Φ. Ζαγουρή: Η πρόληψη αποτελεί το κυριότερο όπλο στη μάχη με τον καρκίνο του Μαστού
«Μετά την ηλικία των 40 ετών και τουλάχιστον μέχρι τα 75 έτη, συνίσταται η ετήσια εκτέλεση της μαστογραφίας» τονίζει η Παθολόγος - Ογκολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής σχολής Αθηνών του ΕΚΠΑ
Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του Μαστού. Σύμφωνα με τα στοιχεία, 1 στις 8 Ελληνίδες θα εμφανίσει τη νόσο σε κάποια φάση της ζωής της, ενώ υπολογίζεται ότι συνολικά 4.500 γυναίκες στην Ελλάδα προσβάλλονται κάθε χρόνο από τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου.
Μιλώντας στη «Βραδυνή της Κυριακής», η Παθολόγος - Ογκολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής σχολής Αθηνών του ΕΚΠΑ, Φλώρα Ζαγουρή, αναλύει τη νόσο και υπογραμμίζει πως η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του Μαστού αποτελεί το κυριότερο όπλο για την αντιμετώπισή του.
Φλώρα Ζαγουρή
Τι είναι ο καρκίνος του Μαστού και πόσο σοβαρός είναι;
Ο καρκίνος του Μαστού αποτελεί τη συχνότερη κακοήθη νεοπλασία που διαγιγνώσκεται στο γυναικείο πληθυσμό παγκοσμίως. Χαρακτηριστικά, 1 στις 8 Ελληνίδες θα εμφανίσει τη νόσο σε κάποια φάση της ζωής της, ενώ υπολογίζεται ότι συνολικά 4,500 γυναίκες στη χώρα μας προσβάλλονται κάθε χρόνο από τον καρκίνο του μαστού. Η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία μέχρι τα 75 έτη. Πρόκειται για μία νόσο που χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη ετερογένεια και ευρύ φάσμα συμπεριφοράς μεταξύ των ασθενών. Αν και πιο σπάνιος, εμφανίζεται με πιο επιθετική μορφή στις νέες γυναίκες συγκριτικά με τις ηλικιωμένες, ενώ παράλληλα με 100 φορές μικρότερη συχνότητα εμφανίζεται και στον ανδρικό πληθυσμό.
Πού οφείλεται;
Πολλαπλοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου στον μαστό. Πιο συγκεκριμένα διακρίνονται επιδημιολογικοί παράγοντες όπως το γυναικείο φύλο και η ηλικία άνω των 55 ετών, γενετικοί παράγοντες όπως η ανίχνευση μεταλλάξεων στα γονίδια BRCA1 / BRCA2 και η παρουσία οικογενειακού και ατομικού ιστορικού καρκίνου του μαστού ή/και των ωοθηκών, ορμονικοί παράγοντες όπως η πρώιμη εμμηναρχή και η όψιμη εμμηνόπαυση, η ατεκνία ή η πρώτη τεκνοποίηση σε προχωρημένη ηλικία (>35 ετών), η παράλειψη του θηλασμού, οι προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης και η συνδυασμένη ορμονική θεραπεία υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση, και περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η έκθεση σε ακτινοβολία σε μικρότερη ηλικία, η κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα, η μειωμένη άσκηση και η παχυσαρκία. Η γνώση των παραπάνω παραγόντων οδηγεί στην αξιολόγηση των γυναικών υψηλού κινδύνου ώστε να παρακολουθούνται σχολαστικά, να αντιμετωπιστούν έγκαιρα αν νοσήσουν και να τροποποιήσουν ορισμένες συνήθειες της ζωής τους προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Προλαμβάνεται;
Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του Μαστού αποτελεί το κυριότερο όπλο μας για την αντιμετώπιση της νόσου. Καθώς ο καρκίνος του Μαστού στερείται σημείων και συμπτωμάτων στα αρχικά στάδια, η μαστογραφία είναι απαραίτητη εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Αντιθέτως, σε προχωρημένα στάδια ο καρκίνος του Μαστού μπορεί να εμφανιστεί ως ψηλαφητό μόρφωμα με διογκωμένους λεμφαδένες, έντονη ερυθρότητα, εισολκή και οροαιματηρή έκκριση από τη θηλή. Σε συνδυασμό με τη λήψη ενός λεπτομερούς ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, η ετήσια κλινική εξέταση και ψηλάφηση των μαστών αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό βήμα για την πρόληψη της νόσου. Επιπλέον, στο πλαίσιο του προληπτικού ελέγχου (screening) είναι απαραίτητη η απεικονιστική εξέταση των μαστών ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας. Πιο συγκεκριμένα, μετά την ηλικία των 40 ετών και τουλάχιστον μέχρι τα 75 έτη, συνιστάται η ετήσια εκτέλεση της μαστογραφίας. Για τις γυναίκες υψηλού κινδύνου, ο μαστογραφικός έλεγχος πρέπει να αρχίζει 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία που προσβλήθηκε το συγγενικό μέλος από καρκίνο του μαστού. Η υπερηχοτομογραφία θεωρείται συμπληρωματικό εργαλείο της μαστογραφίας, ιδίως σε νεαρές γυναίκες που εμφανίζουν πιο πυκνούς ως προς τη σύσταση μαστούς.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Σε περίπτωση ανίχνευσης ύποπτης και δυνητικά κακοήθους μάζας κατά τη ψηλάφηση και την απεικόνιση των μαστών, είναι απαραίτητη η διενέργεια βιοψίας για την κυτταρολογική και ιστολογική ταυτοποίηση και την οριστική διάγνωση της νόσου. Ανάλογα με το στάδιο, τη μοριακή ταξινόμηση του καρκίνου του μαστού και την ηλικία της γυναίκας, οι θεραπευτικές επιλογές διακρίνονται στις εξής: χειρουργική αντιμετώπιση, χορήγηση συστηματικής χημειοθεραπείας, μονοκλωνικών αντισωμάτων ή/και ορμονοθεραπείας, και ακτινοθεραπεία.
Η πρόγνωση του καρκίνου του μαστού σχετίζεται με το μέγεθος του όγκου, την παρουσία ή όχι διηθημένων λεμφαδένων και απομακρυσμένων μεταστάσεων καθώς και με το μοριακό προφίλ του όγκου (ορμονικοί υποδοχείς, μεταλλάξεις κλπ.). Σε συνδυασμό με την ηλικία της γυναίκας, τα παραπάνω στοιχεία καθορίζουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση καθώς και την πρόγνωση της νόσου.
Από την έντυπη έκδοση της «Βραδυνής της Κυριακής»