Πώς θα «κλειδώσετε» εκπτώσεις από 10% έως και 90% στον ΕΝΦΙΑ

Εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες με ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ ολόκληρο το 2024, θα έχουν διπλάσια έκπτωση στο φόρο, 20% από 10%, αλλά για να την κερδίσουν θα πρέπει το αργότερο έως το τέλος Ιανουαρίου να εισέλθουν στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ, να επιλέξουν τον Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), που αντιστοιχεί στην ασφαλισμένη κατοικία, και να τον συσχετίσουν με τον αριθμό του αντίστοιχου ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

Αν στην ίδια κατοικία αντιστοιχούν περισσότερα ασφαλιστήρια συμβόλαια επαναλαμβάνουν τη διαδικασία για κάθε αριθμό συμβολαίου, ενώ σε περίπτωση που υπάρχουν άλλες ασφαλισμένες κατοικίες ακολουθούν την ίδια διαδικασία για κάθε κατοικία. Αν υπάρχουν και άλλα πρόσωπα που έχουν δικαίωμα στην ασφαλισμένη κατοικία (συνιδιοκτήτες, επικαρπωτές κ.ά.), δηλώνουν τα ΑΦΜ τους, για να ενημερωθούν από την ΑΑΔΕ και να προχωρήσουν οι ίδιοι σε υποβολή αίτησης μέσω της πλατφόρμας με τους δικούς τους κωδικούς.

Μετά την υποβολή της αίτησης η ασφαλιστική εταιρία επιβεβαιώνει την αντιστοίχιση της ασφαλισμένης κατοικίας με τον αριθμό του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και η ΑΑΔΕ θα διασταυρώσει τα στοιχεία που θα αποστείλουν οι ασφαλιστικές εταιρίες έως τις 10 Ιανουαρίου, για να διαπιστώσει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την έκπτωση 20% η οποία υπολογίζεται στο συνολικό ποσό του κύριου και του «συμπληρωματικού» φόρου που επιβάλλεται όταν η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ και προσαυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης με ΕΝΦΙΑ ύψους 400 ευρώ θα γλιτώσει 80 ευρώ από 40 ευρώ πέρσι, για ΕΝΦΙΑ 500 ευρώ το όφελος θα είναι 100 ευρώ από 50 ευρώ, και για ΕΝΦΙΑ ύψους 1.000 ευρώ η έκπτωση αυξάνεται στα 200 ευρώ από 100 ευρώ. Σε περίπτωση που η διάρκεια της ασφάλισης είναι μικρότερη του ενός έτους, η μείωση του ΕΝΦΙΑ προσαρμόζεται αναλογικά, και συγκεκριμένα για 9 μήνες ανέρχεται σε 7,5%, για έξι μήνες σε 5% και για τρεις μήνες σε 2,5%, ενώ δεν ισχύει καμία μείωση για κατοικίες που έχουν ασφαλιστεί για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών το χρόνο.

Ασφαλιστικές προϋποθέσεις

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ αφορά μόνο το ασφαλισμένο κτίσμα και όχι το σύνολο της ακίνητης περιουσίας, και χορηγείται εφόσον:

• Οι κατοικίες είναι ασφαλισμένες για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρες σε ασφαλιστική επιχείρηση εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων που τηρείται στη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος.
• Η ασφάλιση καλύπτει το σύνολο της αξίας της κατοικίας, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου που δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Ως αξία του ακινήτου λαμβάνεται υπόψη η αξία κύριων και βοηθητικών χώρων του κτίσματος ή των κτισμάτων.

Για τους ιδιοκτήτες ασφαλισμένων κατοικιών αντικειμενικής αξίας άνω των 500.000 ευρώ η έκπτωση παραμένει στο 10%, ενώ όσοι δεν ασφαλίσουν τις κατοικίες τους έναντι φυσικών καταστροφών μέχρι την 1η Ιουνίου 2025, δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος για ζημιές από ακραία φυσικά φαινόμενα.

Τροποποιήσεις με αναδρομική ισχύ

Την ίδια ώρα, το λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ μπορούν να «ξεφουσκώσουν» κατά 20% έως και 90% οι φορολογούμενοι με λάθη, κενά η παραλείψεις στα στοιχείων των ακινήτων τους υποβάλλοντας έως το τέλος Ιανουαρίου τροποποιητικές δηλώσεις Ε9, με δυνατότητα, μάλιστα, διορθώσεων αναδρομικά από το 2010. Ο έλεγχος στην εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης θα πρέπει να επικεντρωθεί σε σημεία που κοστίζουν ακριβά και τα οποία αφορούν:

1. Αναγραφή βοηθητικών χώρων ως κύριων, που έχει σαν αποτέλεσμα να χαθεί η έκπτωση 90% σε σχέση με το φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης.
2. Υπόγειες επιφάνειες ακινήτων που δηλώνονται ως χώροι κύριας χρήσης.
3. Δήλωση του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα μαζί με τους κύριους χώρους του ακινήτου.
4. Αναγραφή περισσότερων τετραγωνικών μέτρων για τις επιφάνειες των κύριων ή και των βοηθητικών χώρων.
5. Μη συμπλήρωση του αριθμού του ορόφου, οπότε λαμβάνεται υπόψη ο υψηλότερος συντελεστής του φόρου, που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο.
6. Αναγραφή του έτους αποπεράτωσης του ακινήτου και όχι του έτους έκδοσης της οικοδομικής άδειας. Η παλαιότητα του ακινήτου απομειώνει την τιμή ζώνης και περιορίζει το ποσό του φόρου.
7. Μη αναγραφή ή λανθασμένη αναγραφή εμπράγματου δικαιώματος (πλήρης ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία).
8. Μη αναγραφή του ποσοστού συνιδιοκτησίας, με αποτέλεσμα να υπολογίζεται κυριότητα 100%, με υποχρέωση καταβολής ολόκληρου του ποσού του φόρου.
9. Παράλειψη συμπλήρωσης των σχετικών κωδικών του εντύπου για κτίσματα κενά, ημιτελή και μη ηλεκτροδοτούμενα ή ηλεκτροδοτούμενα, με εργοταξιακό ρεύμα που οδηγεί σε απώλεια της έκπτωσης 60% στο ποσό του φόρου.
10. Μη αναγραφή γεωργικού κτίσματος ή αποθήκης ή επαγγελματικής στέγης σε αγροτεμάχιο, οπότε θεωρείται ότι είναι κατοικία και ο φόρος πενταπλασιάζεται.

«Αυτόματες» εκπτώσεις και απαλλαγές

Με «κούρεμα» 50% ή και χωρίς φόρο θα είναι τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ που θα λάβουν εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά τα οποία πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, χωρίς να χρειασθεί να προβούν σε καμία ενέργεια. Αναλυτικότερα:

• Μείωση 50% θα έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων εφόσον:

1. Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα τελευταίου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τα 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος.
2. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματά της ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος ή συμβιών και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένων υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ. και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή συμβιούντα ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο, τον ή την σύζυγό του ή συμβιούντα και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

• Πλήρη απαλλαγή θα έχουν τα νοικοκυριά με τρία εξαρτώμενα τέκνα και άνω, καθώς και όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

1. Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος.
2. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

Σημειώνεται ότι λιγότερο φόρο θα κληθούν να πληρώσουν και όσοι μέσα στο 2024 πούλησαν ή μεταβίβασαν ακίνητα με γονική παροχή, δωρεά και κληρονομιά, καθώς περιορίστηκε η φορολογητέα αξία της περιουσίας τους, ενώ αμετάβλητο παραμένει το ποσό του φόρου για όσους δεν είχαν καμία αλλαγή στην περιουσιακή τους κατάσταση το 2024, δηλαδή δεν απέκτησαν η δεν μεταβίβασαν ακίνητα.

Οι χαμένοι

Βαρύτερος θα είναι ο λογαριασμός για τους φορολογούμενους που μέσα στο 2024:

• Απέκτησαν ακίνητα με αγορά, γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά.
• Απέκτησαν εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα (πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία).
• Τακτοποίησαν αυθαίρετους χώρους.
• Δήλωσαν στους δήμους μεγαλύτερη επιφάνεια ακινήτων σε σχέση με το Ε9.

Ποιοι πρέπει να υποβάλουν νέα δήλωση

Οι φορολογούμενοι με μεταβολές στην περιουσιακή τους κατάσταση το 2024, θα πρέπει μέχρι το τέλος Ιανουαρίου να προχωρήσουν σε αλλαγές στο έντυπο Ε9 με βάση τις οποίες θα υπολογισθεί ο ΕΝΦΙΑ του 2025, προκειμένου να αποφύγουν έξτρα χρεώσεις και περιπέτειες με την Εφορία. Υποχρέωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης Ε9 έχουν οι φορολογούμενοι που απέκτησαν η μεταβίβασαν ακίνητα την περσινή χρονιά, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί η εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης. Αντίθετα, καμία κίνηση δεν χρειάζεται να κάνουν όσοι υπέβαλαν δηλώσεις μεταβιβάσεων, δωρεών ή γονικών παροχών ψηφιακά μέσω της εφαρμογής myProperty, αφού στις περιπτώσεις αυτές οι αλλαγές στην ακίνητη περιουσία τους πέρασαν στο Ε9 αυτόματα από την ΑΑΔΕ. Ειδικότερα, τροποποιήσεις στις δηλώσεις Ε9 θα πρέπει να υποβάλουν οι φορολογούμενοι που μέσα στο 2024:

• Απέκτησαν με αγορά, κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή ακίνητα πάσης φύσεως, όπως κτίσματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια και άλλες εκτάσεις, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η αξία της περιουσίας τους. Τα νέα στοιχεία θα πρέπει να δηλωθούν στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου διογκώνοντας το λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.
• Πούλησαν ή μεταβίβασαν στα παιδιά τους ή σε συγγενικά πρόσωπα ακίνητα και οι οποίοι θα πρέπει να τα διαγράψουν από το έντυπο. Είναι προφανές ότι για αυτούς το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ για το 2025 θα είναι ελαφρύτερο.
• Είχαν μεταβολές στα εμπράγματα δικαιώματα, όπως είδος και ποσοστό κυριότητας και επικαρπία.
• Είχαν μεταβολές στην ακίνητη περιουσία τους που δεν οφείλονται σε αγορά ακινήτου, όπως η μετατροπή ημιυπαίθριων σε χώρους κύριας χρήσης της κατοικίας, η νομιμοποίηση αυθαιρέτου κτίσματος, η ανέγερση, η αποπεράτωση και η κατεδάφιση κτίσματος, η αύξηση της επιφάνειας υφιστάμενου κτίσματος με προσθήκες κ.λπ.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής αρχικής δήλωσης στοιχείων ακινήτων επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ, αλλά το πρόστιμο δεν ισχύει για τις αρχικές εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων που υποβάλλονται μέχρι την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.

*Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»