Ηγετικός ο ρόλος της Ελλάδας στη Μεσόγειο

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Ο διάλογος με την Τουρκία είναι ευπρόσδεκτος, με στόχο την επίλυση των διμερών προβλημάτων, αλλά οι βασικές «κόκκινες» γραμμές της Αθήνας είναι ξεκάθαρες και αδιαπραγμάτευτες. Αυτή είναι η θέση της Ελλάδας όπως εκφράστηκε στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Αν. Μπλίνκεν, ο οποίος ζήτησε «να τα βρούνε οι δύο χώρες», τόσο από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και από τον υπ. Εξ. Νίκο Δένδια, κατά τις συναντήσεις που είχαν.

Παράλληλα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, αναγνώρισε το νέο γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας μας, ο οποίος είναι ενισχυμένος σε σχέση με το παρελθόν, και, πλέον, η Ελλάδα καλείται να διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στην ευρύτερη περιοχή για τη ενεργειακή σταθερότητα. Και αυτός ο ρόλος ενισχύεται με την έναρξη του 4ου γύρου στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας – ΗΠΑ, κάτι που αναγνώρισε δημοσίως ο κ. Μπλίνκεν.

Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, πληροφορίες της «ΒτΚ» αναφέρουν ότι ο κ. Μπλίνκεν αποχώρησε κατανοώντας ότι λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές δεν μπορεί να συμβεί κάτι θεαματικό, αλλά, σύμφωνα με πηγές της πρεσβείας, ήταν πιο αισιόδοξος απ’ ό,τι όταν ήρθε. Και αυτό έχει να κάνει με την εκπεφρασμένη επιθυμία αμφοτέρων των πλευρών να υπάρξει μία λύση στα χρόνια προβλήματα, χωρίς παρεκκλίσεις από τις βασικές «κόκκινες» γραμμές, οι οποίες σε ό,τι αφορά την Αθήνα είναι η αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και τα νησιά του.

Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Αιγαίου δεν είναι «ανάθεμα» για την ελληνική πλευρά, υπό την προϋπόθεση ότι «θα έχουμε συμφωνήσει είτε στη Χάγη είτε μεταξύ μας, ποιο κομμάτι είναι δικό μας και ποιο δικό τους», όπως ανέφερε διπλωμάτης στη «ΒτΚ». Και εκεί εστιάζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως διαπίστωσε ιδίοις όμμασι ο Αμερικανός υπ. Εξ., ο οποίος, όμως, έδειξε «να αντιλαμβάνεται την ελληνική ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου, αλλά εξέφρασε την επιφύλαξή του κατά πόσο θα μπορεί να λειτουργήσει εν προκειμένω το “γράμμα” της συνθήκης σε βάρος του “πνεύματός” της».

Η ελληνική πλευρά φέρεται να του απάντησε ότι εάν και εφόσον η συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας γίνει σεβαστή και από την Τουρκία, τότε όλα θα πάρουν το δρόμο τους, αφού οι οικονομικές προοπτικές μίας αξιοποίησης των κοιτασμάτων θα φέρει πιο κοντά τις δύο χώρες. Πράγμα που σημαίνει ότι η αποστρατικοποίηση των νησιών είναι μέσα στα όσα κουβεντιάζονται, αλλά σε έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, υπό τον όρο, φυσικά, της απόσυρσης της λεγόμενης «Στρατιάς του Αιγαίου» που στρατοπεδεύει στα παράλια της Μικράς Ασίας.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητήθηκαν επίσης θέματα του αγωγού Αλεξανδρούπολη –Μπουργκάς, και οι έρευνες της Exxon Mobil νοτίως της Κρήτης, ενώ από την αμερικανική πλευρά ετέθη και το ζήτημα της διαφοράς των 4 ναυτικών μιλίων μεταξύ των ελληνικών χωρικών υδάτων που είναι στα 6 ν.μ. και του εναέριου χώρου που είναι στα 10 ν.μ.

Και το συμπέρασμα της ελληνικής πλευράς είναι πως δύσκολα οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν ως παραβιάσεις την παρουσία τουρκικών αεροσκαφών σε αυτά τα 4 ν.μ. αφού οι ΗΠΑ θεωρούν πως σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ο εναέριος χώρος μίας χώρας συμπίπτει με τα χωρικά ύδατα. Η ελληνική πλευρά φέρεται να απάντησε πως ένα πλαίσιο κατανόησης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας θα έδινε προοπτικές επίλυσης παρόμοιων θεμάτων, αλλά η κατανόηση πρέπει να είναι αμφίδρομη.

Το μήνυμα της Αθήνας ήταν πως θα δεχθεί να κάνει κάποιες υποχωρήσεις στο βωμό της σφυρηλάτησης της σταθερότητας και της ειρήνης, αρκεί να υπάρξουν και από την άλλη πλευρά ανάλογες κινήσεις που θα συνιστούν μία έντιμη συμφωνία αμοιβαία αποδοτική. Και, φυσικά, να μην υπάρξουν παράλογες απαιτήσεις που αφορούν την κυριαρχία των νησιών, που δεν συζητούνται επ’ ουδένα τρόπο, κάτι που επισήμανε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στον κ. Μπλίνκεν.

Επίσης, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε στο συνομιλητή του την στάση των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας στον πόλεμο Ρωσίας –Ουκρανίας, και εξήγησε ότι η Αθήνα περιμένει έμπρακτη αναγνώριση της στάσης της.