Επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας – Πώς η Ελλάδα απεγκλώβισε 2000 ομογενείς

Με αφορμή την αποτυχημένη επιχείρηση απεγκλωβισμού των Αφγανών που συνεργάστηκαν με τους Έλληνες αξιωματικούς στην Καμπούλ, το vradini.gr θυμάται σήμερα, άλλες επιχειρήσεις πολύ πιο δύσκολες, που στο παρελθόν στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία.

Πρόκειται για την επιχείρηση “Χρυσόμαλλο Δέρας” όπου απεγκλωβίστηκαν πριν από 28 χρόνια τέτοιες μέρες Αυγούστου, από το Σοχούμι της Γεωργίας (η αρχαία Διοσκουριάδα) περίπου 2000 Έλληνες Πόντιους και για την επιχείρηση “Κοσμάς Αιτωλός” που απεγκλώβισε το 1997 Έλληνες από την Αλβανία, όταν η γειτονική χώρα καίγονταν στην κυριολεξία από τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε όταν χιλιάδες αποταμιευτές έχασαν περιουσίες μιας ζωής εξαιτίας των “πυραμίδων” που χρεώθηκε η κυβέρνηση Μπερίσα.

Σήμερα θα θυμηθούμε την επιχείρηση “Χρυσόμαλλο Δέρας” η οποία ήταν η πλέον δύσκολη όλων, αφού δεν υπήρξε προηγούμενο.‘Ηταν η πρώτη επιχείρηση εκκένωσης που σχεδίασαν και εκτέλεσαν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, και ολοκληρώθηκε τέτοιες μέρες πριν από 28 χρόνια.

Κοινός παρονομαστής αμφοτέρων των επιχειρήσεων, ήταν πως την επιχειρησιακή ευθύνη την είχαν οι Ένοπλες Δυνάμεις, και τον πολιτικό συντονισμό το υπουργείο Εξωτερικών. Αμφότερες επίσης, έγιναν γνωστές μετά την επιτυχή κατάληξή τους, και όχι πριν…

Στο Σοχούμι είχε ξεσπάσει ο λεγόμενος “πόλεμος της Αμπχαζίας” και οι Έλληνες βρέθηκαν στη μέση, μεταξύ των αντιμαχόμενων Αμπχάζιων και των Γεωργιανών.

Να κάνουμε μια αναδρομή για να υπάρχει καλύτερη εικόνα στον αναγνώστη. Η Δημοκρατία της Αμπχαζίας με πρωτεύουσα το Σουχούμι, ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Γεωργία, το 1990 και παραμένει ανεξάρτητη περιοχή, η οποία όμως είναι αναγνωρισμένη μόνο από τη Ρωσία.

Η έναρξη των επιχειρήσεων στη περιοχή της Αμπχαζίας που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Γεωργίας, ξεκίνησε το 1992-1993, και αν και στοίχισε δεκάδες χιλιάδες θύματα και 250.000 εκτοπισμένους, δεν έλαβε ποτέ την δημοσιότητα που άξιζε από τα διεθνή ΜΜΕ.

Να σημειώσουμε ότι η ένταση μεταξύ Γεωργίας-Αμπχαζίας είχε εκδηλωθεί από το 1970, όταν η Μόσχα πίεζε την Τιφλίδα για να πέσουν οι τιμές στα φρούτα και στο κρασί που προμηθευόταν η Ρωσία από την Αμπχαζία. Το 1988 οι προστριβές πήραν τον χαρακτήρα αγώνα ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας από τη Γεωργία και το 1992 η διαμάχη κορυφώθηκε όταν κατά τη διάρκεια επίσκεψης αντιπροσωπείας της Γεωργίας στην Αμπχαζία, αυτονομιστές της περιοχής έστησαν ενέδρα στη αποστολή της Γεωργίας….

Οι Αμπχάζιοι, έχοντας υποστεί τη βία των Γεωργιανών και θέλοντας να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους ξεκίνησαν αυτόν τον πόλεμο εναντίον τους. Οι Έλληνες που στις προηγούμενες σταλινικές διώξεις είχαν κατακρεουργηθεί, βρέθηκαν τώρα ανάμεσα στα πυρά των δύο αντιμαχομένων. Ένας ακμαίος ελληνισμός, που βρήκε το κουράγιο να χτίσει από την αρχή τα σπίτια του, τα σχολεία του, τις δομές του – ερήμην του ελληνικού κράτους, κινδύνευε και πάλι να αφανιστεί. Εκείνη την περίοδο κατοικούσαν στην Αμπχαζία περίπου 15 με 20 χιλιάδες Έλληνες.

Αυτός ήταν ο καμβάς της περιόδου εκείνης κατά την οποία ξέσπασε ο πόλεμος.

Όταν έγινε γνωστός ο εγκλωβισμός των Ελλήνων ομογενών, στο υπουργείο Εξωτερικών κηρύχθηκε συναγερμός. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Μιχάλης Παπακωνσταντίνου ενημέρωσε τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ενώ απευθύνθηκε στη ρωσική πρεσβεία για συνεργασία προκειμένου να πιεστούν οι γεωργιανοί και οι Αμπχάζιοι, οι οποίοι είχαν τη στήριξη της Μόσχας. Οι Ρώσοι τότε, πάσχιζαν να βγουν από την ανυποληψία που προκάλεσε η κατάρρευση της ΕΣΣΔ, και η οργανωμένη κρατική δομή για διεθνείς συνεργασίες ήταν πολυτέλεια για τη Μόσχα. Η ρωσική πρεσβεία εξήγησε ότι δεν μπορεί να εμπλακεί σε ξένη χώρα, και κάλεσε την ελληνική πλευρά να απευθυνθεί στους Γεωργιανούς.