Στήνονται νέα «αναχώματα» στις ανατιμήσεις

Ψυχρολουσία από τα στοιχεία για τον πληθωρισμό, που αναμένεται να σπάσει το «φράγμα» του 5%

Νέα «αναχώματα» ώστε το «κύμα» της ακρίβειας να είναι λιγότερο επώδυνο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά «στήνουν» στο υπουργείο Οικονομικών.

Μάλιστα, το «κύμα» των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης αναμένεται δριμύτερο από τις 15 Ιανουαρίου και μετά, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις για πληθωριστικές πιέσεις παροδικού χαρακτήρα.

Οι εκπρόσωποι του οργανωμένου λιανεμπορίου και δη των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, δηλώνουν ότι πλέον δεν μπορούν να απορροφήσουν τις ανατιμήσεις, λόγω και του αυξημένου λειτουργικού κόστους από την ενεργειακή επιβάρυνση κυρίως, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν και τη μείωση της κατανάλωσης που έχει αρχίσει να γίνεται έντονα αισθητή.

Τη στιγμή που το «καλάθι της νοικοκυράς» μοιάζει ασήκωτο, στην κυβέρνηση αναζητούν λύσεις αναχαίτισης του προβλήματος, με τα περιθώρια όμως να είναι περιορισμένα.

Χθες, ο υπουργός Οικονομικών έβαλε «πάγο» στα σενάρια περί μείωσης του ΦΠΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχει αποτιμηθεί το δημοσιονομικό κόστος που θα προκαλούσε η μείωση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων, ενώ δεν έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην Κομισιόν, η οποία θα πρέπει να δώσει το «πράσινο φως» για να προχωρήσει η κυβέρνηση σε μετατάξεις των προϊόντων στους συντελεστές ΦΠΑ.

«Ανάσα» στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς των ευάλωτων

Με τα νέα μέτρα στήριξης απέναντι στη δίδυμη κρίση, υγειονομική και ενεργειακή, να αναμένεται να ανακοινωθούν την ερχόμενη Δευτέρα, η κυβέρνηση διαμηνύει πως η πολιτική της κόντρα στο φαινόμενο των ανατιμήσεων στηρίζεται στην ενίσχυση του εισοδήματος και της λειτουργίας της αγοράς, «φρενάροντας» τα σενάρια περί επικείμενης μείωσης ΦΠΑ.

«Δεν υφίσταται αυτήν τη στιγμή οποιοδήποτε ενδεχόμενο μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ», δήλωσε χθες ο Χρήστος Σταϊκούρας, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν μπορούμε να εκτροχιάσουμε τον προϋπολογισμό τον Ιανουάριο».

Όπως ανέφερε ο ίδιος, υπάρχουν οι μειώσεις φόρων, όπως στις ασφαλιστικές εισφορές και στην εισφορά αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, που επεκτείνονται φέτος και πρέπει να υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος αφενός για τη μονιμοποίησή τους και αφετέρου για επιπλέον παρεμβάσεις.

Παράλληλα, ο κ. Σταϊκούρας δήλωσε ότι ο προϋπολογισμός του 2021 κλείνει με ένα πρωτογενές έλλειμμα της τάξης του 7% του ΑΕΠ (περίπου 13 δισ. ευρώ), το οποίο πρέπει να μηδενιστεί το 2023. Ερωτηθείς δε για ενδεχόμενες «συμφωνίες κυρίων» για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, είπε ότι «η κυβέρνηση θα αναλάβει πρωτοβουλίες για τη μείωση του κόστους στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, κυρίως των χαμηλότερων εισοδημάτων».

Ενίσχυση του εισοδήματος και της λειτουργίας της αγοράς

Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλώντας σχετικά, επεσήμανε ότι η αντιμετώπιση των ανατιμήσεων θα στηριχτεί στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του εισοδήματος και της λειτουργίας της αγοράς.

«Σε ό,τι αφορά αυτά καθ΄ αυτά τα αγαθά, θέλω να είμαι, όπως και η κυβέρνησή μας, απολύτως ξεκάθαροι και ειλικρινείς. Για να έχει αυτή η πολιτική στήριξης και ανάπτυξης συνέχεια, πρέπει να είναι μια πολιτική που, το ένα που θα πας να κάνεις, δεν θα ακυρώσει τα υπόλοιπα. Τα έσοδα που προέρχονται από τους φόρους, είναι μια πολύ βασική πηγή εσόδων του ελληνικού κράτους για να μπορεί να κάνει όλα αυτά που έκανε και το προηγούμενο διάστημα και να κάνει, αν χρειαστεί, και το επόμενο διάστημα, όσο συνεχίζεται η πανδημία. Γι’ αυτό και δεν πρέπει κανείς να είναι βιαστικός ή, εν πάση περιπτώσει, εύκολα να λέει «ανεβαίνει η τιμή σε ένα είδος», «να μειώσω τον φόρο εκεί ή τον Φ.Π.Α. ή τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης», δεδομένου ότι η ζημιά που μπορείς να κάνεις θα είναι πολύ μεγαλύτερη από το όφελος που προσδοκάς. Υπάρχουν τρόποι και για την εποπτεία της αγοράς και για τη σωστή λειτουργία της και για το να έχει ο καταναλωτής επιλογή σε διάφορα επίπεδα τιμών. Είναι ώρα όλοι, με πρώτη την πολιτεία, να διαδραματίσουν τον ρόλο τους προς την κατεύθυνση αυτή», τόνισε ο Γιάννης Οικονόμου.

«Οι προτεραιότητές μας για την αντιμετώπιση του θέματος των ανατιμήσεων δεν είναι στην κατεύθυνση αυτή (της μείωσης των φόρων στα καύσιμα ή του Φ.Π.Α. στα βασικά είδη πρώτης ανάγκης). Είναι στην κατεύθυνση ενίσχυσης του εισοδήματος και λειτουργίας της αγοράς», πρόσθεσε ο ίδιος.

Πληθωρισμός σοκ

Στο μεταξύ, την κυβερνητική ανησυχία επιτείνει και το «ψυχολογικό σοκ» που θα δημιουργήσουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου. Αυτά ανακοινώνονται σήμερα, Πέμπτη και σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις (σχετική προαναγγελία έχει γίνει και από τον υπουργό Οικονομικών) θα σπάσει το «φράγμα» του 5% (έναντι 4,8% τον Νοέμβριο) με κινητήριες δυνάμεις την ενέργεια αλλά και την ακρίβεια σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Στο οικονομικό επιτελείο πλέον εκτιμούν ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να παραμείνει υψηλά ο πληθωρισμός τους πρώτους έξι μήνες του 2022, γεγονός που οδηγεί στην αναζήτηση πρόσθετων «αναχωμάτων» για να βοηθηθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι όποιες κινήσεις θα είναι λελογισμένες και στοχευμένες, λόγω του υψηλού πρωτογενούς ελλείμματος.

Σημειώνεται ότι η Eurostat ανακοίνωσε ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός κατέρριψε τον Δεκέμβριο νέο ρεκόρ δεκαετίας στην Ελλάδα, ανεβαίνοντας στο επίπεδο του 4,4%, κάτι που θα αποτυπωθεί και στον εθνικό δείκτη. Τελευταία φορά που ο πληθωρισμός κινήθηκε με ρυθμό πάνω από 5% ήταν το 2010, όταν και διαμορφώθηκε στο 5,2%, ενώ το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ ήταν το 1996 με ρυθμό ανόδου 7,3%.