν τον τουρκικό αναθεωρητισμό».
Η Δύση προειδοποιεί την Τουρκία να μην προβεί σε προκλήσεις. Εσείς, από την πείρα που έχετε σωρεύσει, εκτιμάτε ότι οι προειδοποιήσεις της Δύσης έχουν αντίκρισμα ή γίνονται, τελικά, για το θεαθήναι;
«Δυστυχώς, για το θεαθήναι. Και σε αυτό νομίζω ότι ευθύνη έχει και η ελληνική πλευρά. Η Τουρκία και ο πρόεδρός της, που βρίσκεται στην εξουσία περίπου 20 χρόνια, γνωρίζουν τα όρια που μπορούν να φθάσουν οι αντιδράσεις της Δύσης. Αρκετές φορές στο παρελθόν έχει προκαλέσει πολλές Δυτικές χώρες και τους ηγέτες τους – ΗΠΑ,Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ισραήλ. Έχει χρησιμοποιήσει βαρείς χαρακτηρισμούς για πολλούς Δυτικούς ηγέτες, οποίοι, όμως, απέφυγαν να αντιδράσουν με τη λήψη μέτρων ή έστω να επαναφέρουν τον Ερντογάν στην τάξη. Εκτός των Δυτικών ηγετών, να θυμίσω τους απαράδεκτους χαρακτηρισμούς του για το διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, τον πρόεδρο της Αιγύπτου και τον πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ. Βέβαια, όταν συνειδητοποίησε ότι η κατάσταση –κυρίως η οικονομική της χώρας του– ξεφεύγει του ελέγχου, δεν δίστασε να επισκεφθεί το Ριάντ και να “υποκλιθεί” στο διάδοχο του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και να ξεχάσει όσα είχε πει για Αίγυπτο και Ισραήλ, προχωρώντας σε αποκατάσταση των σχέσεων με αυτές τις χώρες. Η ευελιξία του Τούρκου προέδρου να κινείται προς όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτεί σε κανέναν τόσο στο εσωτερικό του κόμματός του όσο και στην αντιπολίτευση, είναι ειλικρινά εντυπωσιακή».
Η Τουρκία έχει πετύχει, αν μη τι άλλο, κάτι παράδοξο. Αφενός ανήκει στο ΝΑΤΟ και λαμβάνει στήριξη με θερμές δηλώσεις, αφετέρου στηρίζει τη Ρωσία εμμέσως, αποφεύγοντας να προβεί σε κυρώσεις, ενώ και η Ουκρανία την ίδια στιγμή αποθεώνει την Άγκυρα και της αναγνωρίζει ρόλο διαμεσολαβητή. Πώς το καταφέρνει όλο αυτό;
«Είναι πολλοί οι παράγοντες που έχουν φέρει την Τουρκία σε αυτόν το ρόλο, που τον γνωρίζει πολύ καλά. Στο ρόλο δηλαδή του “Επιτήδειου Ουδέτερου”. Θα αναφέρω ορισμένους από αυτούς. Η γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας, τα 80 εκατομμυρίων των κατοίκων της, οι πολυάριθμες και σημαντικότατες επενδύσεις κρατών-μελών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ στην Τουρκία, ο ρόλος της –όπως, όμως, αυτή τον καθορίζει– στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και του ISIS, η αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού, ο ρόλος της στη “Μουσουλμανική Άνοιξη”, οι προνομιακές σχέσεις της με τις μουσουλμανικές χώρες –π.χ. πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, Πακιστάν–, ο ρόλος της στον πόλεμο Αζερμπαϊτζάν – Αρμενίας, στη Λιβύη, στη Συρία, στο Ιράκ, στο πολυάριθμο του στρατού της, που της επιτρέπει να διαθέτει δυνάμεις σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις, όπως στο Αφγανιστάν και την Αφρική. Σε αυτούς τους παράγοντες θα πρέπει να προστεθεί και η προσωπικότητα του Ερντογάν. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να προσθέσω ότι θα πρέπει να σταματήσει να υποστηρίζεται από επωνύμους, ειδικούς και μη, των ελληνοτουρκικών σχέσεων το περί “απομόνωσης” του Ερντογάν. Δεν εξυπηρετεί σε τίποτα στην προσπάθεια κατανόησης και ανάλυσης του διεθνούς ρόλου της Τουρκίας. Οι μόνες κυρώσεις της Ε.Ε. και των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας περιορίζονται στα θέματα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων –και ορθά–, ενώ για τις παραβιάσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων ορισμένων κρατών-μελών της, η Ε.Ε. περιορίζεται σε ανώδυνες, για την Τουρκία, αναφορές σε Συμπεράσματα Ευρωπαϊκών Συμβουλίων. Ίσως, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις και την προώθηση των τουρκορωσικών σχέσεων η Ε.Ε. αρχίσει να προβληματίζεται για τις σχέσεις της με την Τουρκία και να ξανασκεφθεί το θέμα των κυρώσεων κατά της Άγκυρας».