Ζ. Ράπτη: Με εμβόλια και προστασία θα βγούμε από την πανδημία

«Μέσα στις έκτακτες ανάγκες που δημιούργησε η Covid-19 σχεδιάστηκαν δομές και στρατηγικές για την Ψυχική Υγεία που θα μείνουν και στο μέλλον», τονίζει η υφυπουργός Υγείας, μιλώντας στη «Βραδυνή της Κυριακής»

Της Ειρήνης Μπέλλα

Το δρόμο της εξόδου από την πανδημία περιγράφει η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη, που τονίζει ότι ο εμβολιασμός και η τήρηση των μέτρων που προτείνουν οι ειδικοί είναι μονόδρομος.

Αναφερόμενη στις δικές της αρμοδιότητες, καθώς είναι η πρώτη υφυπουργός που ορίστηκε στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, εστιάζει στα θετικά στοιχεία από τις συνθήκες έκτακτης ανάγκης που επέφερε η Covid-19. Και αυτά είναι ότι δημιουργήθηκαν δομές και σχεδιάστηκαν στρατηγικές για την Ψυχική Υγεία που θα μείνουν και στο μέλλον. Σε όλα τα προγράμματα που υλοποίησε και προωθεί το υπουργείο Υγείας δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης. «Όλα τους απαντούν σε τωρινές ανάγκες και ταυτόχρονα είναι προσανατολισμένα στο μέλλον», τονίζει η υφυπουργός Υγείας.

Η δημιουργία δικτύου Τηλεψυχιατρικής, υπό τη μορφή ολοκληρωμένου ψηφιακού εξωτερικού ιατρείου με υπηρεσίες συνταγογράφησης, γνωματεύσεις, έκδοση πιστοποιητικών, για την εξ αποστάσεως υποστήριξη ενήλικων και ανήλικων κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών, έχει ήδη ξεκινήσει στο Καστελόριζο και στη Σύμη, ενώ σχεδιάζονται άμεσα ανάλογες Μονάδες σε νησιά και ορεινές περιοχές.

Δράσεις, ύψους 84 εκατ. ευρώ, θα υλοποιηθούν σχετικά με την πρόληψη των εξαρτήσεων (ναρκωτικά, αλκοόλ, διαδίκτυο) σε παιδιά και εφήβους.

Ποια είναι κατά την γνώμη σας η πορεία της πανδημίας; Θα βγούμε από αυτόν το λαβύρινθο;

«Όπως ήδη γνωρίζετε τώρα κυριαρχεί η μετάλλαξη “Ο”, η οποία μεταδίδεται πολύ εύκολα, αλλά, ευτυχώς, δεν δείχνει να επιφέρει τις ίδιες βαριές συνέπειες που προκαλούσαν οι προηγούμενες μεταλλάξεις. Θα βγούμε από το λαβύρινθο σύντομα αν κάνουμε τα αυτονόητα: να εμβολιαστούμε όσοι δεν το έχουμε πράξει ακόμα, να κάνουμε τις επαναληπτικές δόσεις των εμβολίων αν έχει περάσει το δέον χρονικό διάστημα, και να λαμβάνουμε όλα τα μέτρα προστασίας, μάσκες, αποστάσεις, αποφυγή συνωστισμών, που προτείνουν οι ειδικοί».

Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, ειδικά για ηλικιωμένα άτομα που βιώνουν ακόμη περισσότερο τη μοναξιά και επηρεάζει τον ψυχισμό τους και την ψυχική υγεία, τι προβλέπει η κρατική μέριμνα; Πού μπορούν να απευθυνθούν;

«Η δημιουργία αυτού του χαρτοφυλακίου για την Ψυχική Υγεία ήταν πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη – ήδη στους πρώτους μήνες από την έναρξη της παγκόσμιας κρίσης με την Covid-19. Εκ των υστέρων, κρίνοντας από τα αποτελέσματα των μέχρι τώρα προσπαθειών μας θεωρώ ότι η κίνηση αυτή αποδείχθηκε υποστηρικτική για πολλούς συμπολίτες μας.

Επιπλέον, η πανδημία δεν είχε αντίκτυπο μόνο στη σωματική υγεία των πληθυσμών, στις αντοχές των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας, αλλά και στην Ψυχική Υγεία των ανθρώπων. Γι’ αυτό, από τις πρώτες δράσεις μας στο υπουργείο ήταν η ανάπτυξη τηλεφωνικών γραμμών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για το γενικό πληθυσμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας (10306), για τους ογκολογικούς ασθενείς και για τους καπνιστές (2152152121), σε συνεργασία με την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία και για το Αλτσχάιμερ και την Άνοια (1102). Παράλληλα με τα παραπάνω, παρέχουμε ψυχοκοινωνική υποστήριξη ασθενών Covid-19, που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία, των οικογενειών τους και του υγειονομικού μας προσωπικού, σε συνεργασία με 24 Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρίες που χρηματοδοτούνται και εποπτεύονται από το υπουργείο Yγείας».

Επικεντρωθήκατε στη σύσταση υπηρεσιών άμεσης απόκρισης στις ανάγκες που δημιούργησε η πανδημία ή θα μείνουν και πράγματα για τους πολίτες μετά από το πέρασμά της;

«Η πολιτική φυσικά και φροντίζει για το τώρα, αλλά οφείλει να έχει το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, να δημιουργεί θεσμούς και δομές, που θα στεριώσουν και θα προσφέρουν για καιρό στους πολίτες. Συνεπώς, το βασικότερο θετικό από τις συνθήκες έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίσαμε με την Covid-19 είναι ότι δημιουργήθηκαν δομές και σχεδιάστηκαν στρατηγικές για την Ψυχική Υγεία που θα μείνουν και στο μέλλον. Αν εξετάσετε προσεκτικά τα προγράμματα που υλοποίησε και προωθεί το υπουργείο Υγείας θα διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης. Όλα τους απαντούν σε τωρινές ανάγκες και ταυτόχρονα είναι προσανατολισμένα στο μέλλον».

Μπορείτε να μας παραθέσετε μερικά παραδείγματα;

«Αναφέρω ενδεικτικά την ανάπτυξη του δικτύου Τηλεψυχιατρικής, υπό τη μορφή ολοκληρωμένου ψηφιακού εξωτερικού ιατρείου –υπηρεσίες συνταγογράφησης, γνωματεύσεις, έκδοση πιστοποιητικών– για την εξ αποστάσεως υποστήριξη ενήλικων και ανήλικων κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών. Ήδη, ξεκίνησε πιλοτική εφαρμογή στο Καστελόριζο, εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο η μονάδα στη Σύμη, ενώ σχεδιάζονται άμεσα ανάλογες Μονάδες σε νησιά και ορεινές περιοχές.

Στα μείζονος σημασίας έργα στον τομέα μας είναι και η υπογραφή της νέας επταετούς Προγραμματικής Σύμβασης για τη Λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων στους Δήμους, με το υπουργείο Εσωτερικών, την ΕΕΤΑΑ, την ΚΕΔΕ και τον ΟΚΑΝΑ, συνολικού ύψους 84 εκατ. ευρώ, για την υλοποίηση δράσεων σχετικά με την πρόληψη των εξαρτήσεων –ναρκωτικά, αλκοόλ, διαδίκτυο– σε παιδιά και εφήβους, σε συνεργασία με τις Ενώσεις Γονέων των σχολείων, ενώ, ταυτόχρονα, ολοκληρώσαμε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά των Ναρκωτικών. Καταφέραμε τόσα πολλά σε τόσο αντίξοες συνθήκες επειδή είχαμε σύμμαχό μας τον ελληνικό λαό. Έτσι σκοπεύουμε να πορευτούμε και στο μέλλον. Όλοι μαζί. Δε θα μείνει κανείς μόνος, δε θα μείνει κανένας πίσω».

Η χώρα μας, μόνο ακολουθεί τις παγκόσμιες τάσεις στην Ψυχική Υγεία ή συμμετέχει στη διαμόρφωσή τους;

«Δε θα διστάσω να πω ότι η Ελλάδα πρωτοπορεί στις διεθνείς εξελίξεις των ζητημάτων Ψυχικής Υγείας που συνδέονται με την πανδημία. Στις 22-23 Ιουλίου 2021 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, Διεθνές Συνέδριο με θέμα την Ψυχική Υγεία μετά την πανδημία Covid-19, με συνδιοργανωτές το υπουργείο Υγείας και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Την κήρυξη της έναρξης του Συνεδρίου έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και παρευρέθηκαν 53 χώρες που ανήκουν στην αρμοδιότητα του ΠΟΥ Ευρώπης. Το Συνέδριο ολοκλήρωσε τις εργασίες του με την ομόφωνη υιοθέτηση της “Διακήρυξης των Αθηνών”, όπου τα κράτη δεσμεύτηκαν σε κοινές αρχές πολιτικών για την Ψυχική Υγεία κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία.

Συνέχεια του Διεθνούς Συνεδρίου της Αθήνας είναι το Συνέδριο του ΠΟΥ Ευρώπης στις Βρυξέλλες, όπου είχα τη χαρά και την τιμή να συμμετέχω εκπροσωπώντας τη χώρα μας στην εναρκτήρια εκδήλωση της Πανευρωπαϊκής Συμμαχίας για την Ψυχική Υγεία, υπό την αιγίδα της Α.Μ. βασίλισσας του Βελγίου Ματθίλδης και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Ευρώπης, υπό την ηγεσία του περιφερειακού διευθυντή του ΠOY Ευρώπης, δρος Hans Kluge.

Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε και στην Παγκόσμια Διάσκεψη για την Ψυχική Υγεία, στο Παρίσι στις 5 και 6 Οκτωβρίου 2021. Εκεί, ο Γάλλος υπουργός Αλληλεγγύης και Υγείας, Ολιβιέ Βεράν, φιλοξένησε τις εργασίες της διάσκεψης “Mind Our Rights, Now!”, όπου συμμετείχα και είχα τη χαρά να συνομιλήσω για ζητήματα που αφορούν την Ψυχική Υγεία με ομόλογούς μου υπουργούς, εκπροσώπους φορέων διεθνών Οργανισμών, επαγγελματίες Υγείας, εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους της Κοινωνίας των Πολιτών, αλλά και με εκπροσώπους ιδρυμάτων και ακαδημαϊκούς».