Σπύρος Παπαϊωάννου: Καρδιά, αθλητισμός και κορωνοϊός

Ο αθλητισμός αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας ενός μεγάλου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που σοκαριστικές εικόνες με αθλητές να σωριάζονται στα γήπεδα κάνουν την εμφάνισή τους.

Παράλληλα, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού έχει επηρεάσει ολόκληρη την ανθρώπινη καθημερινότητα, εξαίρεση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει ο αθλητισμός.

Μιλώντας στο www.vradini.gr, ο Επεμβατικός Καρδιολόγος και Διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών (ΝΝΑ), Σπύρος Παπαϊωάννου, μεταξύ άλλων υπογραμμίζει τα οφέλη του αθλητισμού στην καρδιά, αναλύει τον έλεγχο στον οποίο πρέπει να υποβληθεί κάποιος για να ξεκινήσει τη συστηματική άσκηση, καθώς και μετά από πόσες μέρες μπορεί να ξεκινήσει να αθλείται σε περίπτωση που προσβληθεί από την Covid-19 που προκαλείται από τον κορωνοϊό Sars-CoV-2.

Η άθληση κάνει καλό στην καρδιά;

Η άθληση ασκεί ευεργετική επίδραση όχι μόνο στην καρδιά αλλά σε όλον τον οργανισμό. Είναι η ασπίδα για πάρα πολλά σωματικά και ψυχικά νοσήματα. Βέβαια, γίνεται χρήσιμη και ωφέλιμη όταν γίνεται υπό προϋποθέσεις και με βάση κάποιους συγκεκριμένους κανόνες που εξατομικεύονται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Πρέπει να αθλούνται μόνο τα φυσιολογικά άτομα ή και οι καρδιοπαθείς;

Η άσκηση είναι ωφέλιμη για όλο τον πληθυσμό, ανεξαρτήτως αν είναι υγιής ή πάσχει από διάφορα νοσήματα. Πέρυσι, ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρία συγκεκριμένες οδηγίες και κατευθύνσεις για το πώς πρέπει να διενεργείται η άσκηση στους υγιείς, αλλά και στους καρδιοπαθείς.

Έχουμε δει αθλητές να σωριάζονται κατά τη διάρκεια των αγώνων. Πόσο συχνός είναι ο καρδιακός θάνατος στους αθλητές; Τι εξοπλισμός πρέπει να υπάρχει στους αθλητικούς χώρους, προκειμένου να αποφευχθεί η απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής σε μια τέτοια περίπτωση;

Η ξαφνική απώλεια της συνείδησης (π.χ. ένας αθλητής ξαφνικά σωριάζεται κάτω) που οφείλεται σε επικίνδυνη αρρυθμία της καρδιάς, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα (μέσα σε λίγα λεπτά) προκαλεί τον λεγόμενο «αιφνίδιο θάνατο» υγιών φαινομενικά ατόμων, αποτελεί ένα τραγικό γεγονός. Στη χώρα μας έχουμε περίπου 300 τέτοια επεισόδια ετησίως, ενώ στην Ευρώπη και στην Αμερική ο αριθμός είναι πολλαπλάσιος. Σε όλους τους αθλητικούς χώρους, εκεί όπου γυμνάζονται και αθλούνται, απαραίτητο είναι να υπάρχει μια συσκευή, η οποία ονομάζεται απινιδωτής και μπορεί να επαναφέρει την καρδιά σε κανονικό ρυθμό και να αποφευχθεί το μοιραίο. Λόγω της σπουδαίας χρησιμότητάς του, είναι αναγκαία η εξοικείωση με τη χρήση του, η οποία άλλωστε είναι απλή, ώστε να γνωρίζουν τη λειτουργία του και να μπορούν να τον χρησιμοποιούν όχι μόνο γιατροί, αλλά και το παραϊατρικό προσωπικό και ενδεχομένως μη γιατροί.

Σε τι έλεγχο πρέπει να υποβληθεί κάποιος για να ξεκινήσει τη συστηματική άσκηση;

Για να ξεκινήσει κάποιος να αθλείται θα πρέπει να διενεργηθεί ένας βασικός καρδιολογικός έλεγχος που να περιλαμβάνει λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, κλινική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και τρίπλεξ καρδιάς. Αν υπάρχει στηθάγχη ή αρρυθμίες καλό είναι να γίνεται ένα τεστ κοπώσεως σε κυλιόμενο τάπητα, καθώς και πολύωρο ηλεκτροκαρδιογράφημα με ειδική συσκευή για τον έλεγχο του ρυθμού της καρδιάς (holter ρυθμού) . Επίσης, χρήσιμες είναι οι μικροβιολογικές και βιοχημικές εξετάσεις και ο έλεγχος των ηλεκτρολυτών του οργανισμού.

Ποια είναι η ελάχιστη άσκηση που πρέπει να κάνουμε για να έχουμε όφελος;

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής αλλά και της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας, 150 λεπτά (π.χ. περπάτημα) την εβδομάδα είναι ωφέλιμα για τον οργανισμό. Βέβαια, ανάλογα με την πορεία και την προσαρμογή του αθλούμενου, μπορεί να φτάσουμε στα 300 λεπτά την εβδομάδα. Βέβαια, η άσκηση εξατομικεύεται και δεν είναι όλες οι ασκήσεις για όλους. Πρέπει να υπάρχει σαφής προγραμματισμός.

Στην εποχή του κορωνοϊού, επιτρέπεται ο αθλητισμός;

Καταρχήν να τονίσουμε την αναγκαιότητα του εμβολιασμού στους ασκούμενους σε ομαδικά αθλήματα, και αυτό διότι ο κορωνοϊός μεταδίδεται πάρα πολύ εύκολα και δεν σέβεται ηλικίες. Άρα, όταν μιλάμε για ατομικό επίπεδο, μπορούμε να κάνουμε άθληση, αλλά όταν γίνεται σε συλλογικό επίπεδο, καλό θα είναι να έχουμε εμβολιαστεί και πριν συμμετάσχουμε σε κάποιες αθλητικές δραστηριότητες να έχουμε υποβληθεί σε self ή rapid test, προκειμένου να αποφύγουμε τη μετάδοση της νόσου.

Αν κάποιος κολλήσει Covid-19, μετά από πόσες μέρες μπορεί να ξεκινήσει να αθλείται;

Από τη στιγμή που αρνητικοποιηθούν οι εργαστηριακές εξετάσεις του αθλητή και έχει πραγματοποιηθεί ένας κλινικός καρδιολογικός ή πνευμονολογικός έλεγχος, ο οποίος είναι αρνητικός για παθολογικά ευρήματα, θα μπορεί κάποιος να ξεκινήσει σταδιακά την άσκηση, όχι όμως σε επίπεδα ανταγωνισμού ή πρωταθλητισμού.

Μετά από περίπου έναν μήνα από την αρχική εμφάνιση της νόσου και από τη στιγμή που δεν υπάρχουν συμπτώματα, θα μπορεί ο κάθε ασκούμενος να ξεκινήσει φυσιολογικά τις αθλητικές του δραστηριότητες.

Φέτος θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο διεθνές συνέδριο Sports Cardiology 2021 υπό την προεδρία σας, μετά την τεράστια περσινή επιτυχία του συνεδρίου. Ποια θέματα θα βρεθούν στο επίκεντρο;

Όλα αυτά τα μείζονα ζητήματα που αφορούν την άσκηση και το καρδιαγγειακό σύστημα, θα συζητηθούν εκτενώς στο δεύτερο διεθνές συνέδριο Sports Cardiology 2021 που θα πραγματοποιηθεί 10-12 Σεπτεμβρίου στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, με τη συμμετοχή έγκριτων και πολύ σπουδαίων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Θα συζητηθούν διεξοδικά όλα τα επιμέρους ζητήματα που αφορούν την άσκηση και τον αθλητισμό, καθώς και τις απαραίτητες προϋποθέσεις που απαιτούνται προκειμένου κάποιος να ασχολείται με αυτόν ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά.