Παράλληλα με τον πόλεμο των όπλων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ για τον έλεγχο της Ουκρανίας, εντείνεται όλο και περισσότερο και ο εκκλησιαστικός πόλεμος.

Για όσους παρακολουθούν την ιστορική διαδρομή των δύο Ορθοδόξων Εκκλησιών (Μόσχας και Κωνσταντινουπόλεως), η κρίση που έχει προκληθεί, δεν είναι αμιγώς –ίσως και καθόλου– θρησκευτική. Έχει σαφή γεωπολιτικά χαρακτηριστικά και σχετίζονται άμεσα με την αντίληψη και των δύο υπερδυνάμεων (ΗΠΑ και Ρωσίας) για το διεθνή τους ρόλο. Από πλευράς Μόσχας η αντίληψη αυτή έχει τις ρίζες της στην τσαρική Ρωσία, και όπως τότε, έτσι και τώρα, η Εκκλησία, και συγκεκριμένα το Πατριαρχείο της Μόσχας, αποτελεί εργαλείο υλοποίησης των σχεδιασμών του κράτους.

Σήμερα, ορθόδοξοι Ουκρανοί που πρόσκεινται ευθέως στη Μόσχα (μητροπολίτης Κιέβου Ονούφριος, μικρή φωτό με τον Πούτιν), «ανεξάρτητοι» ορθόδοξοι Ουκρανοί που προέρχονται από φιλομοσχοβίτες (πατριάρχης Κιέβου Φιλάρετος) και ορθόδοξοι Ουκρανοί που πρόσκεινται στο Φανάρι και κατ’ επέκταση στη Δύση (μητροπολίτης Κιέβου Επιφάνειος), μάχονται ανελέητα για τον εκκλησιαστικό έλεγχο της χώρας που βρίσκεται στο υπογάστριο της Ρωσίας του Πούτιν.

Το μεγάλο και επίσημο βήμα σε αυτή τη διένεξη έκανε πρώτος από πολύ νωρίς ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Με σταθερούς υποστηρικτές του, τους νυν Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο Λαμπρυνιάδη και τον Γέροντα μητροπολίτη Χαλκηδόνος Εμμανουήλ Αδαμάκη, έδωσε Αυτοκεφαλία στους ορθοδόξους Ουκρανούς προχειρίζοντας μητροπολίτη Κιέβου και επικεφαλής της τοπικής Εκκλησίας τον Επιφάνειο Ντουμένκο. Έναν ιερωμένο τον οποίο παλαιότερα, αρχές της δεκαετίας του ’90, είχε κατατάξει στους σχισματικούς με τη σύμφωνη γνώμη της Μόσχας! Όπως ήταν φυσικό, έκτοτε, το Φανάρι κατηγορείται από τους φιλορώσους ορθοδόξους για καιροσκοπισμό και ύποπτα γεωπολιτικά παιχνίδια.

Σε απάντηση αυτής της κίνησης του Βαρθολομαίου, το Πατριαρχείο Μόσχας από την πλευρά του και με τη σειρά του, προχωρεί συνεχώς στην ίδρυση εξαρχιών σε επαρχίες του Οικουμενικού Θρόνου και ζητά από τους ορθοδόξους πιστούς να πηγαίνουν στους φιλομοσχοβίτες ορθοδόξους. Προτελευταίο περιστατικό η απροκάλυπτη εισπήδηση στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, όπου ένας μεγάλος αριθμός ιερέων και ιεραρχών εντάσσονται μαζικά στις τάξεις των φιλορώσων ορθοδόξων, και τελευταίο η επίσκεψη στο δοκιμαζόμενο… οικονομικά Πατριαρχείο Ιεροσολύμων του Νο 2 της Μόσχας, μητροπολίτη Ιλαρίωνα. Με την πλευρά των Ρώσων είναι όλα τα Πατριαρχεία της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, ενώ με το Φανάρι έχουν απομείνει, ως επί το πλείστον, οι πολλαπλώς εξαρτώμενες «θυγατέρες» Εκκλησίες (Ελλάδα, Κύπρος, Αλβανία κ.ά.).

Ποια Ορθόδοξη Εκκλησία θα επικρατήσει τελικά στην Ουκρανία, θα κριθεί από την έκβαση της πολεμικής αναμέτρησης που μόλις έχει ξεκινήσει. Εάν η χώρα διαιρεθεί στα δύο (κάτι που δεν φαίνεται η Μόσχα να αποδέχεται) τότε θα έχουμε και επισήμως δύο ή ίσως και τρεις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Εάν όχι, πολλοί φοβούνται ότι θα ακολουθήσει ένα ανελέητο πογκρόμ των όποιων «νικητών» σε βάρος των όποιων «ηττημένων»…

Ο ρόλος των παλαιοημερολογιτών

Σημαντικό ρόλο στην επέκταση της επιρροής της Μόσχας διαδραματίζουν οι ορθόδοξοι πιστοί του Παλαιού ή του λεγομένου Πατρώου Ημερολογίου. Ειδικά στη χώρα μας πρόκειται για δεκάδες χιλιάδες πιστούς, δυστυχώς μη καταγεγραμμένους. Αντίστοιχα μη καταγεγραμμένοι είναι και οι ιερείς, αρχιμανδρίτες – ηγούμενοι μονών, καθώς και οι αρχιερείς τους. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, απεσταλμένοι των ρωσόφιλων Ουκρανών υπό τον Φιλάρετο προσεγγίζουν πολλούς από τους διασπασμένους αρχιμανδρίτες και αρχιερείς του Πατρώου, τους υπόσχονται «εκκλησιαστική νομιμοποίηση» (αναγνώριση δηλαδή των βαθμών ιεροσύνης τους από αναγνωρισμένη εκκλησία), και με τη μέθοδο αυτή τους φέρνουν κοντά στους στόχους και τις επιδιώξεις του Πατριαρχείου Μόσχας.

Σήμερα, στην Ελλάδα, πέραν των δύο «επίσημων», κατά κάποιον τρόπο, Εκκλησιών παλαιοημερολογιτών, οι οποίες είναι και απόλυτα «νομιμόφρονες», υπάρχει μία πλειάδα «εκκλησιών» και «αρχιεπισκόπων» με διάφορα μοναστήρια υπό την επιρροή τους, που ασκούν σημαντική επιρροή σε χιλιάδες πιστούς. Πρόβλημα δημιουργήθηκε πρόσφατα στην Εκκλησία της Ελλάδος από τη δραστηριότητα του Βοιωτού στην καταγωγή μητροπολίτη Μαριουπόλεως και Θεοδοσίας Χρυσόστομου Καλλή. Κληρικός καθαιρεμένος από την Εκκλησία, πρώην κληρικός της Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας, χειροτονηθείς Αναγνώστης το 1997 από τον σημερινό Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, διάκονος, πρεσβύτερος και αρχιμανδρίτης από τον μακαριστό μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως κυρό Ιερεμία Φούντα το 2013, αναγορεύτηκε σε μητροπολίτη με την «ευλογία» του τρίτου ορθόδοξου Ουκρανού μητροπολίτη, που πρόσκειται και αυτός στη Μόσχα, Φιλάρετου! Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αποκτά «νομιμότητα» και μπορεί και ο ίδιος να χειροτονεί και να «πολλαπλασιάζει» τους υποτιθέμενα «νόμιμους» ιερείς. Ο κίνδυνος επιρροής στο εκκλησιαστικό Σώμα, εάν, ο μη γένοιτο, το Πατριαρχείο Μόσχας δώσει μία άτυπη «ευλογία» στον κ. Δαμασκηνό Καλλή, είναι μεγάλη. Η Εκκλησία της Ελλάδος γνωρίζει πως πολλοί πιστοί του Πατρώου δεν πιέζουν τα παιδιά τους να ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο, με αποτέλεσμα να επικρατεί μία συγκεχυμένη κατάσταση. Δηλαδή να υπάρχουν οικογένειες που εκκλησιάζονται με βάση και τα δύο ημερολόγια και να επηρεάζονται αντιστοίχως από δύο πλευρές.

Αναγκαίο το μητρώο ιερωμένων

Το πρόβλημα του μη ελέγχου του χώρου των παλαιοημερολογιτών αναδεικνύει την αναγκαιότητα καθιερώσεως ενός μητρώου ιερωμένων που να περιλαμβάνει και τους ιερείς του Πατρώου, καθώς στις δύο επικρατέστερες Αρχιεπισκοπές τους υπηρετούν πραγματικά στολίδια της Ορθόδοξης Θεολογίας και Δογματικής. Φωνές πράες και φιλοσοφημένες, ακτήμονες πραγματικοί στη ζωή και την ψυχή.

Υπάρχουν μονές που ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο και είναι αληθινά πνευματικά καταφύγια και γράφουν ιστορία. Η κατάρτιση ενός τέτοιου μητρώου θα αποκλείσει αρκετά τους περιφερόμενους ρασοφόρους που βρίσκουν αμφίβολης υποστάσεως εκκλησιαστική στέγη και δυσφημούν την Εκκλησία και την Ορθοδοξία. Επιπλέον, θα αποτρέψει, έστω για μικρό χρονικό διάστημα, τις όποιες βλέψεις για εισπήδηση στα εκκλησιαστικά ζητήματα της Εκκλησίας της Ελλάδος.