«Πέθανε στα χέρια μας»

Οι διασώστες που επιχείρησαν μετά το σεισμό της Αλβανίας εξηγούν στη «Βραδυνή της Κυριακής» πώς έσωσαν μία γυναίκα από βέβαιο θάνατο, αλλά και γιατί δεν κατάφεραν να σώσουν άλλους εφτά.

Του Φάνη Καραμπατσάκη

«Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών», κοινώς ΕΜΑΚ. Στην Αθήνα απαρτίζεται από 93 καλά εκπαιδευμένους πυροσβέστες που εδρεύουν στον Ασπρόπυργο. Είναι η 1η Μονάδα της χώρας, η οποία καλείται κυρίως για τον εντοπισμό αγνοούμενων και τη διάσωση εγκλωβισμένων μετά από κάθε είδους φυσική καταστροφή ή ακόμη και σε διαλυμένα αυτοκίνητα από τροχαία. Οκτώ ώρες μετά τον καταστροφικό σεισμό της Αλβανίας, το συντονιστικό κέντρο των Βρυξελλών έστειλε επείγον σήμα στην Υπηρεσία για βοήθεια. Παρότι ήταν άυπνοι μετά τις εξαντλητικές επιχειρήσεις στην πλημμυρισμένη Κινέττα, 26 διασώστες πήραν τον εξοπλισμό τους και μέσα σε περίπου 3 ώρες έφτασαν αεροπορικώς στα Τίρανα, ενώ άλλοι 15 από την 5η ΕΜΑΚ Ιωαννίνων μετέβησαν εκεί οδικώς. Η 1η ΕΜΑΚ πήγε στο χωριό Θουμάν και η 5η στο Δυρράχιο, τις δύο περιοχές δηλαδή που επλήγησαν περισσότερο. Και κατάφεραν να ανασύρουν ζωντανούς δύο ανθρώπους, από έναν σε κάθε περιοχή, κάνοντας χειρουργικές κινήσεις και δίνοντας μάχη με το χρόνο. Δυστυχώς όμως, ανέσυραν και 7 νεκρούς από τα ισοπεδωμένα κτίρια, με έναν άνδρα να ξεψυχά στα χέρια τους στο Θουμάν. Πυροσβέστες της 1ης ΕΜΑΚ που βρέθηκαν εκεί, μίλησαν στη «ΒτΚ» περιγράφοντας τα όσα έζησαν αλλά και κάποια απ' όσα άλλα έχουν ζήσει στο παρελθόν. Διότι όσο συγκλονιστικές και αν ήταν οι εικόνες στην Αλβανία, ωχριούν μπροστά σε άλλες επιχειρήσεις, όπως στο Μάτι.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΟΥΠΑΣ

Πώς σώθηκε η γυναίκα

Τις συγκλονιστικές στιγμές διάσωσης μίας 45χρονης γυναίκας που βρισκόταν 12 και πλέον, ώρες κάτω από τα ερείπια της πενταώροφης πολυκατοικίας στο χωριό Θουμάν, περιέγραψε ο Δημήτρης Ρούπας, που μετρά 21 χρόνια στο Πυροσβεστικό Σώμα, τα 11 στην ΕΜΑΚ. «Για να τη βρούμε κάναμε διείσδυση 4 μέτρων στα ερείπια. Το δεξί της χέρι ήταν καταπλακωμένο από δύο δοκάρια, ενώ το αριστερό είχε εγκλωβιστεί σε μία πλάκα κι ένα ψυγείο, όπως και το κεφάλι με ένα ελάχιστο κενό δύο εκατοστών. Αρχικά απεγκλώβισα το δεξί χέρι, το οποίο ήταν νεκρό, νομίζω ότι το έχασε. Στη συνέχεια, απεγκλώβισα και το άλλο, αλλά έπρεπε να βγάλω και το κεφάλι για να την πάρουμε από τα συντρίμμια. Μία λάθος κίνηση με το εργαλείο, θα μπορούσε να σπάσει την πλάκα και να γίνει χειρότερη ζημιά. Οπότε, πηγαίναμε σιγά, σταθερά, και μετά από 3 ώρες τα καταφέραμε. Καθ' όλη τη διάρκεια είχε τις αισθήσεις της και τρομερή ψυχική δύναμη», περιγράφει ο 44χρονος επιπυραγός επισημαίνοντας την άψογη συνεργασία της πενταμελούς ομάδας του. Όπως είπε, όσο επιχειρούσαν, διάφορα υλικά (οροφές, ντουλάπες κ.λπ.) όχι απλά ήταν έτοιμα να πέσουν, αλλά έπεφταν κυριολεκτικά πάνω τους.

ΝΙΚΟΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ

Πώς χάθηκε ο άνδρας

Ο Νίκος Σεβαστάκης, σχεδόν 12 χρόνια στην ΕΜΑΚ, ήταν στη δεύτερη ομάδα που επιχειρούσε για τη διάσωση ενός άνδρα, επίσης 45 ετών, εγκλωβισμένου στην πολυκατοικία. «Ήταν σε τέτοιο βαθμό εγκλωβισμένος που επιχειρούσαμε 6-7 ώρες για να τον σώσουμε. Δυστυχώς κατέληξε στα χέρια μας και χρειαστήκαμε άλλες τόσες ώρες για να τον απεγκλωβίσουμε ως νεκρό», εξηγεί ο 43χρονος πυροσβέστης. «Ήταν μπρούμυτα, καταπλακωμένος και στα δύο πόδια. Καταφέραμε να απεγκλωβίσουμε μόνο το ένα άκρο όσο ήταν ζωντανός. Δεν ξέρω αν είχε εσωτερική αιμορραγία, όμως η στάση του σώματος και η πολύωρη διακοπή κυκλοφορίας του αίματος στα άκρα, συνέβαλαν στο τραγικό αποτέλεσμα. Ως απέλπιδα προσπάθεια, ο γιατρός ζήτησε να του κόψουμε το πόδι για να σωθεί, αλλά δεν ήταν εφικτό. Βλέποντάς τον να πεθαίνει αποφασίσαμε να δέσουμε ορειβατικά σχοινιά και να τον τραβήξουμε, αλλά ούτε αυτό στάθηκε δυνατό. Ένα λεπτό μετά από αυτή την ύστατη προσπάθεια πέθανε στα χέρια μου και δύο ακόμη συναδέλφων. Φέραμε ηλεκτρονικό απινιδωτή φορητό, χορηγήσαμε ατροπίνη κ.λπ., δεν επανήλθε. Μία απέλπιδα προσπάθεια ήταν καρδιακή αναζωογόνηση με τα χέρια, αν και δεν βοηθούσε η στάση του σώματος. Τελικά, κάναμε κι αυτό, αλλά ήταν μάταιο».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΤΣΩΡΗΣ

Έτρεμε συνέχεια η γη

Στην Αλβανία βρέθηκε και ο Κωνσταντίνος Κοτσώρης, που υπηρετεί 13 χρόνια στην Π.Υ., τα 3 στην ΕΜΑΚ. Εντύπωση του έκανε ο κόσμος που τους περίμενε σαν «από μηχανής Θεό», αλλά και οι διαρκείς μετασεισμοί στην ήδη πληγείσα περιοχή. «Κάθε λεπτό έκανε έναν δυνατό και έτρεμε η γη κάτω από τα πόδια μας. Αμέσως μόλις φτάσαμε στο χωριό, μας ενημέρωσε ο κόσμος ότι στα άλλα πεσμένα κτίρια είχαν βγει όλοι έξω, άρα εστιάσαμε στην πενταώροφη πολυκατοικία. Σε ένα σχολείο δίπλα που εγκαταστήσαμε τη βάση μας, έφτανε διαρκώς βοήθεια. Από μωρομάντιλα μέχρι φάρμακα έρχονταν κάθε 5 λεπτά. Εμείς αντικαταστήσαμε μια ομάδα διασωστών από το Κόσοβο, που ήταν πριν από εμάς εκεί, αλλά δεν ήταν καλά εξοπλισμένη. Επειδή πλησιάζουν Χριστούγεννα έχει έρθει στη μνήμη μου ένα συμβάν με έναν 35χρονο περιπατητή στη Σαλαμίνα, πριν από 2 χρόνια. Είχε μπει μέσα σε ένα δαιδαλώδες σπήλαιο με φακό που του χάλασε. Έτσι, έχασε τον προσανατολισμό του και σερνόταν πέντε ημέρες, γυμνός μέσα στο σπήλαιο, πολλές δεκάδες μέτρα από την είσοδο. Τον σώσαμε παραμονή Χριστουγέννων και ήταν για μας το καλύτερο δώρο», λέει ο 35χρονος πυρονόμος, αναφέροντας και την πρόσφατη τραγωδία σε φαράγγι του Ξυλοκάστρου.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΡΓΙΟΛΗΣ

Εφτά ήταν ήδη νεκροί

«Δυστυχώς, οι δομές των κτιρίων που κατέρρευσαν ήταν χωρίς οπλισμό (κολόνες, υποστυλώματα κ.λπ.), και ήταν αποκλειστικά από τούβλα και πλάκες τσιμέντου, άρα, όταν κατάρρευσαν, έγιναν όλα μια σκόνη. Έτσι, οι εγκλωβισμένοι, ακόμη κι αν δεν σκοτώθηκαν από τα χτυπήματα, δεν θα μπορούσαν να πάρουν ανάσα», εξηγεί ο 38χρονος πυροσβέστης Αλέξανδρος Μαργιόλης, που ήταν παρών στην ανεύρεση πέντε νεκρών στην πολυκατοικία. «Κανείς δεν έφερε εμφανή εξωτερικά τραύματα. Ένας μόνο είχε μια μικρή αιμορραγία. Ενώ στο χωριό κατέρρευσαν 4 κτίρια, στα 3 μάς ενημέρωσαν ότι όλοι είχαν προλάβει και είχαν βγει, καθώς είχε γίνει προσεισμός. Έτσι εστιάσαμε στη μοιραία πολυκατοικία, όπου 8 άτομα είχαν μπει πάλι μέσα. Μπορεί να είχαν μπει παραπάνω και να πρόλαβαν να βγουν. Εγώ έχω την ειδικότητα του ορειβάτη, άρα πέραν των σεισμών πηγαίνουμε όλοι, επιλαμβάνομαι διασώσεων σε οποιοδήποτε ανοιχτό πεδίο εκτός αστικού ιστού (βουνό, χαράδρα, σπηλιά, κ.λπ.). Οι πιο δύσκολες στιγμές μου είναι τα τροχαία, όπου επίσης πηγαίνουμε όλοι. Υπάρχουν στιγμές που βλέπω την εικόνα του αυτοκινήτου και λέω σίγουρα θα βγάλω νεκρό και τελικά βγάζω ζωντανό, και άλλες που βλέποντας το αυτοκίνητο πιστεύω θα βγάλω σώο και βγάζω νεκρό γιατί δεν είχε ζώνη».

ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΑΣΙΛΑΣ

Δυστυχώς δεν ακούστηκε το πολυπόθητο γάβγισμα

Η 1η ΕΜΑΚ έχει 7 διασωστικούς σκύλους. Οι δύο πήγαν με τους 26 διασώστες στην Αλβανία, διότι η κάθε ομάδα πρέπει να έχει σκύλο έρευνας και διάσωσης. «Είναι από τα σημαντικότερα εργαλεία, αν και για εμάς τους συνοδούς ο σκύλος είναι συνάδελφος και συγγενής», δηλώνει ο 39χρονος πυρονόμος Μιχάλης Βάσιλας που υπηρετεί 13 χρόνια στην ΕΜΑΚ. «Το παίρνουμε από κουτάβι, το μεγαλώνουμε μαζί με τα παιδιά μας και το κρατάμε και μετά το πέρας της επιχειρησιακής του καριέρας. Στο Θουμάν, αφού εντοπίσαμε τα πρώτα δύο επιφανειακά θύματα, ανέλαβαν δράση τα σκυλιά. Το σκυλί είναι το πρώτο και ίσως το μόνο μέσο που μπορεί να μας δώσει ύπαρξη ζωής κάτω από τα ερείπια με τη φοβερή του όσφρηση. Αν διαπιστώσει ίχνος ζωής αρχίζει να γαβγίζει. Μπορεί να δώσει ένδειξη και για νεκρό κάτω από τα ερείπια χωρίς γάβγισμα, και αυτό επαφίεται στην εμπειρία του συνοδού. Δυστυχώς, το πολυπόθητο γάβγισμα που περιμέναμε δεν έγινε, ούτε υπήρξε άλλη ένδειξη. Άρα, απλώς βρήκαμε μετά τους υπόλοιπους νεκρούς. Αν και ο σεισμός είναι μια χαώδης κατάσταση, η καταστροφή στο Μάτι ήταν μία πολύ πιο φοβερή κατάσταση».

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ

«Είμαι υπερήφανος για τους άνδρες μου»

Τριάντα χρόνια στην Πυροσβεστική, 10 χρόνια στην ΕΜΑΚ, υποδιοικητής της Υπηρεσίας από το 2017 και διοικητής τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι ο κ. Γεώργιος Πουρναράς. «Είναι ιδιαίτερη τιμή να διοικώ αυτή τη Μονάδα και είμαι πραγματικά υπερήφανος για τους άνδρες μου, τον επαγγελματισμό τους, αλλά και για τον τρόπο που λειτουργούν κάθε φορά, με αυταπάρνηση και αυτοθυσία όχι μόνο στην Αλβανία, αλλά και γενικότερα», λέει ο κ. Πουρναράς. Τα συμβάντα που επιλαμβάνεται η ΕΜΑΚ είναι αμέτρητα. Οι πυρκαγιές στο Μάτι και την Κινέττα, αλλά και οι πλημμύρες τόσο στην Κινέττα όσο και στη Μάνδρα, είναι μόνο τα πιο γνωστά από τα πρόσφατα. «Πάρα πολλές φορές έχουμε επιχειρήσει στο εξωτερικό σε σεισμούς (Ιράν, Μαρόκο, Τουρκία), αλλά και στο τσουνάμι μετά το σεισμό της Ινδονησίας. Η Ειδική Μονάδα έχει διάφορες ειδικότητες. Μεταξύ άλλων, ορειβάτες, αυτοδύτες, ομάδα αντιμετώπισης χημικών και βιολογικών - ραδιολογικών απειλών, ένα μεγάλο πεζοπόρο τμήμα για αντιμετώπιση πυρκαγιών σε δύσβατα μέρη, και βέβαια ειδική ομάδα με σκυλιά. Εκτός από τα σκυλιά, που είναι η πρώτη ένδειξη, έχουμε και 2 ακόμη 3 μεθόδους. Τα γεώφωνα, που πιάνουν μικρούς ήχους σε ιδιαίτερη συχνότητα και τις τηλεσκοπικές κάμερες»

Από την Έντυπη Έκδοση