Δημήτρης Παπαδημητρίου: «Η ανισότητα των ίσων με εξοργίζει όσο και η ισότητα των άνισων»

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου του 1959 στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Γονείς του είναι ο Στέλιος Παπαδημητρίου, ο οποίος υπήρξε το δεξί χέρι του Αριστοτέλη Ωνάση, και η Αλεξάνδρα Παπαδημητρίου. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ως τα επτά του χρόνια.

Κύριε Παπαδημητρίου τιμή μας που σας φιλοξενούμε ! Αλήθεια, ποιος είναι ο Δημήτρης Παπαδημητρίου; Ο φιλόσοφος μουσικός ή ο ταλαντούχος διανοούμενος νέος που έδωσε καινούργια πνοή στο μουσικό κατεστημένο;

«Πολύ τιμητικό να είμαι οιοδήποτε από τα δύο, και ευχαριστώ… Όμως για τον πρώτο χαρακτηρισμό, αφήνω τέτοιες τιμές να γλιστρούν , επειδή θεωρώ ότι για να ισχύουν απαιτείται αφοσίωση ολόκληρης ζωής και έχω ακόμα ελπίζω πολύ δρόμο. Όσο για το “νέος ταλαντούχος διανοούμενος”… Νέος: πέρασαν κάποια χρόνια και , αν σας φαίνομαι νέος, θα μού άρεσε πολύ, ίσως επειδή δεν είμαι. Ταλαντούχος: λέξη για προσδοκώμενο έργο. Σωστό. Αυτό προσδοκώ και εγώ. Διανοούμενος: Μέγας τίτλος τιμής και πολύ συκοφαντημένος. Όλα αυτά για να θριαμβεύσει και πάλι η σοφή ρήση του πατέρα μου ότι όσο πιο έκδηλα ψευδής η κολακεία τόσο και πιο πιστευτή από τον κολακευόμενο» !

-Μιλήστε μας για τα παιδικά σας χρόνια…

«Στη Τζέντα έζησα τις πρώτες εβδομάδες της ζωής μου, αφού εκεί γεννήθηκα . Έτσι υπάρχει μόνο μέσα από φωτογραφίες και το υπέροχο βιβλίο της μητέρας μου “Τζέντα”. Όμως χρωστάμε πολλά στην περίοδο αυτή, περίοδο αληθινής ευτυχίας για τους νέους τότε γονείς μου… Αληθινά και πάντα ερωτευμένοι, δυναμικοί, ολοκλήρωσαν τις βάσεις μιας εκπληκτικής οικογένειας. Η γλυκύτατη Αλεξάνδρεια , ωστόσο , που έζησα έως τα 7 μου, μου παρείχε χιλιάδες αναμνήσεις σε εικόνες , αισθήσεις και εξαίσιες παιδικές εμπειρίες. Η πανέμορφη Ελληνική Συνοικία, η Corniche… Η αραβική γλώσσα και ο αγαπημένος λαός των Αιγυπτίων που με αρχοντιά, ευγένεια και χιούμορ αντεπεξέρχετο στη φτώχεια και απετέλεσε ένα σπουδαίο και κατάλληλο font-de-teint για να αναπτυχθεί ένας παγκόσμιος κοσμοπολιτισμός στα μέρη του. Ο …παράδεισος ως ανάμνηση αληθινή»!

-Η ενασχόλησή με την μουσική πότε ξεκίνησε;

«Ακριβώς τότε. Έπαιζα όλα τα μουσικά όργανα που μπορούσα να βγάλω ήχο. Φυσαρμόνικες, μελόντικες, κιθάρες και κυρίως το πιάνο της κυρίας Μπούλιας Καραγιάννη, μαμάς της παιδικής μας φίλης, της Μαίρης. Θυμάμαι πώς μου άρεσε ο απόηχος του πεντάλ αλλά δεν έφταναν τα πόδια μου και έπρεπε να σηκώνομαι για να το πατήσω».

-Η οικογένειά σας, … προέρχεστε από μια κραταιά οικογένεια, αντέδρασε στο να ασχοληθείτε με τη μουσική αντί της Νομικής που σπουδάσατε;

«Χα χα… η οικογένεια μου δεν ήταν κραταιά ποτέ. Γι αυτό ακριβώς είμαι πολλαπλά υπερήφανος! Ο ένας παππούς ήταν μπακάλης και ο άλλος φούρναρης. Βιοπαλαιστές που στον πόλεμο υπέστησαν οικονομική καταστροφή. Ο πατέρας μου ορφάνεψε στα 13 του και πήγε σχολείο με ένα ζευγάρι παπούτσια το χρόνο από το ορφανοτροφείο. Η μητέρα του αρρώστησε και είχε δύο αδελφές εκ γενετής άρρωστες. Δουλεύοντας σε βραδινές εργασίες για να τους ζήσει και σπουδάζοντας , έγινε δικηγόρος. Με τον Ωνάση βρέθηκε από μικρή αγγελία και ξεκίνησε ως απλός δακτυλογράφος. Έγινε σημαντικός μέσα από την τιμιότητα, την εργασία, την τεράστια καλλιέργεια, την καλοσύνη και την εξωπραγματική ευφυΐα του, συνεπικουρούμενος από την μητέρα μου που είχε ανάλογης κλάσης προσόντα. Κανένα επίθετο δεν γράφει από μόνο του μουσική, δεν βγάζει τίμια κέρδη, δεν χτίζει νοσοκομεία, σπίτια , θέατρα. Πρώτα τα φτιάχνεις και μετά ασχολούνται με το επώνυμό σου. Αυτό το μοτίβο κρατάμε έως σήμερα και τα τρία αδέλφια. Είμαι πολύ περήφανος για αυτό! Κυρίως γιατί όλα έγιναν για ένα κοινωφελή στόχο και όχι την οικογενειακή ισχυροποίηση . Πώς λοιπόν θα μπορούσε μια τέτοια οικογένεια να αντιδράσει στην επιθυμία να γίνω καλλιτέχνης; Με φόβο μόνο, μήπως δεν τα κατάφερνα να σταθώ στο ύψος των υψηλών πνευματικών και αισθητικών απαιτήσεων της τέχνης, όχι από μικρή εκτίμηση σε αυτή, αλλά από μέγιστη. Τα πρώτα μου έργα όμως τους έπεισαν για έναν υψηλό στόχο. Έχω στην οικογένεια μου τεράστια αγάπη και εκτίμηση. Και αυτό είναι έργο των γονέων μας αλλά και καθημερινό κέρδος από την προσφορά όλων μας στο κοινωνικό σύνολο. Από τα ανίψια μου δε ξεκινώντας».

-Οι Αιγυπτιώτες είναι μορφωμένοι, προοδευτικοί, ευγενείς, το κλίμα που βρήκατε εδώ;

«Δεν μπορώ να πω ότι ήταν ιδιαίτερα φιλικό. Ο επαναπατρισμός ήταν δύσκολος και για τους αποδέκτες μας ωστόσο. Η Ελλάδα μοίρασε μαζί μας τη φτώχεια της, όχι τον πλούτο της. Ήρθαμε και εμείς, 200.000 στόματα να κάτσουμε στο ήδη πολύ λιτό τραπέζι . Καθόλου εύκολο. Προσφέραμε ωστόσο μια σημαντική εξέλιξη και άνοδο στην εξωστρέφεια της ελληνικής βιομηχανίας και του τουρισμού, χάρις στον κοσμοπολιτισμό, στη γνώση ξένων γλωσσών, στο πώς διοικούνται και προάγονται τα πράγματα σε ένα διεθνή εμπορικό χώρο. Τότε αναγκάσθηκαν και οι Έλληνες να μάθουν μαζικά ξένες γλώσσες για να στηρίξουν την ελληνική οικονομία σε διεθνές επίπεδο και το πολιτιστικό τους προφίλ με σπουδαίους Αιγυπτιώτες δημιουργούς σε όλες τις τέχνες, και Μεγάλους Ευεργέτες ων ουκ έστιν αριθμός. Σύντομα λοιπόν ξεπληρώσαμε με έργο την όποια δυσχέρεια φέραμε αρχικά. Και ίσως η βίαιη επανασύνδεση να άφησε κακές αναμνήσεις λιγότερες, από ότι οι καλές προοπτικές για το μέλλον».

-Τα συναισθήματά σας όταν τελειώσατε την πρώτη σας σύνθεση ;

«Είναι πολύ περίεργο και τότε, αλλά και κάθε φορά, το βασικό συναίσθημα είναι η ταραχή. Γιατί είναι σαν να εκτέλεσες μια άνωθεν εντολή, ένα προδιατεταγμένο σχέδιο. Αναρωτιέσαι αν το πήγες καλά. Νιώθεις ότι αυτό πού μόλις τέλειωσε υπολείπεται του επόμενου έργου που ήδη σε βαραίνει, πριν τελειώσει το προηγούμενο. Δεν υπάρχει δηλαδή αυτό που συμβαίνει με άλλες επιτυχίες, όπως όταν μπήκα στη Νομική που πανηγύρισα, ή πιο μικρός όταν έβαζα γκολ, ή με την μαγειρική. Ποτέ δεν χάρηκα, δεν κόμπασα και δεν επιδείχθηκα με μια σύνθεση μου. Η πρώτη φορά που ένιωσα σχετική πληρότητα είναι με τα «Ζωγραφικά Soundtracks» και τις «Συμφωνικές μινιατούρες». Και τώρα, σε φόρμα gesamtkunstwerke (λόγω και λιμπρέτου), o «MOBY DICK» μου παρέχει κάποιο κορεσμό. Το συναίσθημα δεν είναι ταραχή αλλά κενού. Δηλαδή όχι πληρότητας. Ίσως η πληρότητα να έβαζε τέλος στο έργο μου».

-Εμπνεόμενος από πίνακες 7 ζωγράφων τους… ντύσατε με μουσική . Πως αυτό;

«Έχω χρωστούμενα με κάποιες άλλες τέχνες που δεν ανέπτυξα αν και με έλκυαν. Η ζωγραφική με έχει πολλές φορές προβληματίσει να θέλω να τα παρατήσω όλα για να ζωγραφίσω . Στην ενορχήστρωση, είμαι σαφώς “κολορίστας”… Αφού δεν το έκανα ευθέως με τα πινέλα, το έκανα με την μουσική».

-Ο λόγος που επιλέξατε 7 ζωγράφους;

«Υπάρχει στο επτά μια μαγεία. Η Καμπάλα το λέει. Μια ισορροπία. Μια ακεραιότητα. Είναι πρώτος αριθμός, 7 μέρες η εβδομάδα , 7 οι νότες . Και σαν φόρμα σε χορταίνει “τόσο όσο”. Θα έγραφα ωστόσο εύκολα άλλες δύο εφτάδες».

-Υπήρξατε διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος και της Κρατικής Ραδιοφωνίας. Φέρατε καινοτομίες, συναντήσατε εμπόδια. Η εμπειρία σας ;

«Οι δημόσιες διοικητικές θέσεις, ακόμα και πολιτιστικού φορέα, έχουν τα χαρακτηριστικά της ματαιότητας κάθε πολιτικής θέσης. Είμαι περήφανος για το Τρίτο Πρόγραμμα που από 0,45% ακροαματικότητα το φτάσαμε στο 5,8%, πρώτο στην Ευρώπη και σήμερα δεν πέφτει κάτω από 3,5%.Δεν μπορώ να περηφανευτώ για τα υπόλοιπα προγράμματα όπου ενυπάρχει η τριπλή ουρά του διαβόλου, ήτοι οι ειδήσεις, οι διαφημίσεις και το ποδόσφαιρο, αν κι εκεί στο διάστημα των 18 μηνών που διεύθυνα, υπήρξε βελτίωση. Ελπίζω να μου δοθεί η ευκαιρία προσεχώς να πραγματοποιήσω το ανάλογο του Τρίτου και σε αυτά».

-Μαθητεύσατε δίπλα σε σπουδαία ονόματα ,έχετε ένα τεράστιο έργο και soundtrack ταινιών. Γιατί δεν δοκιμάσατε και στον ξένο κινηματογράφο;

«Αν είχα δύο ζωές ίσως το επιχειρούσα για δέκα χρόνια, ως εμπειρία. Όμως κατάλαβα ότι ο πολλαπλασιαστής του “εξωτερικού” είναι ποσοτικός και όχι υποχρεωτικά ποιοτικός. Η παιδεία, ναι , είναι ποιοτικός πολλαπλασιαστής και κανείς “έξω” αυξάνει την παιδεία του. Η τέχνη έχει τόπο και χρόνο. Στο εξωτερικό και τα δύο διαφθείρονται και αλλάζουν αυτό που θα έγραφες , ίσως προς το καλύτερο, ίσως προς το πουθενά και το ποτέ».

-Σε τι επίπεδο βρίσκονται τα μουσικά πράγματα στην εποχή μας; Υπάρχει έμπνευση;

«Δεν είναι καθόλου εμπνευσμένο το κοινό, ο τύπος και η βιομηχανία που μας στηρίζει. Οι δημιουργοί πολλοί ,καλοί και μεταξύ αυτών και σπουδαία ταλέντα. Η ομορφιά όμως γεννιέται στα μάτια του παρατηρητή. Ο καλλιτέχνης μπορεί και πρέπει να εκπαιδεύει το κοινό του. Μπορεί να μη τον ακολουθούν οι πάντες, αλλά γιατί θα έπρεπε; Εδώ ο Ιησούς έκανε τόσα θαύματα, σταυρώθηκε για ‘μας και αναστήθηκε, και μ’ όλα αυτά πάλι έπεισε λιγότερους από τους μισούς … Συγκριτικά λοιπόν, καλά τα πάμε και ‘μείς»!

-Ο Δημήτρης τι χαρακτήρας είναι; Εγώ γνώρισα έναν ευγενέστατο και γλυκύτατο άνθρωπο.

«Να ’στε καλά… Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους , βάζω τον απέναντι μου πάντα πάνω από εμένα, ακόμα και ένα παιδάκι. Σιχαίνομαι τα κάθε λογής lobies. Μόνο η έλλειψη φυσικής καλλιέργειας με κουμπώνει, και η καλλιέργεια αυτή είναι κάτι που ο απαίδευτος λαός διαθέτει- μέσω της παράδοσης-, αλλά συχνά ο πεπαιδευμένος δεν μπόρεσε να αποκτήσει με την αβίωτη πληροφόρηση. Η ανισότητα των ίσων με εξοργίζει όσο και η ισότητα των άνισων».

-Τελευταία σας δημιουργία που λόγω κορωναϊού σταμάτησε, αλλά θα την χαρούμε μετά, η θεαματική υπερπαραγωγή «MOBY DICK». Γιατί διαλέξατε αυτό το βιβλίο;

«Η ιδέα μού είχε μπει, όσο σπούδαζα ακόμη στην Αμερική, κατά σύμπτωση στο Nathaniel Hawthorne Cottage, που ήταν το σπίτι του συγγραφέα του βιβλίου και δάσκαλου, Ηerman Melville. Ενώ κάναμε μαθήματα σύνθεσης λοιπόν, στην διπλανή αίθουσα ο Melville πρωτοδιάβασε τον «MOBY DICK » . Εκεί ταύτισα το βιβλίο με την πιθανότητα μιας δικής μου σύνθεσης, όχι υποχρεωτικά μιούζικαλ. Το ξεκίνησα όσο είχα την έξαρση της μυασθένειας, και χάρις στην ενθάρρυνση του αδελφού μου Αντώνη ,από τον οποίο εξ άλλου πήρα το βιβλίο όταν ήμασταν παιδιά. Γι αυτό και του έχω αφιερώσει το έργο αυτό με πολλή αγάπη».

-Είστε δυνατός και τα καταφέρατε με την περιπέτεια υγείας σας … Η γνώμη σας γι’ αυτή την απρόσμενη πανδημία;

«Πολιτικός κόσμος και λαός αρίστευσαν. Θα τα καταφέρουμε, αρκεί να μην χαλαρώσουμε πριν την ώρα μας. Φοβάμαι τις πρώτες καλές ειδήσεις… Καλύτερα να μας τις κρύψουν. Παρακολουθώ την ελληνική ψυχολογία και νομίζω ότι πάμε για παγκόσμια πρωτιά σε συνέπεια και σωστή αντιμετώπιση. Προσοχή! Μέχρι τέλους»!

-Όταν «αναρρώσουμε» , θα απολαύσουμε , εκτός του «MOBY DICK”, και κάτι καινούργιο που δημιουργείτε τώρα;

«Εννοείται ότι θα έχω έτοιμο σύντομα και το επόμενο έργο, αλλά θα είναι ένα κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα».

Από την Έντυπη Έκδοση