Ευλογιά των πιθήκων: Ποια είναι τα συμπτώματα και πως μεταδίδεται
Παγκόσμιος συναγερμός για τη νόσο, με τα κρούσματα «ννα εξαπλώνονται ανησυχητικά - Πάνω από 100 στην Ευρώπη - Έξαρση το καλοκαίρι «βλέπει» ο ΠΟΥ - Εντείνονται οι φόβοι για νέα πανδημία
Συναγερμός έχει σημάνει μετά την εμφάνιση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων το τελευταίο διάστημα.
Συγκεκριμένα, στις αρχές Μαΐου εντοπίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο κρούσμα σε ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει από τη Νιγηρία, γεγονός που προκάλεσε έντονη ανησυχία. Από τότε η νόσος έχει κάνει την εμφάνισή της και σε άλλα μέρη, καθώς έχουν καταγραφεί κρούσματα και σε ευρωπαϊκές χώρες, και συγκεκριμένα στην Πορτογαλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, τη Γερμανία και την Ιταλία. Παράλληλα, τα πρώτα κρούσματα της νόσου καταγράφηκαν την Παρασκευή και στην Αυστραλία.
Συνολικά, στην Ευρώπη τα κρούσματα ξεπερνούν τα 100, με τον ΠΟΥ να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Οι ειδικοί αρχίζουν να εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την πιθανότητα να προκύψει μία νέα επιδημία, μετά τον εντοπισμό κρουσμάτων σε πολλές χώρες.
Προς το παρόν, δεν έχει καταγραφεί στην Ελλάδα κάποιο ύποπτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων.
Η ευλογιά των πιθήκων είναι μία σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται κυρίως από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση.
Ειδικότερα, η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής).
Επίσης, μετάδοση καταγράφεται μέσω της επαφής με άγρια ζώα, συνήθως πρωτεύοντα και τρωκτικά, όπως αρουραίοι, ποντίκια και σκίουροι ή ακόμα και με ζώα συντροφιάς που έχουν μολυνθεί από τα προηγούμενα.
Μπορεί σπάνια να μεταδοθεί με την κατανάλωση κρέατος από μολυσμένο ζώο που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ή με την επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα μολυσμένου ζώου.
Τα συμπτώματα της συγκεκριμένης νόσου περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων χρειάζεται να περάσουν 5 έως 21 μέρες για να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα (συνήθως 6 με 13 ημέρες).
Πιο αναλυτικά, τα συμπτώματα μπορεί να είναι: πυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγίες, οσφυαλγία, διογκωμένοι λεμφαδένες (χαρακτηριστικό σημείο διαφορικής διάγνωσης από την ευλογιά), ρίγος, καταβολή δυνάμεων και εξάνθημα (συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού). Συχνά πριν κάνει την εμφάνισή του το δερματικό εξάνθημα εμφανίζονται βλάβες σε βλεννογόνους, όπως εκείνου του στόματος. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο, και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των παλαμών και των πελμάτων. Αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φουσκάλες και έπειτα σε εφελκίδες, που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς.
Η επικοινωνία με το γιατρό κρίνεται απαραίτητη για τους πολίτες όταν υπάρχει ένα εξάνθημα με φυσαλίδες, και α) έχουν επιστρέψει από τη Δυτική ή Κεντρική Αφρική τις τελευταίες 3 εβδομάδες, β) έχουν έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε ευλογιά των πιθήκων τις τελευταίες 3 εβδομάδες, γ) έχουν έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε δερματικές βλάβες τις τελευταίες 3 εβδομάδες.
ΕΟΔΥ: Χαμηλός ο κίνδυνος για το γενικό πληθυσμό
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την αντιμετώπιση της ευλογιάς των πιθήκων. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως εντός λίγων εβδομάδων.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η εμφάνιση κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς ιστορικό ταξιδιού, καθώς και η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υποδεικνύουν ότι είναι πιθανό να υπάρχει μετάδοση της νόσου στην κοινότητα.
Παράλληλα, ο ΕΟΔΥ τονίζει πως με βάση τα μέχρι τώρα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για το γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη, με μικρή, σχετικά, μεταδοτικότητα.
Πάντως, συστήνεται στους πολίτες να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των γιατρών τους σε περίπτωση εμφάνισης κάποιου εξανθήματος ή ασυνήθιστης δερματικής βλάβης.
Η αντιμετώπιση της ευλογιάς των πιθήκων αποσκοπεί στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις η πορεία είναι ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε 2 με 4 εβδομάδες. Συχνά χρειάζεται παραμονή στο νοσοκομείο, ώστε να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα αλλά και να αποτραπεί η μετάδοση της νόσου.
Αξίζει να σημειωθεί πως η τωρινή έξαρση δεν είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ. Είχαν υπάρξει μεγαλύτερες στην Αφρική, όπως το 2001 και 2002, όταν είχαν καταγραφεί 485 κρούσματα και 25 θάνατοι στη Δημοκρατία του Κονγκό. Το 2017 και το 2018 είχαν αναφερθεί 122 επιβεβαιωμένα ή πιθανά κρούσματα και επτά θάνατοι στη Νιγηρία.