Δήμος Αβδελιώδης στη «ΒτΚ»: «Η Τέχνη έχει κανόνες ως Επιστήμη»

Ο Δήμος Αβδελιώδης, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς του θεάτρου και του κινηματογράφου, έχει συνδέσει το όνομά του με πρωτοποριακές και διακεκριμένες θεατρικές παραστάσεις.

Κύριε Αβδελιώδη, ανεβάζετε από τις 25 Νοεμβρίου, στο θέατρο «Αθηνών», δύο διηγήματα του Παπαδιαμάντη, «Όνειρο στο κύμα» και «Έρως Ήρως», για δεύτερη χρονιά, τα οποία και περιόδευσαν ανά την Ελλάδα με μεγάλη επιτυχία. Για όσους δεν την είδαν, πείτε μας περί τίνος πρόκειται.

«Είναι η αποθέωση του μεγαλείου της ανθρώπινης ψυχής, που σπάνια βρίσκουμε με τέτοια καθαρότητα λόγου και ήθους στην παγκόσμια Λογοτεχνία».

Είναι στην πρωτότυπη γλώσσα του Παπαδιαμάντη;

«Βέβαια».

Δεν είναι εμπόδιο για την κατανόησή του;

«Ο τρόπος που εφαρμόζω την εκφορά του λόγου σε όλα τα κείμενα των παραστάσεών μας αντί το εμπόδιο να είναι η ιδιότυπη αυθεντική τους γλώσσα, όπως η καθαρεύουσα του Παπαδιαμάντη και του Βιζυηνού ή η σύνθετη ποιητική γλώσσα του Σολωμού ή η κριτική διάλεκτος του Χορτάτση – είναι κυριολεκτικά η αιτία να νιώθει το κοινό τα πραγματικά αισθήματα και όλο τον πλούτο του κάθε έργου και όχι τα προσωπικά αισθήματα του ηθοποιού για τους ρόλους του έργου που ερμηνεύει».

Πώς γίνεται αυτό;

«Αντιμετωπίζω το κάθε κείμενο ως μία λανθάνουσα παρτιτούρα που πρέπει μέσω της φωνής του ηθοποιού να φέρει στο φως όλες τις σημασίες που κατοικούν μέσα στις φράσεις του, που δεν είναι κάτι άλλο από ιδέες, εικόνες και τα αισθήματα που έχει ο ίδιος ο συγγραφέας γι’ αυτές τις εικόνες και τις ιδέες. Έτσι, κάθε έργο αποκαλύπτει τη λογική και μουσική μοναδικότητά του, σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο ομοειδές έργο, με έμπρακτο αποτέλεσμα να γίνεται βιωματικό και αξέχαστο απόκτημα για κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως ηλικίας και παιδείας».

Είναι βάλσαμο να μπορείτε για 90 λεπτά που διαρκεί η παράσταση, να μας γυρίζετε σε καιρούς που υπήρχαν άδολες, ακόμη, ψυχές και να ξεφεύγουμε από τη σημερινή αγριότητα…

«Αυτός είναι ο χαρακτήρας της χρήσιμης Τέχνης διαχρονικά. Να μας συνεπαίρνει η βαθιά, ιερή συγκίνηση για τις κοινές πανανθρώπινες αξίες, που μας ενώνουν και μας κάνουν συνειδητούς διαχειριστές της ίδιας της ζωής μας. Επειδή η Τέχνη δημιουργεί αθόρυβα αλλά καθοριστικά τα υποδειγματικά μοντέλα, του πώς να σκεφτόμαστε και του πώς να δρούμε, και όχι η Πολιτική όπως μπορεί να νομίζουμε. Άλλωστε, πρώτα δημιουργήθηκε η Ποιητική Τέχνη και δευτερογενώς προέκυψαν οι υπόλοιπες. Όπως προσπαθούμε να επιλέγουμε τις πλέον αγνότερες τροφές για την υγεία μας, πολύ περισσότερο επιλέγουμε, παρουσιάζουμε και βλέπουμε τα έργα ως πνευματικές τροφές που μας λυτρώνουν από την υποδούλωση στο φόβο ή στη βασανιστική και ατέρμονα αμφιβολία, και μας οδηγούν στην ελευθερία, δηλαδή στο Καλό, που είναι η ανώτερη ανθρώπινη αξία».

Είστε ταγμένος στην Κάθαρση μέσω της Τέχνης;

«Αυτό είναι το κίνητρο και ο σκοπός της Τέχνης, που είναι γνωστικό αντικείμενο μάθησης με συγκεκριμένους κανόνες, ως Επιστήμη. Γι’ αυτό μπορούμε ακόμα να απολαμβάνουμε έργα που γράφτηκαν πριν χιλιάδες χρόνια, ενώ οι ανακαλύψεις και εφαρμογές σε όλες τις άλλες επιστήμες διαρκώς μεταβάλλονται σε νέα δεδομένα, χωρίς να μπορούν να μας προσφέρουν την ανώτερη συγκίνηση και τον ίδιο ενθουσιασμό που παρέχει αδιακόπως η Τέχνη».

Πέστε μας για τον Θεμιστοκλή Καρποδίνη, που είναι ο ηθοποιός που διαλέξατε.

«Είναι άριστος ερμηνευτής, σταθερός και αφοσιωμένος. Τον είχα δει πριν πολλά χρόνια, σε κάποια παράσταση, και αργότερα, το 2014, σκεπτόμενος να κάνω μία τριλογία αφιέρωμα στον Παπαδιαμάντη, θεώρησα ότι ήταν ο καταλληλότερος, επειδή ήταν μουσικός και θα μπορούσε να μάθει το κείμενο με τον τρόπο που δουλεύω. Ξεκινήσαμε τις πρόβες τον Ιούλιο στέλνοντάς του κομμάτια που ηχογραφούσα τα βράδια ενώ ήμουν σε περιοδεία με άλλο έργο, και έως τον Οκτώβριο το είχε μάθει και το παρουσιάσαμε στο θέατρο “Φούρνος”. Έκτοτε η παράσταση δεν σταμάτησε να παίζεται αλλά και να εξελίσσεται κάθε φορά προς το καλύτερο, επειδή η ερμηνεία διαρκώς βελτιώνεται τροποποιώντας συγκεκριμένες μουσικές παραμέτρους που εμβαθύνουν στην απόδοση του νοήματος του κειμένου, και του οποίου η απόδοση κατ’ αυτόν τον τρόπο είναι πολυπλοκότερη και πιο λεπτεπίλεπτη από τη μουσική του πενταγράμμου της Όπερας. Η διαφορά έγκειται εις το ότι οι νότες του πενταγράμμου είναι μεγάλης διάρκειας, ενώ οι νότες της ανθρώπινης φωνής κατά πολύ μικρότερες».

Μάθαμε ότι θα επαναληφθεί, στο «STUDIO new star art cinema», «Η απολογία του Σωκράτη», στις 25 Ιανουαρίου, που είδαμε και μας ενθουσίασε πραγματικά. Γιατί επιλέξατε τον σπουδαίο, βέβαια, Ελβετό Ζιλ Ντεκορβέ και όχι έναν Έλληνα για το ρόλο;

« Ο Ζιλ Ντεκορβέ είναι και εκείνος μουσικός και σπάνια περίπτωση σπουδαίου ερμηνευτή, και ήμουν τυχερός που βρέθηκε στο δρόμο μου. Όμως, στο πρώτο ανέβασμα της «Απολογίας του Σωκράτη», το 2015, είχα Έλληνα ερμηνευτή, τον Βασίλη Καραμπούλα».

Κύριε Αβδελιώδη, είστε από τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς του Θεάτρου και του Κινηματογράφου, πολυβραβευμένος στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με πρωτοποριακές παραστάσεις που άνοιξαν νέους δρόμους στην Τέχνη. Μιλήστε μας γι’ αυτήν την ιδιαίτερη μέθοδο που χρησιμοποιείτε. Τι θέλετε να δώσετε στο θεατή;

«Θα σας πω μονάχα αυτό. Χωρίς να το επιδιώξω και χωρίς να το γνωρίζω, οδηγήθηκα σαν υπνοβάτης στην ανακάλυψη των κανόνων της υποκριτικής τέχνης. Είναι μία πολύτιμη τεχνογνωσία που η εφαρμογή της ανανεώνει τη θεατρική τέχνη, αναδεικνύοντας σπουδαία κείμενα και εκτινάσσοντας το ταλέντο των ηθοποιών, των σκηνοθετών και των εκπαιδευτικών, για μία ποιοτική ψυχαγωγία και συνύπαρξη, που είναι το θεμέλιο για την ευημερία, με την αγάπη για τη ζωή και τους ανθρώπους».

«Αυτός είναι ο χαρακτήρας της χρήσιμης Τέχνης διαχρονικά. Να μας συνεπαίρνει η βαθιά, ιερή συγκίνηση για τις κοινές πανανθρώπινες αξίες, που μας ενώνουν και μας κάνουν συνειδητούς διαχειριστές της ίδιας της ζωής μας.

Αναδημοσίευση από τη Βραδυνή της Κυριακής