Στους Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Ρόμπινσον το Νόμπελ Οικονομίας

Στους οικονομολόγους Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Ρόμπινσον απονέμεται το φετινό Νόμπελ Οικονομίας, όπως ανακοινώθηκε τη Δευτέρα (14.10).

Το Νόμπελ Οικονομίας απονέμεται στους τρεις οικονομολόγους «για έρευνες σχετικά με τον τρόπο που οι θεσμοί διαμορφώνουν και επηρεάζουν την ευημερία».

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2024 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel to Daron Acemoglu, Simon Johnson and James A. Robinson “for studies of how institutions are formed and affect prosperity.”… pic.twitter.com/tuwIIgk393

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 14, 2024

Ειδικότερα, όπως αναφέρει το δελτίο Τύπου της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών: «Οι φετινοί βραβευθέντες απέδειξαν τη σημασία των θεσμών για την ευημερία μιας χώρας. Κοινωνίες με αδύναμο κράτος δικαίου και θεσμούς που εκμεταλλεύονται τον πληθυσμό δεν δημιουργούν ανάπτυξη ή αλλαγή προς το καλύτερο. Η έρευνα των βραβευθέντων μας βοηθά να καταλάβουμε το γιατί».

«Οι τρεις βραβευθέντες παρείχαν νέες πληροφορίες σχετικά με το γιατί εντοπίζονται τεράστιες διαφορές στους δείκτες ευημερίας μεταξύ των κρατών. Μία σημαντική εξήγηση είναι οι σημαντικές διαφορές στη δομή των κοινωνικών θεσμών. Εξετάζοντας τα διάφορα πολιτικά και οικονομικά συστήματα κατάφεραν να αναδείξουν μια σχέση μεταξύ θεσμών και ευημερίας. Έχουν επίσης αναπτύξει θεωρητικά εργαλεία που μπορούν να εξηγήσουν γιατί οι διαφορές στους θεσμούς εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά και το πώς οι θεσμοί μπορούν να αλλάξουν» σημειώνεται ακόμα.

Όπως εξηγείται από την Ακαδημία, το μοντέλο των βραβευθέντων για την εξήγηση των συνθηκών υπό τις οποίες διαμορφώνονται και αλλάζουν οι πολιτικοί θεσμοί έχει τρεις συνιστώσες:

• Το πρώτο είναι η σύγκρουση σχετικά με τον τρόπο κατανομής των πόρων και το ποιος κατέχει την εξουσία λήψης αποφάσεων σε μια κοινωνία (η ελίτ ή οι μάζες)
• Το δεύτερο είναι ότι οι μάζες έχουν μερικές φορές την ευκαιρία να ασκήσουν εξουσία κινητοποιώντας και απειλώντας την κυρίαρχη ελίτ- η εξουσία σε μια κοινωνία είναι επομένως κάτι περισσότερο από την εξουσία λήψης αποφάσεων
• Το τρίτο είναι το πρόβλημα της δέσμευσης, το οποίο σημαίνει ότι η μόνη εναλλακτική λύση είναι να παραδώσει η ελίτ την εξουσία λήψης αποφάσεων στο λαό.