Ο πανικός λόγω ιού φέρνει θύελλα στην Οικονομία

Από τότε που άρχισε η επιδημία του κινεζικού κορονοϊού είχα επισημάνει, εγκαίρως, ότι οι επιπτώσεις του θα είναι μεγαλύτερες στην παγκόσμια Οικονομία παρά στη δημόσια υγεία. Ασφαλώς και έχουμε θανάτους, ιδίως στην Κίνα. Αλλά η θνητότητα από τον ιό είναι μικρότερη από ανάλογες επιδημίες, ακόμα μικρότερη και της κοινής γρίπης.

Όμως το χειρότερο είναι ότι εξαιτίας της διάδοσής του με ταχείς ρυθμούς, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι ένα νέο, άγνωστο φαινόμενο, προκαλεί μεγάλη ανησυχία, έως πανικό, στις κοινωνίες. Δυστυχώς, ο πανικός είναι πολύ κακός σύμβουλος για την Οικονομία, τις αγορές και τα χρηματιστήρια. Απόδειξη δραματική του τι συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες στα διεθνή χρηματιστήρια, όπου έχουν χαθεί 3 τρισ. δολάρια.

Ενα τεράστιο ποσό, σε χρημαστηριακές, βέβαια, αξίες και όχι πραγματικό χρήμα, που όμως προοιωνίζεται ακόμα μεγαλύτερη χρηματιστηριακή κρίση εφόσον ο πανικός συνεχιστεί (και αυτό θα συμβεί μοιραία αν η επιδημία διαχυθεί σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, όπως ήδη έχει γίνει με την Ιταλία, που αποδεικνύεται και οικονομικά ο αδύναμος κρίκος του συστήματος).

Κάποιοι αναλυτές ήδη προέβλεπαν ότι οι τιμές των μετοχών που ακολουθούν συνεχή ανοδική τροχιά επί χρόνια τώρα, ήταν υπερβολικές και προοιωνίζονται μια χρηματιστηριακή κρίση ανάλογη με του 2008. Έλεγαν, μάλιστα, ότι χρειαζόταν απλώς μια αφορμή για να ξεσπάσει η κρίση. Έχουν, άραγε, δίκιο; Μπορεί, άραγε, να αποτελέσει η επιδημία, η τυχόν πανδημία, του κορονοϊού την αφορμή αυτή; Ουδείς, ακόμα, μπορεί να πει με βεβαιότητα.

Το βέβαιο είναι ότι ήδη οι Οικονομίες δοκιμάζονται. Και όχι μόνον της Κίνας, για την οποία ο ίδιος ο ηγέτης της, Σι Τζινπίνγκ, προειδοποίησε ότι θα δεχτεί σοβαρό πλήγμα. Και αυτό είναι μοιραίο δεδομένου ότι η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο είναι η πιο ραγδαία αναπτυσσόμενη Οικονομία στον πλανήτη, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ενέργειας, μια από τις μεγαλύτερες πηγές εισερχόμενου αλλά και εξερχόμενου Τουρισμού, η δεύτερη μεγαλύτερη Οικονομία παγκοσμίως. Είναι μοιραίο ότι όταν φταρνίζεται η Κίνα να πουντιάζει όλος ο κόσμος. Και αυτό συνέβη.

Όμως, πέραν των διεθνών επιπτώσεων στην Οικονομία λόγω Κίνας, επέρχονται σοβαρές επιπτώσεις και λόγω της επέκτασης της επιδημίας σε όλο τον κόσμο, και ιδίως στην Ευρώπη, που είναι μια από τις μεγαλύτερες αγορές, η δεύτερη παγκοσμίως μετά από αυτή των ΗΠΑ. Η διάδοση του ιού στην Ιταλία, αλλά και οι προειδοποιήσεις των ειδικών ότι ακόμα βρίσκονται στην αρχή της επιδημίας χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία (όπου είχαμε ήδη δύο θανάτους), έχουν φέρει μεγάλη αναστάτωση στα χρηματιστήρια και τις χρηματαγορές, καθώς φοβούνται μείωση της κατανάλωσης και του συνολικού τζίρου της αγοράς.

Ο πανικός, όπως διδάσκει η ιστορική εμπειρία, είναι καταλυτικός σε περιπτώσεις επιδημιών. Συνήθως τη μεγαλύτερη ζημιά την κάνει ο πανικός παρά η ίδια η ασθένεια. Και σε χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου το παρορμητικό και η ψυχολογία των κατοίκων είναι τέτοια που διευκολύνει τα συμπτώματα ενός πανικού, οι συνέπειες του οποίου σε μια, ούτως η άλλως, ευάλωτη Οικονομία και αγορά μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές.

Η ελληνική Οικονομία στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον Τουρισμό, τη Ναυτιλία, το Εμπόριο και τη Λιανική Κατανάλωση. Και αυτοί, δυστυχώς, είναι οι κατ’ εξοχήν τομείς που πάντα πλήττονται εξαιτίας μιας επιδημίας, που μπορεί σύντομα να μετεξελιχθεί σε πανδημία. Και επειδή η Ελλάδα έχει μία Οικονομία που μετά την κατάρρευση του 2010 και την τρομερή δεκαετία που ακολούθησε, δεν έχει συνέλθει ακόμα, η κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη. Υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί;

Δεν το γνωρίζει, ακόμα, ουδείς. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε κανονικά τη ζωή μας, ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών, και να αποφύγουμε τον πανικό. Και να ελπίζουμε ότι η σημαντική βελτίωση του καιρού τις προσεχείς εβδομάδες, θα οδηγήσει σε σαφή περιορισμό της διάδοσης του ιού.