Γλυπτά του Παρθενώνα και Τουρκία το κύριο «μενού» Μητσοτάκη – Τζόνσον

Η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού να θέσει το πάγιο ελληνικό αίτημα, σε ύψιστο επίπεδο, ως «ζήτημα πρωτίστως αξιακό και πολιτικό», επανέφερε το κεφάλαιο της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην παγκόσμια επικαιρότητα.

Ικανοποιημένοι είναι στην κυβέρνηση από τις εντυπώσεις που άφησε η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Βρετανική πρωτεύουσα, αλλά και τις ουσιαστικές συζητήσεις που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον, οι οποίες περιείχαν μια πλατιά ατζέντα.

Σε μια συνάντηση που έγινε σε θερμό κλίμα, με τους δυο ηγέτες να ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις, πέρα από το επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μας, τη συζήτηση των δύο ανδρών απασχόλησε το Κυπριακό καθώς οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και η τουρκική προκλητικότητα.

Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε στον κ. Τζόνσον τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο επισημαίνοντας την προκλητικότητά της που δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας για διάλογο. Έναν διάλογο για τον οποίο η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη, όπως είπε ο πρωθυπουργός, με την προϋπόθεση τήρησης του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας, και του σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.

Κομβική θέση στη συζήτηση είχε και το Κυπριακό, καθώς η Βρετανία είναι εκ των χωρών που συμμετέχουν στις διασκέψεις. Ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε για την αδιαλλαξία και την επιθετικότητα της Τουρκίας, με νέες παράνομες ενέργειες και απειλές, στα Βαρώσια και τις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εξήγησε πως η ακύρωση των παράνομων τουρκικών μεθοδεύσεων στα Βαρώσια, αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την ευόδωση των, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα Ηνωμένων Εθνών, προσπαθειών επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Επανέλαβε επίσης την πάγια θέση της Ελλάδας για την επίλυση του Κυπριακού και απέρριψε κατηγορηματικά τη λύση των δυο κρατών, χαρακτηρίζοντας την απαράδεκτη και ότι δεν μπορεί να αποτελέσει αφετηρία διαπραγματεύσεων.

Επίσης οι δυο ηγέτες προέβησαν σε επισκόπηση των διμερών σχέσεων και συζήτησαν τις προοπτικές εμβάθυνσης της συνεργασίας των δύο χωρών. Παράλληλα, για τις σχέσεις ΕΕ - Ηνωμένου Βασιλείου, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνέχεια του διαλόγου μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε. για το Πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία και υπογράμμιαε την ανάγκη εφαρμογής του Πρωτοκόλλου στα πλαίσια των δεσμεύσεων του Ηνωμένου Βασιλείου που απορρέουν από τη Συμφωνία αποχώρησης από την Ε.Ε.

Αυτό που τράβηξε περισσότερο το ενδιαφέρον από τη συνάντηση είναι ότι στο ύψιστο επίπεδο ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε στον κ. Τζόνσον το πάγιο αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα σημειώνοντας ότι πλέον έχει έρθει η ώρα για την ικανοποίηση του δίκαιου ελληνικού αιτήματος και την αποκατάσταση του μνημείου στην ολότητά του στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Ο κ. Τζόνσον, όπως ήταν αναμενόμενο, σύμφωνα με πληροφορίες επανέλαβε την πάγια βρετανική θέση ότι το ζήτημα των Γλυπτών αφορά τους επιτρόπους του Βρετανικού Μουσείου και όχι την Κυβέρνησή του. Το γεγονός ότι ζητήθηκε από τον κ. Τζόνσον το αίτημα της επιστροφής έχει και μια ιδιαίτερη πλευρά.

Το 1986 η Μελίνα Μερκούρη, η Ελληνίδα Υπουργός Πολιτισμού τότε προσκλήθηκε από τον Μπόρις Τζόνσον στην Oxford Union για να μιλήσει για το θέμα καθώς εκείνη την εποχή ήταν ένθερμος υποστηρικτής της επιστροφής των γλυπτών.

Σε αυτό που ποντάρει η ελληνική πλευρά είναι η υποστήριξη της κοινής γνώμης. Και αυτό το πέτυχε ο κ. Μητσοτάκης σε συνεντεύξεις του σε μεγάλα Βρετανικά ΜΜΕ. Όπως δήλωσε στην εφημερίδα «Financial Times» «είναι ένα θέμα πολύ υψηλού ενδιαφέροντος για μένα και όχι απλώς μια υποσημείωση στην επίσκεψή μου στο Ηνωμένο Βασίλειο». Και τόνισε: «Αν βρισκόμουν στη θέση του Πρωθυπουργού Johnson και σκεφτόμουν “έξω από το κουτί” όσον αφορά την “Παγκόσμια Βρετανία” και την υποστήριξη αυτής της ιδέας, μιας Βρετανίας που διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στον κόσμο την εποχή μετά το Brexit, θα ήταν μία πολύ μεγάλη επίδειξη δημόσιας διπλωματίας εάν προσέγγιζε το ζήτημα από μία διαφορετική οπτική γωνία».