Η οικονομική ατζέντα της επομένης των εκλογών

Κρίσιμοι σταθμοί και επιλογές, που θα επηρεάσουν όλο το φάσμα της Οικονομίας, από τα δημοσιονομικά και την ανάπτυξη μέχρι τη φορολογία και τα εισοδήματα, θα τρέξουν από τον τρέχοντα μήνα έως το τέλος του χρόνου.

Η ατζέντα περιλαμβάνει κρας-τεστ στον προϋπολογισμό, ενεργοποίηση των νέων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας, που θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο για το είδος και την έκταση των φοροελαφρύνσεων και των κοινωνικών παροχών τα επόμενα χρόνια, νέες κυβερνητικές παρεμβάσεις στη φορολογία και στις ΔΕΚΟ, και «κλείδωμα» του κοινωνικού πακέτου για το 2025.

Τα χρονικά ορόσημα στο πεδίο της Οικονομίας είναι τα ακόλουθα:

15 Ιουνίου. Τεστ για την πορεία του προϋπολογισμού. Το υπουργείο Οικονομικών θα έχει μέσα στο μήνα σαφή εικόνα για την εξέλιξη των δαπανών και των εσόδων του προϋπολογισμού στο πρώτο εξάμηνο του έτους, και θα είναι σε θέση να κάνει ασφαλείς εκτιμήσεις για το πού θα καθίσει ο πήχης για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2024. Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες, η μέχρι σήμερα θετική πορεία των εσόδων, με υπερεισπράξεις άνω του 1 δισ. ευρώ, διασφαλίζει την επίτευξη του στόχου και δεν αποκλείεται η χρονιά να κλείσει με καλύτερα δημοσιονομικά αποτελέσματα. Πάντως, οι ίδιοι παράγοντες σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν ότι οποιοδήποτε υπερπλεόνασμα δεν πρόκειται να μοιραστεί σε έκτακτες παροχές και εισοδηματικές ενισχύσεις, αλλά θα συμβάλει στην ταχύτερη μείωση του Χρέους και θα αποτελέσει εφαλτήριο για τις δημοσιονομικές επιδόσεις του επόμενου έτους.

21 Ιουνίου. Κατευθυντήριες γραμμές Koμισιόν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ανακοινώσει τις αλά καρτ συστάσεις ανά χώρα για τη δημοσιονομική πολιτική το 2025, με πλοηγό τους νέους κανόνες και τους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας. Όπως επισημαίνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, το κέντρο βάρους για τη δημοσιονομική προσαρμογή μετατοπίζεται από το πρωτογενές πλεόνασμα, στη συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, ο οποίος δεν θα μπορεί να ξεπερνά ένα ορισμένο ποσοστό, που όλα δείχνουν ότι θα είναι στην περιοχή 2,6%-3%, πράγμα που για την Ελλάδα σημαίνει επιπλέον δαπάνες της τάξης των 2,6 έως 3 δισ. ευρώ. Σε περίπτωση που ο ρυθμός αύξησης των δαπανών είναι χαμηλότερος από το πλαφόν θα απελευθερώνεται ανάλογος δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετες ενισχύσεις στα νοικοκυριά, ενώ αν ξεπερνά τα ανώτατο όριο θα αφαιρείται χώρος από τα επόμενα έτη. Αν η υπέρβαση ξεπερνά το 0,3% του ΑΕΠ για ένα έτος ή 0,6% σωρευτικά, η Ε.Ε. θα μπορεί να θέσει το κράτος-μέλος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Υπενθυμίζεται ότι για το 2024 ο πήχης για το ρυθμό αύξησης των πρωτογενών δαπανών έχει τοποθετηθεί στο 2,6%.

Επίσης, η απαιτούμενη μείωση Χρέους δεν θα είναι ίδια για όλους, αλλά θα υπολογίζεται το ύψος του Χρέους κάθε κράτους. Για χώρες με χρέος πάνω από το 90% του ΑΕΠ, όπως η Ελλάδα, η ετήσια μείωση του Χρέους θα είναι κατά μέσο όρο 1%. Την ίδια ώρα «χαλαρώνει ο κορσές» για τα ελλείμματα, και στην περίπτωση της Ελλάδας το ανώτατο όριο από 0,5%-0,7% του ΑΕΠ που είναι σήμερα, ανεβαίνει στο 1,5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, το έλλειμμα στη χώρα μας θα διαμορφωθεί φέτος στο 1,3% του ΑΕΠ από 2,3% το 2023, δηλαδή θα είναι χαμηλότερο από το όριο που έχει τεθεί.

30 Ιουνίου. Κληρώνει για το ΦΠΑ στον καφέ. Οι εκρηκτικές ανατιμήσεις στον καφέ βάζουν στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου τη διατήρηση του μειωμένου συντελεστή 13% για ένα ακόμα εξάμηνο έως το τέλος του έτους, προκειμένου να αποφευχθούν νέες αυξήσεις στη λιανική τιμή που θα επιβαρύνουν τους καταναλωτές. Το μέτρο αφορά τόσο τον σερβιριζόμενο καφέ όσο και την πώληση σε πακέτο ή την κατανάλωση «στο χέρι» και έχει περιορισμένο δημοσιονομικό κόστος, κάτω από 77 εκατ. ευρώ.

Ιούνιος – Ιούλιος. Φοροαπαλλαγές και ανατροπές σε ΔΕΚΟ. Δύο νομοσχέδια που θα προβλέπουν φορολογικά κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και νέο μοντέλο λειτουργίας των ΔΕΚΟ, αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών, μέσα στο καλοκαίρι. Ειδικότερα, οι νέες ρυθμίσεις θα προβλέπουν:

– Ενίσχυση και διεύρυνση των φοροεκπτώσεων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που θα ανοίξουν το δρόμο για ένταξη στα προγράμματα επιχορήγησης του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, φορολογικά μπόνους για επιλεγμένες δαπάνες σε Πράσινη Οικονομία, Ενέργεια και Ψηφιοποίηση, και ενισχύσεις από το ΕΣΠΑ και την Αναπτυξιακή Τράπεζα, για τις επιχειρήσεις που καινοτομούν.

– Αναδιάρθρωση του καθεστώτος λειτουργίας των ΔΕΚΟ του Υπερταμείου, με την εφαρμογή «συνταγής» ΔΕΗ. Στόχος είναι η απελευθέρωση των προμηθειών, με διάφανα και αντικειμενικά κριτήρια, η ενίσχυση της ευελιξίας και η επιτάχυνση των διαδικασιών για προσλήψεις, ιδίως σε εξειδικευμένο και στελεχικό προσωπικό.

Σεπτέμβριος – Οκτώβριος. Αποκαλυπτήρια για Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα – Προσχέδιο νέου Προϋπολογισμού. Έως τις 20 Σεπτεμβρίου, η ελληνική κυβέρνηση θα καταθέσει στην Κομισιόν το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα της περιόδου 2025-2028, όπου θα αποτυπώνονται οι στόχοι για τις πρωτογενείς δαπάνες, τα πρωτογενή πλεονάσματα και το Δημόσιο Χρέος, με βάση το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, και θα δίνεται στίγμα για τις κινήσεις σε κρίσιμους και ευαίσθητους τομείς, όπως το κοινωνικό κράτος, η φορολογία και τα εισοδήματα. Στη συνέχεια, μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου θα πάρει το δρόμο για τη Βουλή ττο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2025, που θα ενσωματώνει τις προβλέψεις για ανάπτυξη 2,6%, πρωτογενή πλεονάσματα 2,1% του ΑΕΠ, αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2% και περαιτέρω υποχώρηση του Δημοσίου Χρέους στο 146,3% του ΑΕΠ.

Στο προσχέδιο θα αποτυπώνονται οι παροχές και ελαφρύνσεις, ύψους 870 εκατ. ευρώ, που θα εφαρμοστούν από το 2025, και στις οποίες περιλαμβάνονται αυξήσεις 2,5% στις συντάξεις, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, πλήρης κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος για 600.00 ελεύθερους επαγγελματίες, αύξηση του στεγαστικού επιδόματος για τους φοιτητές, αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομές, και μόνιμη επιστροφή ΕΦΚ στους αγρότες.