Μεγάλη Παρασκευή: Ο συμβολισμός της ημέρας

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα απόλυτου πένθους για όλη την Χριστιανοσύνη, απόλυτης αργίας και νηστείας, η μέρα που γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος, όπου κορυφώνονται τα Πάθη του Χριστού και γίνεται η σταύρωση του Χριστού το ξημέρωμα τις ίδιας μέρας.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, οπότε και ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο. Από τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται ο επιτάφιος.

Το βράδυ πραγματοποιείται η Ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου, δηλαδή ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και ακολουθεί η περιφορά του επιταφίου. Λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της ημέρας δεν τελείται Θείας Λειτουργία ούτε ακόμη και η κατανυκτική Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Μεγάλη Παρασκευή – Έθιμα

Ένα από τα πιο συγκινητικά έθιμα της Μεγάλης Παρασκευής είναι η περιφορά του Επιταφίου με τον κόσμο να ακολουθεί την θρησκευτική πομπή, ψέλνοντας, ενώ κατά την επάνοδο του Επιταφίου στην εκκλησία ακούγεται το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο με την σφράγιση του τάφου του Ιησού. Σε πολλές περιοχές της χώρας τραγουδούν το μοιρολόι σήμερα «μαύρος ουρανός», ενώ φτιάχνουν στεφάνια και γιρλάντες από λουλούδια με τις οποίες στολίζουν τον Επιτάφιο.

Παραδοσιακά ο Επιτάφιος βγαίνει από την Εκκλησία για την περιφορά του στις 9 το βράδυ, ενώ σε πολλές περιοχές οι Επιτάφιοι συναντιούνται σε μεγάλες πλατείες ή στο κέντρο των πόλεων ή των χωριών. Σε πολλές περιοχές της χώρας καίνε τον Ιούδα, ένα ομοίωμα κατασκευασμένο από ξερά κλαδιά, ενώ τις στάχτες ρίχνουν στα μνήματα.

Ο κόσμος ραίνει τον Επιτάφιο με αρώματα σε ανάμνηση των μύρων με τα οποία οι μυροφόρες άλειψαν τον Ιησού. Ένας από τους πιο θεαματικούς Επιταφίους της χώρας είναι αυτός της Ύδρας με τον Επιτάφιο να μπαίνει μέσα στο νερό. Στα νεκροταφεία όλης της χώρας η Μεγάλη Παρασκευή γιορτάζεται με ιδιαίτερο τρόπο, με τα μνήματα ανθοστολισμένα, τους οικείους των νεκρών παρόντες και τον Επιτάφιο να περνά από όλο το νεκροταφείο.

Η πιο συγκλονιστική είναι η Ένατη Ώρα της Ημέρας κατά την οποία ο Ιησούς είπε Τετέλεσται. Είναι η ημέρα που οι Χριστιανοί πριν ξεκινήσουν ακουμπούν στα χείλη τους ξύδι σε ανάμνηση του όξου και της χολής με την οποία πότισαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον Χριστό στο Σταυρό. Στην Κρήτη βράζουν για παράδειγμα «σαλιγκάρια και πίνουν το σαν χολή ζουμί τους».

Την Μεγάλη Παρασκευή, πάνω από κάθε πόλη και χωριό της Ελλάδας κυριαρχεί ο ήχος της καμπάνας που μετρά τις ώρες μέχρι την επιστροφή του Ιησού στον ναό και την πρώτη υπόσχεση της χαρμόσυνης Ανάστασης.