Τα «αγκάθια» του ταξιδιού του Μητσοτάκη στη Μόσχα

Οι διαφορές που καλούνται να ξεπεράσουν Μητσοτάκης και Πούτιν στην επερχόμενη συνάντησή τους

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Του Κώστα Μελισσόπουλου

Δύσκολο προμηνύεται το ταξίδι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Μόσχα, την επόμενη Τετάρτη, και θα ήταν ακόμη δυσκολότερο εάν δεν υπήρχαν οι συμφωνίες που υπέγραψε, προχθές, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, οι οποίες λείαναν, όσο αυτό ήταν εφικτό, τις «γωνίες» που είχαν δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα στις διμερείς σχέσεις.

Η σημαντικότερη συμφωνία σε πολιτικό επίπεδο κατά τη 13η Μικτή Διυπουργική Διάσκεψη ήταν η τροποποίηση ειδικής συμφωνίας που υπογράφτηκε πριν απο καιρό, και αφορά τις ένοπλες δυνάμεις Ρωσίας και Ελλάδος. 

Η τροποποίηση της συμφωνίας αφορά «την αποτροπή περιστατικών στη θάλασσα, πέραν των ορίων της αιγιαλίτιδας ζώνης», και «οι αλλαγές που εισήχθησαν αποσκοπούν στη βελτίωση της ασφάλειας της πλεύσης πολεμικών πλοίων και πτήσεων μαχητικών και άλλου τύπου αεροσκαφών των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών, σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους εκτός χωρικών υδάτων». 

Αυτό, τουλάχιστον, αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, και, σύμφωνα με πηγές της «Βραδυνής της Κυριακής» από το ελληνικό Υπ.Εξ, «ουσιαστικά η Ελλάδα θα έχει άμεση συνεννόηση με ρωσικά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη, όταν αυτά πλέουν και πετούν σε διεθνή ύδατα, σε Εύξεινο Πόντο, Αιγαίο, και Αν. Μεσόγειο».

Με λίγα λόγια, σύμφωνα με την ίδια πηγή, «η χώρα μας ξεκαθαρίζει με αυτόν τον έμμεσο τρόπο, ότι δεν έχει τις παραμικρές επιθετικές βλέψεις προς τη ρωσική επικράτεια, πιθανότατα ακόμα και υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ». Κάτι που καθιστά σαφή την ελληνική διαφοροποίηση ως προς τις προθέσεις του ΝΑΤΟ.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό και βοηθάει τα μέγιστα στην επιτυχία του ταξιδιού του πρωθυπουργού, αφού είναι αλήθεια πως η Μόσχα «στράβωσε» με την Αθήνα, όταν οι Ρώσοι διάβασαν τις δηλώσεις του υπουργού Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου, από τη Ρίγα, που ήταν εξόχως αντιρωσικές, στο πλαίσιο όμως του ΝΑΤΟ, αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού στους «Financial Times», ο οποίος ζήτησε από την Ε.Ε. «επιθετική αποτροπή» κατά της Ρωσίας σχετικά με τις στρατιωτικές απειλές της κατά της Ουκρανίας, διαφορετικά –όπως είπε– κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία της ως παράγοντας εξωτερικής πολιτικής. 

Αυτές οι δηλώσεις κινητοποίησαν την πρεσβεία της Ρωσίας στην Αθήνα, η οποία ενημέρωσε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, ενώ θεωρήθηκαν «ακραία ρητορική», και κάπου τα πράγματα κινδύνευσαν να πάρουν δυσμενή τροπή, με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι αυτή που θα ζητήσει πράγματα από τη Ρωσία και όχι το αντίθετο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο πρωθυπουργός επιδιώκει να πετύχει μία συμφωνία προμήθειας φυσικού αερίου σε μειωμένες τιμές σε σχέση με τις σημερινές, κάτι που ως εγχείρημα είναι από μόνο του πολύ δύσκολο, εάν λάβει κανείς υπόψη του τη διεθνή συγκυρία.

Όμως, με δεδομένο ότι η Μόσχα θεωρεί αμελητέες τις ποσότητες αερίου που χρειάζεται η χώρα μας (συγκριτικά με την παραγωγή της και τις ανάγκες της Ευρώπης) και πως βλέπει με πολύ καλό μάτι την επέκταση της συμφωνίας της Γκάζπρομ με τη ΔΕΠΑ (η ισχύουσα συμφωνία λήγει το 2026), τότε όλα είναι πιθανά. Βέβαια, η Ρωσία έχει «στραβώσει», κυρίως επειδή η Ελλάδα έχει δώσει –κατά τους Ρώσους– γη και ύδωρ στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη συμφωνία για τη βάση της Αλεξανδρούπολης.

Μεταξύ άλλων, υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο Συνεργασίας, που περιλαμβάνει σειρά επιμέρους συμφωνιών στους τομείς του Τουρισμού, της Ενέργειας, των Μεταφορών, της Επιστημονικής και Τεχνολογικής Συνεργασίας, της Διαπεριφερειακής Συνεργασίας, του Πολιτισμού και της Φορολογικής Διοίκησης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Ρωσία. 

Πρόταση των ΗΠΑ για αναβάθμιση φρεγατών MEKO και F16

Δυναμική επιστροφή των ΗΠΑ στο θέμα των ελληνικών εξοπλισμών, αφού η Ουάσινγκτον θέλει να «ρεφάρει» τη ζημιά από την απώλεια του προγράμματος των φρεγατών. Παράλληλα, ξεκίνησε ήδη η συζήτηση για τη χρήση απο τις ένοπλες δυναμεις των ΗΠΑ ελληνικών νησιών ως βάσεις εκτός από αυτήν της Σούδας. Κάτι που μέχρι πρότινος δεν το κουβέντιαζαν οι ΗΠΑ, λόγων Τουρκίας.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η παρουσία Αμερικανών σε Σαμοθράκη και Λήμνο είναι κάτι που εξετάζουν οι ΗΠΑ, αφού θέλουν να ελέγξουν πλήρως τη δίοδο στα Δαρδανέλια, και μέσω αυτής τις κινήσεις των ρωσικών πολεμικών πλοίων, ενώ αναμένονται, σύμφωνα με πηγές της αμερικανικής πρεσβείας, και εξελίξεις με τον Ερντογάν.

Οι ΗΠΑ επιθυμούν να αναλάβουν τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων φρεγατών ΜΕΚΟ και όχι μόνο. Από το υπουργείο Άμυνας εκτιμούν ότι τις επόμενες δύο εβδομάδες θα φτάσει στην Αθήνα η επίσημη απάντηση της αμερικανικής κυβέρνησης για την επιχειρησιακή αξιολόγηση των φρεγατών. Και μέσα σε αυτή την επίσημη έκθεση που έκαναν και τεχνοκράτες της Lockheed Martin, βρίσκεται αναλυτικός κατάλογος πάνω στον οποίο θα μπορούσαν ν’ αναδομηθούν οι φρεγάτες ΜΕΚΟ.

Οι Αμερικανοί, μάλιστα, προτείνουν την πλήρη αναβάθμιση των φρεγατών ΜΕΚΟ σε ελληνικά ναυπηγεία, με ό,τι σημαίνει αυτό. Να σημειωθεί ότι από το πρόγραμμα των γαλλικών φρεγατών δεν θα πάει τίποτα στα ελληνικά ναυπηγεία. 

Πρόκειται για μία πρόταση που θα εξετασθεί από την Ελλάδα στο πλαίσιο των δημοσιονομικών της δυνατοτήτων, και αυτό είναι ένα κομβικό σημείο.

Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι αναμένονται νέα από τις ΗΠΑ για την αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50 της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία είναι απαραίτητη για την αεροπορική ισχύ της χώρας μας σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο. 

Πηγές του Π.Ν. αναφέρουν, πάντως, ότι προτεραιότητα τώρα είναι οι φρεγάτες, στη συνέχεια οι κορβέτες, και, τέλος, οι ΜΕΚΟ.

Αναφορικά με τις ΜΕΚΟ, η έκθεση παρουσιάζει μία σειρά από επιλογές που μπορεί να κάνει το Π.Ν. με γνώμονα έως πού θέλει να φτάσει τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής των πλοίων. Δηλαδή το Π.Ν. θα μπορεί να διαμορφώσει τόσο τις επιλογές του όσο και το κόστος.