Αυξήσεις μισθών - συντάξεων και νέες μειώσεις φόρων

Του Νίκου Ρογκάκου

Με αυξήσεις μισθών και συντάξεων, κοινωνικό μέρισμα που θα διανεμηθεί στους πλέον αδύναμους, και νέες φοροελαφρύνσεις από το 2020, κατατέθηκε ο προϋπολογισμός για το επόμενο έτος, με την κυβέρνηση να κάνει λόγο για έναν προϋπολογισμό δίκαιο, που βοηθά κυρίως μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.

Τις αυξήσεις θα μοιραστούν περισσότεροι από 4 εκατομμύρια πολίτες, εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι, ενώ ενσωματώνει ένα ευρύ πακέτο μέτρων ενίσχυσης των εισοδημάτων, που φτάνει συνολικά στο 1,2 δισ. ευρώ.

Το «κλειδί» είναι η εισαγωγή του χαμηλού συντελεστή 9% για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, το οποίο σε συνδυασμό όχι απλώς με τη διατήρηση του αφορολογήτου στα σημερινά επίπεδα, αλλά και με τη γενναία προσαύξησή του λόγω παιδιών, αναδιανέμει τα βάρη.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα, με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, θα δει το μισθό του να αυξάνεται κατά 12,6 ευρώ.

Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα, με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ και 2 παιδιά, θα δει το μισθό του να αυξάνεται κατά 2,85 ευρώ.

Δημόσιος υπάλληλος με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ και 1 παιδί, θα δει το μισθό του να αυξάνεται κατά 8,33 ευρώ.

Συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ θα δει τις αποδοχές του να αυξάνονται κατά 14,75 ευρώ.

Το δεύτερο βήμα ενίσχυσης των εισοδημάτων θα γίνει στις αρχές του καλοκαιριού, όταν θα ξεκινήσει η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών - εργαζομένων. Η πρώτη μείωση θα είναι της τάξης του 0,9-1% και θα μοιραστεί ισόποσα, κάτι που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα δουν μία ακόμα μισθολογική αύξηση τον Ιούλιο.

Στις παραπάνω αυξήσεις μισθών - συντάξεων θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς τα οφέλη από τη μείωση του ΦΠΑ σε βρεφικά είδη. Η μείωση αυτή από το 24% στο 13% αφορά σε συσκευασμένες τροφές αλλά και στις πάνες, και όπως έχουν δείξει πρόσφατες μελέτες, το ετήσιο κόστος μόνο για αυτά τα είδη μπορεί να ξεπερνά τα 1.000 ευρώ ανά νοικοκυριό.

Όσον αφορά στους συνταξιούχους, μπορεί οι αποφάσεις του ΣτΕ να «έκοψαν» την αναδρομικότητα για την ανάκτηση των παράνομων και αντισυνταγματικών περικοπών του Νόμου Κατρούγκαλου, ωστόσο η κυβέρνηση ετοιμάζεται να φέρει νέο νομοσχέδιο, με δύο βασικούς άξονες:
αύξηση των επικουρικών, με άμεσα κερδισμένους, και μάλιστα αναδρομικά από τις 4 Οκτωβρίου, τους περίπου 300 χιλιάδες συνταξιούχους που βρέθηκαν στη «λαιμητόμο» του νόμου Κατρούγκαλου.

Αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης για τους έχοντες μεγάλη προϋπηρεσία (άνω των 27-30 ετών). Το κόστος θα καλυφθεί από το κονδύλι του υπουργείου Εργασίας, και, ως εκ τούτου, δεν τίθεται θέμα «παγώματος».

Υπερπλεόνασμα 436 εκατομμυρίων ευρώ το 2019

Με μία συντηρητική εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών, το υπερπλεόνασμα θα είναι φέτος 436 εκατ. ευρώ, και παρά τις μειώσεις του ΕΝΦΙΑ, την αύξηση στο κονδύλι για το επίδομα θέρμανσης και την προκαταβολή του, το «ψαλίδισμα» της προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις, την εξόφληση κρατικών χρεών στη ΔΕΗ.

Τα πράγματα φέτος είναι λίγο διαφορετικά, αφού η «κρησάρα» από την οποία πέρασαν οι κωδικοί του προϋπολογισμού από το ΓΛΚ δείχνει ότι παρά τη βελτίωση των δεικτών, που μπορούν να οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερο υπερπλεόνασμα, υπάρχουν ακόμα κακοτοπιές έως το τέλος της χρονιάς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε σχεδιάσει την εκτέλεση ΠΔΕ 2,7 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο, κι αν αυτό δεν επιβεβαιωθεί, τότε οι πιέσεις στο τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα είναι σημαντικές. Όλα αυτά ελάχιστα απασχολούν, βέβαια, τους φορολογούμενους, που περιμένουν να καρπωθούν έστω ένα μικρό μέρος της υπερφορολόγησης που επιβλήθηκε τα προηγούμενα χρόνια.

Στο οικονομικό επιτελείο κρατούν χαμηλά τους τόνους για το μέρισμα, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό την επόμενη εβδομάδα, θα αναλυθούν όλα τα δεδομένα -κυρίως οι ροές εσόδων του Νοεμβρίου-, έτσι ώστε να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Αρμόδιες πηγές περιορίζουν έτσι το μέγεθος του μερίσματος σε 150-200 εκατ. ευρώ, χωρίς, όμως, να αποκλείεται να δούμε και εκπλήξεις με τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού!

Φόροι 47 δισ. ευρώ και πλεόνασμα 3,58% του ΑΕΠ

Ενδεικτικό της διαφορετικής προσέγγισης του δημοσιονομικού σχεδιασμού για το 2020 είναι ότι η τοποθέτηση απολύτως ρεαλιστικών «οροφών» στις δαπάνες και η εξάντληση όλων των δημοσιονομικών δυνατοτήτων για φοροελαφρύνσεις φυσικών και Νομικών Προσώπων οδηγεί σε οριακή κάλυψη του στόχου για πλεόνασμα 3,5%.

Ο προϋπολογισμός της επόμενης χρονιάς προβλέπει πλεόνασμα 3,58%, με το δημοσιονομικό χώρο να υπολογίζεται σε μόλις 164 εκατ. ευρώ, αν και δεν είναι μυστικό ότι πρόκειται για μία απολύτως συντηρητική πρόβλεψη προς αποφυγήν δυσάρεστων εκπλήξεων.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι εντύπωση προκαλεί, αν μη τι άλλο, ότι οι φόροι, που θα μπουν στα κρατικά ταμεία, θα είναι αυξημένοι κατά 732 εκατ. ευρώ παρά τις ελαφρύνσεις που θα ισχύσουν από την Πρωτοχρονιά. Η απάντηση είναι απλή: το υπουργείο Οικονομικών δεν ετοιμάζει κρυφούς φόρους αλλά ποντάρει στην αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης και της απασχόλησης, στη βελτίωση των εισοδημάτων, αλλά και στη μεγαλύτερη εισπραξιμότητα, κυρίως των φόρων κατανάλωσης.

Συγκεκριμένα, τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 18,276 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 475 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, και οι φόροι κατανάλωσης προβλέπονται στα 7,214 δισ. ευρώ και είναι αυξημένοι κατά 89 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος.

Από την άλλη πλευρά, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 11,415 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 323 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, παρά τη μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φόρου στο 9%.

Και τούτο, γιατί προβλέπεται αύξηση στις αμοιβές εξαρτημένης εργασίας, καθώς και αύξηση της απασχόλησης λόγω της μεγέθυνσης της Οικονομίας. Αντιθέτως, ο φόρος εισοδήματος Νομικών Προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει μείωση κατά 446 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019 και να διαμορφωθεί στα 4,017 δισ. ευρώ, λόγω της μείωσης του συντελεστή φόρου στο 24%, καθώς και του φόρου στα μερίσματα στο 5%.

ΑΠΟ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ