Το στρες συνδέεται με τις κύστες ωοθηκών ή με την αναπαραγωγική υγεία της γυναίκας;

Συχνό γυναικολογικό εύρημα αποτελούν οι κύστες των ωοθηκών..Πρόκειται για μικρούς σάκους γεμάτους με υγρό που μπορεί να αναπτυχθούν σε μια ωοθήκη για διάφορους λόγους.

Η διάγνωσή τους αγχώνει τις γυναίκες, κυρίως γιατί μπορεί να απειλήσουν την γονιμότητά τους, ενώ κάποιες μπορεί να οδηγηθούν σε ρήξη ή σε κακοήθεια και για αυτό απαιτείται η συχνή παρακολούθησή τους και θεραπευτική αντιμετώπιση όταν χρειαστεί.

Είναι πιθανό να ευθύνεται το αυξημένο στρες για την εμφάνισή τους; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλές γυναίκες.

Οι γιατροί απαντούν όχι. τονίζοντας πως δεν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία που να συνδέουν το σχηματισμό λειτουργικών κύστεων των ωοθηκών με αυξημένα επίπεδα στρες.

Ποιος είναι, όμως, ο μηχανισμός που μπορεί να δημιουργήσει μία κύστη στις ωοθήκες;

.Ο Δρ. Θάνος Παράσχος,Γυναικολόγος - Μαιευτήρας, Ειδικός Γονιμότητας, Ενδοσκοπικός Χειρουργός, Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, εξηγεί αναλυτικά: «Τις περισσότερες φορές μια κύστη στην ωοθήκη είναι υποπροϊόν του φυσικού εμμηνορροϊκού κύκλου της γυναίκας, ενώ είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί εάν η γυναίκα πάσχει από Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ή Ενδομητρίωση ή λόγω των ορμονικών διακυμάνσεων κατά την εφηβεία και ακόμα συχνότερα στη φάση της προεμμηνόπαυσης και εμμηνόπαυσης. Τότε είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί μια κύστη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να εμφανιστεί και στην ενδιάμεση φάση της ζωής μιας γυναίκας.

Όταν αποτυγχάνει η ωορρηξία, το εγκλωβισμένο ωάριο μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να εξελιχθεί σε κύστη στην ωοθήκη. Σε άλλη περίπτωση, η γυναίκα έχει ωορρηξία, αλλά το υπόλοιπο ωοθυλακικό υλικό όπου αναπτύσσεται το ωάριο δεν διαλύεται. Αντ' αυτού, γεμίζει με υγρό και γίνεται θυλακοειδής κύστη».

Η εμφάνιση κυστών ωοθηκών μπορεί να συνδέεται με προβλήματα γονιμότητας;
Όπως εξηγεί ο Δρ. Θ. Παράσχος, «ενώ γνωρίζουμε σχεδόν σίγουρα ότι το άγχος δεν προκαλεί κύστες των ωοθηκών, μπορεί να επηρεάσει περιφερικά την αναπαραγωγική υγεία της γυναίκας με άλλους τρόπους. Παρόλο δηλαδή που δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι το υπερβολικό άγχος ευθύνεται για την εμφάνιση κυστών ωοθηκών μπορεί να επηρεάσει το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας και να επηρεάσει την ικανότητα μιας γυναίκας να μείνει έγκυος. Αυτό συμβαίνει επειδή, όταν είναι υπερβολικά στρεσαρισμένη μια γυναίκα, το σώμα της απελευθερώνει υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης». Σύμφωνα με τον Δρ. Παράσχο, «αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι παρατεταμένες περίοδοι αυξημένων επιπέδων κορτιζόλης μπορεί να οδηγήσουν σε κόπωση, μειωμένη σεξουαλική ορμή και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας που μπορεί έχουν αρνητικές επιπτώσεις μεταξύ άλλων και στην γονιμότητα».

Επίσης, το υπερβολικό στρες μπορεί να προκαλέσει διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της περιόδου και ακανόνιστες περιόδους που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ευκολία σύλληψης.

Γενικά είναι γνωστό ότι το στρες προκαλεί ορμονικές ανισορροπίες που επηρεάζουν την ικανότητα για ωορρηξία και υπό αυτή την έννοια μπορεί τελικά να επηρεάσουν και την εμφάνιση μιας κύστης στις ωοθήκες

Όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί δεν είναι ποτέ κακή ιδέα να μειώσει μια γυναίκα το άγχος στη ζωή της, προβαίνοντας σε αλλαγές για την διαχείρισή του, ειδικά αν δυσκολεύεται να συλλάβει ή ακολουθεί κάποια θεραπεία γονιμότητας ή κάνει εξωσωματική. Σίγουρα το υπερβολικό στρες επιβαρύνει την υγεία μας, όμως πολλές φορές το στρες για το γεγονός ότι έχουμε στρες είναι χειρότερο και πιο βασανιστικό από το ίδιο το στρες.

Παρόλα΄ αυτά, αν μια γυναίκα έχει προβλήματα σύλληψης, πρέπει να είναι σε στενή συνεργασία με τον ειδικό γονιμότητας, για να γίνουν όλοι οι έλεγχοι, ώστε να αποκτήσει μια σαφή εικόνα της υγεία της και να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν τα πραγματικά πιθανά αίτια της υπογονιμότητας. Αν εντοπιστούν αυτά τα αίτια, με τη βοήθεια των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής τα περισσότερα προβλήματα λύνονται, οπότε το όποιο στρες και οι επιπτώσεις του είναι δευτερεύουσας σημασίας.

Το στρες συνήθως δεν καθιστά υπογόνιμη μια γυναίκα, χωρίς να υποκρύπτεται ένα άλλο παθολογικό αίτιο που επιβαρύνει το αναπαραγωγικό της σύστημα. Καθήκον του ειδικού υπογονιμότητας είναι να εντοπίσει αυτό το αίτιο. Σε περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας, που είναι σπάνιες, μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι το στρες μπορεί να επιβαρύνει, όμως και πάλι μπορούμε να δώσουμε λύσεις με την βοήθεια της μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Θα πρέπει, πάντως να επισημανθεί ότι η δαιμονοποίηση του στρες για προβλήματα υγείας συχνά είναι αδιέξοδη.