Ξεπέρασαν ήδη τους 50.000 οι ασφαλισμένοι του νέου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), που έκανε πρεμιέρα φέτος και προβλέπει τη δημιουργία «ατομικών κουμπαράδων».

Με βάση τις εκτιμήσεις, ο αριθμός αυτός θα φτάσει τις 80.000 μέχρι το τέλος του έτους, και θα αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, καθώς στο Ταμείο ασφαλίζονται οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας. Να σημειωθεί εδώ ότι δικαίωμα εθελοντικής ασφάλισης στο ΤΕΚΑ θα αποκτήσουν από το 2023, και νυν εργαζόμενοι που είναι κάτω των 35 ετών. Στον αντίποδα, οι αλλαγές δεν αφορούν μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενους και συνταξιούχους, για τους οποίους διατηρείται το παλαιό σύστημα Επικουρικής Ασφάλισης.

«Το πιο σημαντικό στοιχείο του νέου συστήματος είναι η έννοια του “ατομικού κουμπαρά” και ο ίδιος ο νέος θα έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον να επιδιώξει να μην εργαστεί καθόλου στην “γκρίζα Oικονομία”», τόνισε ο πρωθυπουργός κατά τη συζήτηση που είχε με εργαζόμενους νέους στην εκδήλωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Όπως υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το νέο σύστημα «ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να βλέπει μέσα από την εφαρμογή MyTEKA αυτόν τον κουμπαρά να γεμίζει μήνα-μήνα, χρόνο-χρόνο», χάρη και στη διαφανή ψηφιακή υποδομή που επιτρέπει στους ασφαλισμένους να ελέγχουν συνεχώς τον «ατομικό κουμπαρά» τους.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό, με την εφαρμογή MyTEKA οι ασφαλισμένοι θα έχουν πρόσβαση στον ατομικό τους λογαριασμό. Και με βάση το χρονοδιάγραμμα, εντός του 2023 πρόκειται να αναπτυχθεί το βασικό επενδυτικό προϊόν. Ουσιαστικά, και σε αντίθεση με το υφιστάμενο διανεμητικό σύστημα, όπου οι εισφορές των νέων διοχετεύονται στην πληρωμή των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, το ΤΕΚΑ φροντίζει για την αποταμίευση και επένδυση των επικουρικών ασφαλιστικών κρατήσεων. Αυτό γίνεται μέσω του «ατομικού κουμπαρά» που αποκτούν οι ασφαλισμένοι. Δημιουργείται κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα μεγάλο αποθεματικό που, μέσω ποικίλων επενδύσεων και ανάλογα με το επενδυτικό προφίλ που επιλέγεται, θα μεγενθύνει τα οφέλη των ασφαλισμένων κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου. Το σύστημα παρέχει ταυτόχρονα θετικά αντικίνητρα κατά της αδήλωτης εργασίας, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν προσωπικό όφελος να μην χάνουν εισφορές οι οποίες θα προστίθενται στον «ατομικό κουμπαρά» τους.

«Οι “ατομικοί κουμπαράδες” για τους νέους, στις επικουρικές συντάξεις, είναι μία ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση. Είναι ένα άνοιγμα του κράτους προς τους νέους, ιδιαίτερα τους νέους εργαζομένους», τόνισε κατά την παρουσίαση του νέου συστήματος ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης. «Με βάση την εμπειρία χωρών που έχουν ώριμα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, εκτιμάται ότι οι συντάξεις του νέου συστήματος θα είναι σημαντικά υψηλότερες από αυτές του υφιστάμενου», σημείωσε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου.

Να σημειωθεί ότι το ύψος των εισφορών στο Επικουρικό Ταμείο διαμορφώνεται σε ποσοστό 3% για τον εργοδότη και 3% για τον εργαζόμενο. Αναγκαία προϋπόθεση για τη θεμελίωση δικαιώματος επικουρικής σύνταξης είναι η έκδοση κύριας σύνταξης και η συμπλήρωση 15 ετών Επικουρικής Ασφάλισης. Σημαντική αλλαγή είναι ότι στις περιπτώσεις που δεν θεμελιώνεται δικαίωμα επικουρικής σύνταξης οι καταβληθείσες εισφορές επιστρέφονται σε πραγματική αξία στον ασφαλισμένο κατά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.

Και… επενδυτές οι νέοι ασφαλισμένοι

«Εγγυημένες» είναι οι εισφορές των ασφαλισμένων. Πρακτικά το κράτος εγγυάται πως, σε κάθε περίπτωση, όταν συνταξιοδοτηθούν οι ασφαλισμένοι του νέου συστήματος θα πάρουν κατ’ ελάχιστο τις εισφορές τους, λαμβάνοντας υπόψη και τον πληθωρισμό. Με το νέο σύστημα οι εισφορές θα επενδύονται σε ευρέως διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια μετοχικών, ομολογιακών και καταθετικών επενδυτικών προϊόντων. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΕΚΑ, το οποίο φέρει και την τελική ευθύνη των επενδύσεων, συνεπικουρούμενο από την Επενδυτική Επιτροπή του Ταμείου είναι αυτό που θα χαράσσει την στρατηγική.

Στους ασφαλισμένους θα προσφέρεται ένα βασικό συνταξιοδοτικό – επενδυτικό προϊόν (default), που θα συνδυάζει το κατάλληλο μείγμα κινδύνου, απόδοσης και ασφάλειας, για όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου. Το χαρτοφυλάκιο αυτό, θα έχει δομή κύκλου ζωής, κάτι που σημαίνει πως η σύνθεσή του θα διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία του κάθε ασφαλισμένου. Ουσιαστικά, θα αντιστοιχεί σε σύνθεση με υψηλότερο ρίσκο για τους νεότερους σε ηλικία ασφαλισμένους, το οποίο βαθμιαία θα μειώνεται όσο θα πλησιάζει η ηλικία συνταξιοδότησης. Στους ασφαλισμένους θα προσφέρονται και άλλα συνταξιοδοτικό – επενδυτικά προϊόντα, επίσης με δομή κύκλου ζωής αλλά με διαφορετικό προφίλ ρίσκου, για αυτούς που θέλουν μόνοι τους να επιλέξουν τη διαβάθμιση του ρίσκου που επιθυμούν να αναλάβουν. Ο ασφαλισμένος θα κατατάσσεται αυτομάτως στο default χαρτοφυλάκιο και θα μπορεί μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας να επιλέξει διαφορετικό χαρτοφυλάκιο ή συνδυασμό χαρτοφυλακίων. Μάλιστα, αν το επιθυμεί ο ασφαλισμένος, θα έχει τη δυνατότητα να μεταβάλει το χαρτοφυλάκιό του κάθε τρία χρόνια. Πάντως, η σύσταση του ΤΕΚΑ προς τους ασφαλισμένους θα είναι να εμπιστευτούν τους επαγγελματίες διαχειριστές του Ταμείου και να παραμείνουν στο default χαρτοφυλάκιο, καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου. Στην πράξη η επενδυτική λειτουργία του Ταμείου θα αναπτυχθεί σταδιακά σε τρεις φάσεις. Ειδικότερα:

1. Κατά την πρώτη μεταβατική περίοδο οι επενδύσεις των εισφορών των ασφαλισμένων επενδύονται σε χρηματο-οικονομικά προϊόντα πολύ χαμηλού κινδύνου.
2. Κατά τη δεύτερη περίοδο θα προσφέρεται στους ασφαλισμένους μόνο το default χαρτοφυλάκιο, με επενδύσεις σε ένα διευρυμένο και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο αξιογράφων, το οποίο θα έχει δομή κύκλου ζωής. Στην πράξη, σε αυτή τη φάση όλοι οι ασφαλισμένοι θα έχουν τον ίδιο τύπο χαρτοφυλακίου λόγω του ομοιόμορφου/παραπλήσιου της ηλικίας τους.
3. Κατά την τρίτη περίοδο (από τις αρχές 2025 και πέρα), μετά και την προσθήκη των προαιρετικά ασφαλισμένων στο ΤΕΚΑ (γεννηθέντων μετά την 1/1/1987), η δομή κύκλου ζωής στο default χαρτοφυλάκιο θα αποκτήσει και λειτουργική διάσταση. Δηλαδή, τα χαρτοφυλάκια των ασφαλισμένων θα διαφοροποιούνται στο επίπεδο ρίσκου ανάλογα με την ηλικία τους. Ταυτόχρονα, θα προσφερθούν στους ασφαλισμένους και άλλα κατάλληλα διαμορφωμένα συνταξιοδοτικά/επενδυτικά προϊόντα διαβαθμισμένου ρίσκου για όσους επιθυμούν να επιλέγουν και να ρυθμίζουν μόνοι τους το επίπεδο κινδύνου των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεών τους.