Ένα στα τέσσερα παιδιά θύμα σχολικής βίας

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Ένας στους 8 εφήβους στην Ελλάδα, το 12,1%, έχει πολύ πρόσφατα συμμετάσχει σε εκφοβισμό άλλου μαθητή, ενώ σε ποσοστό 7,1% τα παιδιά έχουν κάνει και ηλεκτρονικό εκφοβισμό.

Επιπλέον, σχεδόν 1 στους 4 (22,1%) αναφέρει ότι υπήρξε θύμα εκφοβισμού στο σχολείο και ένας στους 10 (9,5%) ηλεκτρονικά, όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα.

Σύμφωνα με τις αναλύσεις, οι 15χρονοι έφηβοι που έχουν πρόσφατα εμπλακεί σε βίαιο καβγά είναι πιθανότερο να είναι αγόρια, να ανήκουν σε αναδομημένες οικογένειες, να ασκούνται συχνά σωματικά, να καταναλώνουν συχνά ενεργειακά ποτά, να κοιμούνται λιγότερο (κορίτσια), να καπνίζουν, να έχουν κάνει χρήση κάνναβης, να έχουν ήδη ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή, να το έχουν σκάσει από το σπίτι και να έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας – στο προφίλ των εφήβων αυτών τείνουν, επίσης, να υπάρχουν το άγχος, η «κοπάνα» από το σχολείο, η χαμηλή υποστήριξη από το φιλικό περιβάλλον και η άποψη ότι η περίοδος του COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή τους.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε το «Χαμόγελο του Παιδιού» για το 2023:

– 1 στα 3 παιδιά σε όλη τη χώρα δηλώνει ότι έχει δεχθεί bullying.

– 1 στα 4 παιδιά αισθάνεται πως το σχολείο δεν του μαθαίνει να μην εκφοβίζει τους συμμαθητές του.

-1 στα 3 παιδιά που δηλώνει ότι ξοδεύει πολλές ώρες σε οθόνες ημερησίως, βιώνει σχολικό εκφοβισμό.

«Η δυνατότητα να μπορούν τα παιδιά να πουν αυτά που θέλουν στους εκπαιδευτικούς θα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν έχει σχέση με την οικονομική τάξη ή οτιδήποτε άλλο που μπορεί να επηρεάζει τα παιδιά», τονίζει ο Κώστας Γιαννόπουλος, πρόεδρος του Συλλόγου του «Χαμόγελου του Παιδιού».

Μία φήμη, ότι 13χρονη κατηγόρησε τους συμμαθητές της στους καθηγητές, ήταν αρκετή για να αρχίσει το μαρτύριο.

«Με χτυπούσαν, με έφτυναν, με έβριζαν, μου έστελναν απειλητικά μηνύματα. Είχε κανονίσει μία κοπέλα μαζί μου να βγει και μου είχε φέρει αυτή την παρέα του σχολείου μου να με χτυπήσουν κανονικά. Με άφησαν με αίματα, σημάδια παντού. Δεν μίλησα ποτέ στους γονείς μου από την αρχή. Δεν ήξερα τι θα γινόταν», αναφέρει ένα από τα θύματα, και μάλιστα μικρό κορίτσι.

Μέλος της παρέας που επιτέθηκε στη 13χρονη, τότε, κοπέλα βιντεοσκόπησε τον ξυλοδαρμό. Κανείς δεν βοήθησε τη συμμαθήτριά του να ξεφύγει από τα χέρια των ανήλικων βασανιστών.

Η ανήλικη άλλαξε σχολείο, αλλά οι εφιάλτες την ακολουθούν:

«Τώρα είμαι πολύ καλύτερα, αλλά ακόμα και τώρα, που τα παιδιά μού φέρονται τέλεια σε αυτήν την περιοχή και οι καθηγητές το ίδιο, νιώθω ακόμα ότι μπορεί να μου ξαναγίνει κάτι».

Οι γονείς της 15χρονης,σήμερα, κοπέλας υπέβαλαν μήνυση, αλλά 2,5 χρόνια μετά, η υπόθεση δεν έχει εκδικαστεί ούτε καν σε πρώτο βαθμό.

Ακόμη ένα περιστατικό bullying, και πάλι με θύμα ένα μικρό κορίτσι, σημειώθηκε αυτή τη φορά σε γυμνάσιο της Πάτρας.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η μητέρα της 14χρονης, το παιδί της δέχεται bullying από τις αρχές της σχολικής χρονιάς από συγκεκριμένη ομάδα μαθητών, αγοριών και κοριτσιών.

Ωστόσο, το περιστατικό που «ξεχείλισε το ποτήρι» σημειώθηκε προ ημερών στο προαύλιο του σχολείου, όταν ένα κορίτσι, που είναι στην ομάδα που εκφοβίζει τη μαθήτρια, την έπιασε από τα μαλλιά και της επιτέθηκε.

Το κορίτσι όμως, που προχώρησε στην καταγγελία, πήρε αποβολή από τη διεύθυνση του σχολείου, μαζί με τον μικρότερο αδελφό της, που την ώρα του συμβάντος έσπευσε να την υπερασπιστεί!

«Είναι μία κατάσταση που συμβαίνει εδώ και μήνες τώρα. Μία ομάδα παιδιών λένε στο κορίτσι μου διάφορα για την οικογένειά της και την κοροϊδεύουν σε καθημερινή βάση. Έχουμε ειδοποιήσει το διευθυντή και τους εκπαιδευτικούς του σχολείου για το τι γίνεται, αλλά δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα. Έφτασαν, πλέον, στο σημείο να αποβάλουν τα δικά μου παιδιά, που είναι τα θύματα αυτής της κατάστασης, ενώ και εγώ η ίδια έχω δεχθεί στο παρελθόν απειλές από γονείς των παιδιών αυτών», αναφέρει η μητέρα της ανήλικης.

Η μητέρα του 14χρονου κοριτσιού είναι αποφασισμένη αυτή τη φορά να φτάσει το όλο θέμα ακόμα και στoν εισαγγελέα Ανηλίκων, για να καταγγείλει τόσο το συμβάν όσο και την συμπεριφορά της σχολικής κοινότητας στα παιδιά της, υποβάλλοντας μηνύσεις.

Χθες, εν τω μεταξύ, απολογήθηκε στον ανακριτή ο νεαρός Γεωργιανός που επιτέθηκε με σφυρί και μαχαίρι στο 41ο Γυμνάσιο Αθηνών στην Κυψέλη και τραυμάτισε έναν μαθητή και το διευθυντή.

Ο δράστης θέλησε να τιμωρήσει τον Νιγηριανό μαθητή επειδή είχε διαπληκτιστεί, πριν από μερικές ημέρες, με τον μικρότερο αδελφό του, ηλικίας 14 ετών, που φοιτά στο ίδιο σχολείο.

«Το παιδί μου δεχόταν bullying από τον Νιγηριανό. Τον χτυπούσε, τον έβριζε, τα πάντα. Δεν ξέρω τι δουλειά είχε με το παιδί. Το σφυρί δεν είναι δικό μας, το μαχαίρι εντάξει. Δεν ξέρω πού βρήκε το σφυρί, μήπως στο σχολείο», δηλώνει η μητέρα του κατηγορούμενου.

Ο μαθητής, που έγινε στόχος του 19χρονου εξωσχολικού, μίλησε στο MEGA και περιέγραψε από το κρεβάτι του νοσοκομείου πώς ο άνδρας με καταγωγή από τη Γεωργία άρχισε να τον καταδιώκει μέσα στους διαδρόμους του σχολείου.

«Μπήκε μέσα στην τάξη μου και με χτύπησε στο κεφάλι, εγώ άρχισα να τρέχω έξω στις σκάλες, με χτυπάει ξανά, τρέχουμε. Δεν ξέρω πόσες φορές με χτύπησε. Και μετά βγάζει μαχαίρι και χτυπάει το διευθυντή του σχολείου», είπε μεταξύ άλλων.

10.700 υποθέσεις το 2023

Περισσότερα από 10.700 περιστατικά παραβατικότητας ανηλίκων απασχόλησαν την Αστυνομία το 2023, με τον αριθμό τους να ξεπερνά τα περιστατικά του 2022 ήδη από τους πρώτους μήνες.

Μεταξύ των υποθέσεων αυτών είναι, δυστυχώς, υποθέσεις για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, κατασκευή και κατοχή εκρηκτικών, βιασμούς, εκβιάσεις, απάτες, πλαστογραφίες, πέραν βέβαια από ληστείες, κλοπές και πρόκληση σωματικών βλαβών.

Συνολικά, εξαρθρώθηκαν 17 συμμορίες ανηλίκων που ασκούσαν σκληρή βία. Παρατηρώντας απλά κάποιος τα στοιχεία καταλαβαίνει ότι μιλάμε για κανονική εγκληματικότητα που προσομοιάζει με τις υποθέσεις ενηλίκων.

Με το ισχύον πλαίσιο, για τους παραβάτες μέχρι 12 ετών δεν λαμβάνονται μέτρα. Από 12 έως 15 ετών δεν καταλογίζονται ποινικά οι πράξεις και λαμβάνονται αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα.

Πάνω από τα 15, εφόσον η πράξη είναι κακούργημα, υπάρχει η δυνατότητα να αποφασιστεί εγκλεισμός σε φυλακή ανηλίκων.

Με τις προηγούμενες διατάξεις ο εγκλεισμός αφορούσε μόνο τα κακουργήματα που έχουν στοιχεία βίας, στρέφονται κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, φυσικά, ποινικές ευθύνες αντιμετωπίζουν και οι γονείς.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., για τους πρώτους δύο μήνες του 2024 και τον τρίτο που ολοκληρώνεται, υπήρξαν ήδη δεκάδες υποθέσεις εγκληματικότητας με δράστες ανήλικους, στο σύνολο της χώρας.

Ειδικά για τον Φεβρουάριο, για τον οποίο η «Βραδυνή της Κυριακής» έχει στη διάθεσή της τα πλήρη στοιχεία, υπήρξαν: Μία υπόθεση βιασμού, μία απόπειρα, τέσσερις υποθέσεις πορνογραφίας ανηλίκων, μία εκβίαση, δύο αρπαγές, εφτά υποθέσεις εγκληματικής οργάνωσης, περίπου 80 υποθέσεις με ξυλοδαρμούς (οι 22 σοβαρές και με 32 ανήλικους δράστες), 96 κλοπές και 18 ληστείες, όλα τελεσμένα από ανηλίκους.

Με αφορμή την αύξηση των περιστατικών, η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευσταθία Καπαγιάννη εξέδωσε εγκύκλιο προς όλους τους εισαγγελείς Ανηλίκων, στην οποία, αφού αναλύει τα στοιχεία και το πρόβλημα, ζητά απ’ όλους πλήρη εγρήγορση.

Μεταξύ άλλων, κάνει λόγο για «αξιόποινες πράξεις ανηλίκων και ιδιαίτερα σε πράξεις που ενέχουν βία και σκληρότητα σε βάρος των θυμάτων τους.

Συμμορίες ανηλίκων στα πρότυπα της μαφίας. Έφηβοι, που διευθύνουν με μαεστρία εγκληματικές οργανώσεις και επιδίδονται σε επιθέσεις με ανελέητους ξυλοδαρμούς, αιματηρά ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, ληστείες, διακίνηση ναρκωτικών, ακόμη και όπλα.

Περιστατικά βίας από ανηλίκους που μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν σχεδόν ανύπαρκτα, σήμερα αποτελούν καθημερινότητα».

Εθνική στρατηγική από τέσσερα υπουργεία

Την ώρα που τα περιστατικά βίας και σχολικού εκφοβισμού, με πρωταγωνιστές μαθητές, αυξάνονται, η κυβέρνηση επαναφέρει την πενθήμερη αποβολή και την ευκολότερη οριστική αποβολή από το σχολείο.

Συγκεκριμένα, αναπτύσσεται μία εθνική στρατηγική από τέσσερα υπουργεία, τα Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη, Οικογένειας και το Παιδείας, που έχει το κύριο βάρος, εξετάζοντας μία σειρά μέτρων για την εξάλειψη του bullying από τα σχολεία, ενώ ταυτόχρονα διευκρινίζει και τις συνέπειες της μη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.

Άλλωστε, την αυστηροποίηση των ποινών σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού επιβεβαίωσε ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου καταπολέμησης της βίας ανηλίκων και του bullying.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο για την αυστηροποίηση των ποινών στο πλαίσιο της καταπολέμησης της βίας ανηλίκων και του σχολικού εκφοβισμού, περιλαμβάνει:

– Επαναφορά του διαχωρισμού των απουσιών σε δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες.

-Επαναφοράτης πενθήμερης αποβολής με την προβλεπόμενη προσαύξηση αδικαιολόγητων απουσιών.

-Εξέταση και επιπλέων μέτρων, τα οποία θα ανακοινωθούν σύντομα.

Παράλληλα, πηγές από το υπουργείο Παιδείας όσον αφορά την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών επισημαίνουν:

-Ισχύει το θεσμικό πλαίσιο που προβλέπεται από το νόμο 4823/2021.

-Αξιολογούνται κατά προτεραιότητα οι νεοδιορισθέντες καθηγητές, που είναι προϋπόθεση για τη μονιμοποίησή τους.

– Ξεκίνησε και το Β’ Πεδίο, οπότε θα αρχίσουν να μονιμοποιούνται όσοι από τους νεοδιορισθέντες αξιολογηθούν και δεν χαρακτηριστούν «μη ικανοποιητικοί».

-Σταδιακά θα αξιολογηθούν όλοι οι εκπαιδευτικοί

Ως προς τις συνέπειες της μη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, τονίζεται:

-Σύμφωνα με το άρθρο 56 του ν. 4823/2021 (Α΄136), η συμμετοχή στις διαδικασίες αξιολόγησης τόσο για τους αξιολογητές όσο και για τους αξιολογούμενους αποτελεί εκπλήρωση υπαλληλικού καθήκοντος και υποχρέωση.

– Η παράλειψη στελέχους της Εκπαίδευσης, εκπαιδευτικού ή μέλους ΕΕΠ- ΕΒΠ να λάβει μέρος, να διευκολύνει ή να προβεί, σε επιβαλλόμενη ή απλώς προβλεπόμενη από το νόμο άσκηση αρμοδιότητας ή σε οποιοδήποτε στάδιο της αξιολογικής διαδικασίας στελέχους της Εκπαίδευσης ή εκπαιδευτικού ή μέλους ΕΕΠ-ΕΒΠ, συνιστά ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα, το οποίο τιμωρείται με τις πειθαρχικές ποινές του άρθρου 109 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (ν. 3528/2007, Α’ 26), όχι κατώτερη του προστίμου ίσου με τις αποδοχές ενός μηνός.

-Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης στην παραπάνω υποχρέωση δύναται να επιβάλλεται αναστολή οποιασδήποτε διαδικασίας εξέλιξης του στελέχους της Εκπαίδευσης, του εκπαιδευτικού ή του μέλους ΕΕΠ-ΕΒΠ, συμπεριλαμβανομένης της αυτόματης μισθολογικής εξέλιξής του. Ειδικότερα, για τα στελέχη Εκπαίδευσης που αρνούνται να λάβουν μέρος στη διαδικασία αξιολόγησης σε οποιοδήποτε στάδιο αυτής ή την παρακωλύουν με την εν γένει στάση τους, τότε το στέλεχος αντικαθίσταται και αποκλείεται από τη διαδικασία επιλογής για την πλήρωση οποιασδήποτε θέσης στελέχους για τα επόμενα οκτώ έτη.

-Η παρεμπόδιση της διαδικασίας αξιολόγησης σε κάθε στάδιο αυτής, επιφέρει την απαρέγκλιτη εφαρμογή των κείμενων διατάξεων, προκειμένου να παρέχεται ακώλυτα/ανεμπόδιστα η παροχή δημόσιας υπηρεσίας.