Φόβοι για οικονομική κρίση όπως το 2008

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Ράλι κάνουν τα μεγάλα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο, το bitcoin ξεπέρασε τα 72.000 δολάρια τη Δευτέρα, συμπαρασύροντας προς πάνω και τα άλλα κρυπτονομίσματα, ενώ και ο χρυσός συνεχίζει ανοδικά, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μείγμα που θυμίζει οικονομική «φούσκα».

Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική αστάθεια, λόγω των πολεμικών μετώπων σε Ουκρανία και Γάζα, φέρνουν κοντά τον κίνδυνο μίας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Το γεγονός της οικονομικής αστάθειας επιβεβαιώνεται και από τη διστακτική στάση των κεντρικών τραπεζών να προχωρήσουν σε μείωση των επιτοκίων που θα αναθερμάνει την αγορά.

Οι οικονομίες των χωρών, και κυρίως των αναπτυγμένων, αντιμετωπίζουν σοβαρά ελλείμματα, και το Χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, είναι ένα ακόμη στοιχείο που αποδεικνύει ότι βρισκόμαστε μπροστά στην κρίση.

Χαρακτηριστικό είναι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, που ξεπέρασε τα 33 τρισ. δολάρια, με τάση ανόδου.

Τα χρηματιστήρια

Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατέγραψε ρεκόρ τους πρώτους μήνες του 2024, σε συνέχεια της μεγάλης ανόδου του 2023, παρά τις καταρρεύσεις μεσαίων τραπεζών. Σε αυτό βοήθησε και ο ηλεκτρονικός τρόπος επένδυσης.

O Dow Jones ξεπέρασε τις 39.131 μονάδες στις 23 Φεβρουαρίου (στο πρώτο Πόλεμο του Κόλπου βρίσκονταν στις 10.000 μονάδες), ο τεχνολογικός Nasdaq έκανε ρεκόρ στις 16.274 μονάδες την 1η Μαρτίου (ήταν στις 1.000 μονάδες το 1991), και ο S&P 500 έφτασε και αυτός σε νέα υψηλά, των 5.189 μονάδων.

Αντίστοιχα, στο Τόκιο ο Nikkei 225 έφτασε τις 40.294 μονάδες στις 7 Μαρτίου, νέο ιστορικό ρεκόρ, ενώ και τα ευρωπαϊκά κινούνται πολύ ψηλά, με το γερμανικό DAX να φλερτάρει αυτή την εβδομάδα με τις 18.000 μονάδες σε νέα υψηλά.

Αντίστοιχα κερδοφόρα κινούνται και οι αγορές στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, με εξαίρεση το Χρηματιστήριο του Λονδίνου που κινείται πιο συντηρητικά.

Το 2023 ήταν η έκτη καλύτερη ιστορικά χρονιά για το Χρηματιστήριο Αθηνών από το 1990 και μετά, σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η Beta Χρηματιστηριακή, με συνολικά κέρδη 39,5%.

Ήταν η όγδοη καλύτερη χρονιά από πλευράς συναλλαγών, με το μέσο ημερήσιο τζίρο στα 111 εκατ. ευρώ, και η έκτη καλύτερη από πλευράς κεφαλαιοποίησης, με 88,2 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, ο χρυσός άγγιξε τα 2.200 δολάρια την ουγκιά στις 11/3, ασήμι, πλατίνα και παλάδιο κινούνται και αυτά υψηλά.

Η κρίση

Η μεταφορά κεφαλαίων σε επενδύσεις και όχι στην πραγματική Οικονομία προμηνύει, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, οικονομική κρίση τουλάχιστον όπως αυτή του 2008, που ξεκίνησε από τη Lehman Brother στις ΗΠΑ και επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν ορισμένες ομοιότητες στο επενδυτικό κλίμα σήμερα, με την περίοδο που οδήγησε στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008.

Αυτή ήταν η ρήση των στρατηγικών αναλυτών της JP Morgan στο τέλος Οκτωβρίου, που «πάγωσε» την αγορά. Επανέλαβαν δε, για άλλη μία φορά, τις προειδοποιήσεις σχετικά με τα δύσκολα μακροοικονομικά θεμελιώδη μεγέθη και τους «κόντρα ανέμους» για τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου.

«Τελικά, κάτι θα σπάσει», σημείωσε χαρακτηριστικά στρατηγικός αναλυτής της JP Morgan, προειδοποιώντας ότι η αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων θα μπορούσε να προκαλέσει ένα «οικονομικό ατύχημα».

Αυτό επανέλαβε και η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν, η οποία και ανησυχεί για την πιθανή χρεοκοπία τους εάν προκύψουν επιπλοκές, ξεχνώντας πως αυτή η κατάσταση διαμορφώθηκε υπό την ανοχή των αμερικανικών ρυθμιστικών Αρχών για τις τράπεζες.

Ωστόσο, η προεκλογική περίοδος στις ΗΠΑ και η τροφοδοσία της Ευρώπης κυρίως με LNG, σώζουν προσωρινά την κατάσταση, αλλά αυτό δεν ισχύει για τον υπόλοιπο κόσμο.

Η γερμανική Οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, αλλά ξεπέρασε την ιαπωνική στην τρίτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη, ενώ και οι υπόλοιπες Οικονομίες στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, με βασικότερο τον πληθωρισμό.

Φρενίτιδα με τα κρυπτονομίσματα

Το μεγαλύτερο bull run από την εμφάνισή του κάνει το Bitcoin, καθώς ξεπέρασε τα 72.000 δολάρια τη Δευτέρα, αλλά στη συνέχεια κινήθηκε διορθωτικά.

Το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2009, και μέχρι σήμερα έχουν εξορυχθεί 19.600.000 ψηφιακά νομίσματα, έχει καταστεί πόλος έλξης για επενδυτές.

Υπάρχουν δύο τρόποι για να αποκτήσει κάποιος bitcoin: Με εξόρυξη ή με αγορά από ανταλλακτήρια.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι όσο περισσότερα bitcoin εξορύσσονται, τόσο ανεβαίνει η αξία τους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αναμένεται να φτάσουν συνολικά τα 21 εκατ. κομμάτια.

Mία φορά ανά τέσσερα χρόνια γίνεται halving, δηλαδή πέφτει στο μισό η εξόρυξη εκτοξεύοντας την τιμή, οπότε με το halving του Απριλίου εκτιμάται από τους αναλυτές ότι θα ξεπεράσει τα 100.000 δολάρια.

Επίσης, η αγορά bitcoin από θεσμικούς επενδυτές έχει πιστοποιήσει ότι το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα αποτελεί επενδυτικό προϊόν.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα, μεγάλα η μικρά (token ή NFTs), όπως τα etherium, Solana, avax, cardano, BNB, άλλα εξορύξιμα και άλλα όχι, όπως τα stable coins (η αξία τους είναι συνδεδεμένη με το δολάριο), όπως τα USDC, BUSD, DAI, Tether, ενώ κάποια λέγονται και memes coins (συνεδεμένα με κάποιο μεγάλο κρυπτονόμισμα), όπως τα doge, shiba inu, pepe, floki κ.λπ.

Όλα αυτά αποτελούν παγκόσμιο επενδυτικό μέσο για εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη, με τις κυβερνήσεις και τις τράπεζες να προσπαθούν να τα εντάξουν στο ευρύτερο πλαίσιο μετοχών/ομολόγων. Επιχειρούν να συνδέσουν τα ανταλλακτήρια με τις τράπεζες, για να ελέγξουν τις συναλλαγές.

Σημειώνεται ότι η Signature Bank, μία από τέσσερις μεσαίες τράπεζες που κατέρρευσαν στις ΗΠΑ, ήταν μία από τις τράπεζες που δέχονταν καταθέσεις σε κρυπτονομίσματα.

Μέσω αυτών έχουν αναδυθεί και νέες χώρες, όπως η Νιγηρία, το Βιετνάμ, οι Φιλιππίνες, μαζί με ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Γερμανία και Τουρκία.

Η κεφαλαιοποίηση των κρυπτονομισμάτων υπολογίζεται σε 2,6 τρισ. δολάρια, από τα οποία τα 1,4 αφορούν το bitcoin. Αντίβαρο είναι τα ψηφιακά νομίσματα που ετοιμάζουν Fed, ΕΚΤ και BRICS.