Αχίλλειος πτέρνα το τουρκολιβυκό για τον Ερντογάν

Μία σημαντική νίκη κατέγραψε το υπουργείο Εξωτερικών στην προσπάθεια de facto ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου και των επιπτώσεών του, και ο Νίκος Δένδιας με τους επιτελείς του βλέπουν τις προσπάθειες ετών της ελληνικής διπλωματίας να αποδίδουν καρπούς, τους οποίους, όμως, θα πρέπει να δρέψει χωρίς χρονοτριβή.

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Νίκη, η οποία εάν συνδυαστεί με τις εξελίξεις στην Αίγυπτο, όπου πρόσφατα το Κάιρο έστρεψε την πλάτη του στην Άγκυρα διακόπτοντας τις συνομιλίες, αλλά και στο Ισραήλ, όπου ο «άσπονδος φίλος» του Τούρκου προέδρου, Μπ. Νετανιάχου, ετοιμάζεται να επιστρέψει στην εξουσία, δημιουργούν ένα κλίμα ευνοϊκό για την ελληνική διπλωματία και την προώθηση των θέσεών της.

Η ομόφωνη απόφαση-κόλαφος για την Τουρκία, του Συμβουλίου Ασφαλείας (αναφορά στο άρθρο 6 της απόφασης παράτασης των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στη Λιβύη, την οποία η Τουρκία προσπάθησε να αφαιρέσει, και το οποίο επί της ουσίας έθεσε τις βάσεις για να ακυρωθεί εν τοις πράγμασι το παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη απονομιμοποιώντας κάθε δραστηριότητα εντός των αμφισβητούμενων περιοχών), αποτέλεσε την πρώτη σημαντική νίκη –έστω και δια της τεθλασμένης– της ελληνικής διπλωματίας απέναντι στις επεκτατικές βλέψεις της Άγκυρας, και προήλθε ύστερα από πυρετώδεις διαβουλεύσεις στα παρασκήνια και αξιοποίηση συμμαχιών.

Ειδικότερα, στο κείμενο της απόφασής του γίνεται, για πρώτη φορά, ρητή αναφορά στο άρθρο 6 της Συμφωνίας του φόρουμ πολιτικού διαλόγου της Λιβύης, που αναφέρει ότι «κατά την προπαρασκευαστική φάση, αυτή η εκτελεστική Αρχή (σ.σ.: προσωρινή κυβέρνηση) δεν θα εξετάσει νέες ή προηγούμενες συμφωνίες ή αποφάσεις, που να βλάπτουν τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους ή να επιβάλουν σε αυτό μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις που θα δεσμεύουν τη χώρα στο μέλλον και μπορεί να είναι επιβλαβείς για την εξωτερική πολιτική της χώρας».

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΒτΚ», η Γαλλία ήταν αυτή που πρωτοστάτησε στην συμπερίληψη του άρθρου 6 της απόφασης του Σ.Α., ενώ υπήρξε στήριξη από όλους, μαζί με τα μη μόνιμα μέλη που συμμετείχαν και η Ελλάδα διατηρεί άριστες σχέσεις. Χώρες-μη μόνιμα μέλη, όπως η Γκαμπόν, η Γκάνα, η Ινδία, η Κένυα, τις οποίες είχε επισκεφθεί ο Νίκος Δένδιας και η χώρα μας είχε στηρίξει με οικονομικά προγράμματα και εμβόλια την περίοδο της πανδημίας, στηρίζουν τις ελληνικές θέσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Εδώ και καιρό η ελληνική διπλωματία είχε προετοιμαστεί για τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, και είχε προχωρήσει σε προσέγγιση χωρών που αποτελούν κρίσιμο παράγοντα στο Συμβούλιο. Κατ’ αρχάς, ο Υπ. Εξ. στράφηκε στο Παρίσι εξηγώντας τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας στην περιοχή, επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι οι εξελίξεις στη Λιβύη αφορούν και την Ελλάδα. Οι Γάλλοι διαβεβαίωσαν ότι αφενός θα προωθήσουν την αναφορά στο άρθρο 6, και αφετέρου θα ζητήσουν να στηριχθεί και από τις γαλλόφωνες χώρες-μη μέλη του Σ.Α. Η σχέση της Ελλάδας με τις χώρες-μη μέλη του Σ.Α. είναι άριστες, ενώ μόνο η Αλβανία είχε εκφράσει αρχικά επιφυλάξεις, αλλά βλέποντας το συνολικό κλίμα και γνωρίζοντας ότι η αναφορά στο άρθρο 6 δεν θα διακινδύνευε τις σχέσεις της με την Τουρκία αφού δεν είναι δεσμευτική αλλά συμβουλευτική, συμφώνησε.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ενημερωθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν προσφάτως, κατά την οποία ο Έλληνας πρωθυπουργός φέρεται να ζήτησε από τον συνομιλητή του να υπάρξει ξεκάθαρη θέση των ΗΠΑ που θα βοηθήσει στη διατήρηση σταθερότητας. Ο Νίκος Δένδιας από την πλευρά του, στις επαφές που είχε με τον Αμερικανό πρέσβη τόνισε ότι εάν δεν υπάρξει αναφορά στην απόφαση του Σ.Α. για τη Λιβύη που θα αναχαιτίζει εμμέσως την επιθετικότητα των γειτόνων μας, η συνοχή της Συμμαχίας και η σταθερότητα στην περιοχή θα τιθόταν υπό αμφισβήτηση. Σύμφωνα με συνομιλητή του Νίκου Δένδια, «τώρα πια, βλέπουμε ότι η ακύρωση του παράνομου μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης δεν είναι ανέφικτη, και είναι ένας από τους βασικούς στόχους του υπουργείου Εξωτερικών».

Αναμένεται ρελάνς της Άγκυρας μετά το «στραπάτσο» στον ΟΗΕ

Έμπειροι διπλωμάτες χαρακτηρίζουν την αναφορά του άρθρου 6 στην απόφαση του Σ.Α. του ΟΗΕ ως ένα σαφές μήνυμα δυσαρέσκειας προς την Τουρκία για τη δράση της στην περιοχή, και την σπουδή της Λιβύης να «προκαλέσει εξελίξεις που δεν συνάδουν ούτε με τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η μεταβατική κυβέρνηση ούτε με τη πολιτική σταθερότητας στην ΝΑ Μεσόγειο».

Η Τουρκία υπέστη μεγάλη ήττα, σύμφωνα και με τα τουρκικά ΜΜΕ, αφού αυτό που επιχειρούσε στον ΟΗΕ ήταν η νομιμοποίηση του συμφώνου με τη Λιβύη. Σύμφωνα με την ανάρτηση του λιβυκού μέσου ενημέρωσης Al Marsad στο Twitter, «η Τουρκία απέτυχε να διαγράψει το άρθρο 6 της Πολιτικής Συμφωνίας που απαγορεύει στην κυβέρνηση της Τρίπολης να συνάπτει νέες διεθνείς συμφωνίες, και αυτό θα μπορούσε να βλάψει τις φιλοδοξίες της Άγκυρας να αναπτύξει έρευνες για υδρογονάνθρακες στα λιβυκά ύδατα».

Πληροφορίες της «ΒτΚ» από διπλωμάτες, αναφέρουν ότι ο πρεσβευτής της Τουρκίας στον ΟΗΕ Φεριντούν Σινιρλίογλου ζήτησε να διαγραφεί το επίμαχο άρθρο από το κείμενο που βρισκόταν υπό διαπραγμάτευση σχετικά με την Αποστολή Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη.

Τελικά, το ψήφισμα εγκρίθηκε ομόφωνα, με το άρθρο 6 να «καίει» την Τουρκία, διότι είναι αυτό που ακυρώνει τη δυνατότητα της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες, όπως αυτή που υπέγραψε ο Λίβυος προσωρινός πρωθυπουργός της κυβέρνησης στην Τρίπολη Αμπντούλ Χαμίνταλ Ντμπεϊμπά με την Άγκυρα για την αξιοποίηση των λιβυκών υδρογονανθράκων. Οι ίδιες πηγές ενημέρωσαν το υπουργείο Εξωτερικών ότι το κλίμα στην τουρκική αντιπροσωπεία είναι βαρύ, και θεωρείται βέβαιο ότι η Άγκυρα θα επιχειρήσει ρελάνς σε χρόνο που θα κρίνει δόκιμο. Από την πλευρά της Ελλάδας υπάρχει αισιοδοξία για την τελική έκβαση, αφού στο Υπ.Εξ. αφενός κρατούν χαμηλούς τόνους και προετοιμάζονται για την επόμενη «πράξη», και αφετέρου αναλύουν τα αποτελέσματα των επαφών του Τούρκου προέδρου με Ευρωπαίους ηγέτες, όπως με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, προκειμένου να αξιολογήσουν τα δεδομένα.